Pelé
Pelé
De echte naam van Pelé is: Edison Arantes do Nascimento. Pelé wordt algemeen gezien als een van de beste voetballers die er tot nu toe geweest zijn, door velen zelfs als de állerbeste. De Braziliaan scoorde 1281 goals in 1363 wedstrijden.
Ook na zijn carrière is Pelé nog steeds bezig met voetbal, want hij is nu een belangrijk persoon bij de FIFA.
Jeugd
Pelé werd geboren in Três Corações, Minas Gerais, in Brazilië. Hij was een buitengewoon getalenteerd voetballer. Hij leerde voetballen op straat. Hoewel de naam straat ongepast is, omdat het gewoon een stuk kale aarde met hier en daar een beetje gras was. Pelé speelde altijd op blote voeten, waaraan hij deels zijn grootse techniek te danken heeft. Dat 'veldje' lag in Bauru, een stadje waar Pelé's vader Dondinho, eveneens profvoetballer, uitkwam voor de plaatselijke club. De naam Pelé is een bijnaam, die hij kreeg van de jongens waar hij altijd mee voetbalde toen hij klein was, ook al snapte hij niet waarom. Zijn ouders (Dondinho en Celeste) noemden hem vooral 'Dico'. Ook kreeg hij later meerdere bijnamen van fans en journalisten, zoals Perla Negra (De Zwarte Parel), o Rei do Futebol (De Voetbalkoning) of kortweg O Rei (De Koning; deze bijnaam kreeg hij al in 1957, op z'n 17de, van toneel- en sportschrijver Nelson Rodrigues). Pelé vertelde ooit dat hij in 1950 samen met zijn vader naar een radioverslag van de finale van het WK zat te luisteren. Na de finale, die door Brazilië verloren werd van Uruguay, moest Pelé's vader huilen, en hoewel Pelé niet helemaal begreep wat er nou precies aan de hand was, sprak hij: 'Maak je geen zorgen. Ooit zal ik hem winnen.' Die belofte kwam hij na. Hij zou zelfs drie keer de wereldbeker winnen.Toen Pelé sinds 1952 in het jeugdelftal van Bauru FC speelde werd hij getraind door oud-international Waldemar de Brito. De stad Bauru lag op 150 kilometer van São Paulo, maar ook op ongeveer 150 kilometer van Rio de Janeiro. De clubs Corinthians, Palmeiras, São Paulo en Santos volgden Pelé al op zijn zestiende. Bauru FC, waar Pelé nog steeds speelde, kwam uit in de provinciale competitie waar ook deze vier teams in uitkwamen. Santos FC, de voormalige club van Pelé's trainer De Brito, trok uiteindelijk aan het langste eind. De Brito heeft hoogstwaarschijnlijk een rol gespeeld bij deze keuze.
Carrière
Pelé beheerste alle onderdelen van het voetbalspel tot in de perfectie: zijn balbehandeling was onberispelijk, hij kon uitstekend koppen, beschikte over grote technische bedrevenheid, had een geweldige aanname (zowel met voeten als met de borst) en was een briljant spelverdeler.
Wereldkampioenschappen
Pelé won drie wereldkampioenschappen: die van 1958, 1962 en in 1970. Hij speelde wel vier
1958
Toen Pelé pas zeventien was, kwam hij samen met de rest van de Braziliaanse selectie aan in Zweden voor het WK 1958. Door een knieblessure speelde Pelé de eerste wedstrijd (3-0 winst tegen Oostenrijk) en ook de tweede wedstrijd (0-0 tegen Engeland) niet. De coach, Vicente Feola, bracht voor de derde groepswedstrijd tegen de Sovjet-Unie drie wissels aan. Garrincha, Zito en Pelé kwamen in de basisopstelling te staan. Pelé schoot een keer op de paal, maar scoorde niet. Brazilië won toch met 2-0. In de kwartfinale tegen Wales scoorde Pelé wél. In de 74e minuut maakte hij de beslissende goal en werd met 17 jaar en 239 dagen de jongste doelpuntenmaker op een WK. Dat record staat vandaag de dag nog steeds.
De eerste helft tegen Frankrijk in de halve finale ging redelijk voorspoedig. Brazilië stond 2-1 voor. Tijdens de tweede helft scoorde Pelé een hattrick: in de 53ste, 64ste en 75ste minuut wist hij het net te vinden. De Fransen scoorden nog eenmaal tegen en Brazilië ging met 5-2 door naar de finale, waar ze Zweden troffen. De Zweden werden weggespeeld. Vavá scoorde tweemaal op aangeven van Garrincha en Pelé schoot eenmaal op de lat, nadat Nils Liedholm voor Zweden had gescoord. In de 54ste minuut scoorde Pelé wel, daarna scoorde Mario Zagallo, vervolgens Agne Simonsson voor Zweden en tot slot maakte Pelé de 5-2. Brazilië was wereldkampioen, de wereld had kennisgemaakt met een buitengewoon talent dat maar liefst 6 keer scoorde in 4 wedstrijden. Met dat aantal werd hij trouwens geen topscorer, Just Fontaine van Frankrijk scoorde namelijk vaker.
Terug in zijn vaderland kreeg hij een auto (een Romisetta) en werd er een straat naar hem vernoemd in Bauru.
1962
Het WK van 1962 in Chili liep echter uit op een grote teleurstelling. Pelé was inmiddels 21 jaar. Hij verborg een liesblessure, omtoch te kunnen spelen In de eerste wedstrijd gaf Pelé een assist en scoorde zelf een prachtig doelpunt nadat hij de hele Mexicaanse verdediging had uitgespeeld. In de volgende wedstrijd, drie dagen later tegen Tsjechoslowakije, schoot hij op de paal. Toen hij de terugkomende bal wou opvangen en zijn been strekte, voelde hij iets knappen, en kon onmogelijk verder. Pelé kon niet meer spelen op dat toernooi en Garrincha werd de grote ster en topscorer van het toernooi, en Brazilië won zijn tweede wereldtitel, al was deze voor Pelé een stuk minder plezierig.
1966
Het wereldkampioenschap in 1966 ging ietsje beter voor de toen 25-jarige Pelé. In de eerste groepswedstrijd tegen Bulgarije scoorde Pelé. In de tweede groepswedstrijd (tegen Hongarije) speelde Pelé niet, nadat hij een aantal gemene tikken had gekregen van de Bulgaarse verdedigers. Brazilië verloor die tweede wedstrijd met 2-0 van een zeer goed spelend Hongarije. De derde wedstrijd was tegen het Portugal van Eusébio. Nadat verdediger João Maorais Pelé had geraakt met een vliegende tackle op kniehoogte lag Pelé kermend op het veld. Toen hij probeerde op te staan trapte deze onsportieve verdediger hem nog eens neer, waarna Pelé van het veld werd gedragen en Brazilië met 2-0 werd verslagen. De Brazilianen waren uitgeschakeld en ook dit toernooi was een grote teleurstelling voor Pelé. Hij scoorde slechts éénmaal in één hele wedstrijd en één hele korte. Verbitterd sprak Pelé dat hij nooit weer op een WK zou willen spelen.
1970
Vier jaar later, met een 29-jarige Pelé in de gelederen speelde Brazilië op het WK 1970 te Mexico. Mario Zagallo, medespeler van Pelé in 1958, was de trainer. In het team speelden ook Carlos Alberto Torres, Rivelino, Gérson, Jairzinho, Clodoaldo en Tostão. Volgens Pelé was dit team beter als collectief, terwijl het team van 1958 (met spelers als Didi, Mario Zagallo, Nilton Santos en Djalma Santos) individueel beter was. De eerste groepswedstrijd was tegen Tsjechoslowakijke, en werd gewonnen met 4-1 (met een goal van Pelé). Brazilië won daarna met 1-0 van Engeland. Pelé scoorde niet, maar was wel enorm dichtbij; Gordon Banks verrichte op een kopbal van Pelé een spectaculaire redding, terwijl Pelé al 'Goooolll' riep. Pelé gaf overigens wel de assist voor de enige goal, gemaakt door Jairzinho. Na deze wedstrijd werden verdediger Bobby Moore en Pelé goede vrienden.
De derde groepswedstrijd werd met 3-0 gewonnen van Roemenië, Pelé scoorde tweemaal. De kwartfinale werd met 4-2 van Peru gewonnen, Pelé scoorde niet. De halve finale tegen Uruguay werd met 3-1 gewonnen en Pelé was bij de laatste twee doelpunten betrokken.
In de finale kwam Brazilië tegenover Italië te staan. Pelé scoorde met een kopbal de 1-0 (het honderdste Braziliaanse wk-doelpunt), Gérson scoorde na een mooie actie en mooi schot de 2-1 (Boninsegna scoorde de gelijkmaker). Bij de derde goal kopte Pelé een bal van Gérson terug die door Jairzinho in de goal werd geschoten. De 4-1 was een legendarisch doelpunt. Clodoalde speelde vier Italianen uit, gaf de bal aan Jairzinho die de bal na een korte actie naar Pelé passte. Pelé nam aan, en stond een paar seconden doodstil met de bal dood voor zijn voeten. Toen gaf hij op precies het juiste moment een tikje naar rechts en kon Carlos Alberto, die opeens aan kwam stormen, de 4-1 binnen knallen.
na zijn carière
Nadat Pelé zijn voetbalcarrière had beëindigd werd hij een graag geziene gast in diverse televisieprogramma's over de gehele wereld. Ook zette hij zich in voor vele goede doelen en werd hij een belangrijk persoon bij de FIFA. Op 9 december 2005 verichtte hij samen met een aantal andere topvoetballers uit het verleden de loting voor het Wereldkampioenschap voetbal 2006 in Leipzig.
Pelé is een tijdje Minister van Sport geweest in Brazilië en was ook ambassadeur van Unicef en UNESCO.
Pelé heeft een autobiografie geschreven, getiteld "Pé, mijn leven". Daarin vertelt hij over zijn gehele loopbaan als sporter, maar ook daarna.