De dood in Venetië
| De dood in Venetië Der Tod in Venedig | |
| |
| Informatie | |
| Schrijver | Thomas Mann |
| Taal (origineel) | Duits |
| Land |  Duitsland
|
| Genre | Drama |
| Datum | 1912 |
Portaal  Literatuur
| |
De dood in Venetië (Duits: Der Tod in Venedig) is een novelle van de Duitse schrijver Thomas Mann. Het boek is samen met De Toverberg en De Buddenbrooks één van de bekendste werken van de auteur. Mann schreef het boek in 1911 en publiceerde het een jaar later.
Het boek gaat in grote lijnen over een ouder wordende schrijver van in de 50, die naar Venetië gaat. In Venetië is echter alleen een uitbraak van de cholera, een zeer besmettelijke ziekte. In de stad ontmoet hij een veertienjarige jongen, waarmee hij een obsessie heeft. In het boek spelen onder andere de dood en verwijzingen naar de Griekse mythologie een grote rol.
Verhaal
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Gustav von Aschenbach is een Duits schrijver. Hij heeft zich voornamelijk door middel van hard te werken omhoog gewerkt. Hij is net de vijftig gepasseerd en is vanwege o.a. het schrijven van een biografie van koning Frederik de Grote verheven tot de adelstand. Aschenbach heeft voornamelijk zijn verdiensten te danken aan hard werken, discipline en structuur. Toch heeft hij de laatste tijd een gebrek aan inspiratie en besluit naar Venetië te gaan. Aan het begin van de roman ontmoet hij een man op een begraafplaats en schrikt hiervan.
Aschenbach komt met de boot aan in Venetië. Aan boort ziet hij hoe een man, die er jonger probeert uit te zien, en gaat met een gondel naar het hotel. In het hotel ziet hij het veertienjarige jongetje Tadzio, die uit een Poolse familie komt. Aschenbach valt op dat de jongen een perfecte schoonheid heeft en beschrijft hem als een Grieks standbeeld. Hij begint een obsessie met de jongen te krijgen en volgt de familie op afstand.
In Venetië blijkt echter alleen de cholera te zijn uitgebroken. De stad doet echter alsof er niets aan de hand is om te voorkomen dat toeristen weggaan. Overal hangt de geur van desinfectiemiddel en er worden adviezen gegevens bepaalde dingen niet te eten. Hoewel Aschenbach merkt dat de stad zijn gezondheid geen goed doet, blijft hij toch. Hij wil de stad verlaten, maar ziet Tadzio, en besluit te blijven. Aschenbach negeert de adviezen die hem worden gegeven en volgt de familie alsnog. Aschenbach laat zich meevoeren in zijn gekheid. Een keer overweegt hij de familie te vertellen over de cholera, maar doet dit niet uit angst dat ze de stad verlaten. Aschenbach doet er alles aan om er jonger uit te zien; zo verft hij zijn haar. Aschenbach probeert Tadzio op een dag te zoeken, maar kan hem niet vinden. Hij besluit aardbeien te kopen en terug te gaan naar het hotel.
Een paar dagen later hoort Aschenbach dat de familie de stad gaat verlaten. Aschenbach is teleurgesteld. De aardbeien blijken echter vergiftigd te zijn met cholera en Aschenbach heeft hierdoor cholera. Teleurgesteld en verzwakt zit hij in een stoel aan de lagune. Hij hoort Tadzio en wil zijn gezicht voor het laatste maal zien en probeert zich om te keren. Hij is echter te zwak en zakt terug in de stoel. Enig moment later sterft hij en wordt daarna gevonden.
Analyse
Titelverklaring
De dood in Venetië heeft qua titel een dubbele betekenis. Allereerst verklapt de titel als het ware al het einde van het boek. Aschenbachs dood vindt immers plaats in Venetië. Het wordt De dood genoemd, aangezien het het hoofdpersonage betreft. Een andere verklaring is de cholera. Cholera was begin 20e eeuw een zeer besmettelijk ziekte, waar veel mensen aan overleden. Hoewel cholera tegenwoordig in Europa weinig voorkomt, zeker niet in epidemieën, was dat toen wel het geval. Mensen stierven ook vaak aan de cholera, waar door de dood ook een metafoor kan zijn voor de cholera. Dan betekent de titel iets als de cholera in Venetië.
Pedofilie?
Op het eerste betreft lijkt het boek te gaan over de pedofiele obsessie van Aschenbach met Tadzio. Aschenbach volgt Tadzio daarom ook overal en vergelijkt Tadzio met allerlei Griekse figuren, zoals Hyakinthos (de mannelijke liefde van de god Apollo). In het Oude Griekenland was een relatie tussen twee mannen erg normaal en kwam heel vaak voor. Een relatie tussen een oudere man en minderjarige jongen kwam tevens vaak voor.
Het boek gaat echter niet over een pedofiele obsessie. In het boek vertelt Aschenbach dat hij voor Tadzio wil zorgen als zijn moeder nooit voor hem heeft gezorgd. Het gaat dus met over een vader-zoonrelatie of vriendschap. Je kan Tadzio ook zien als de muze van Aschenbach, aangezien hij geen inspiratie heeft. Aschenbach heeft ook te maken met het ouder worden en bewondert Tadzio om zijn jeugdige schoonheid.
Griekse verwijzingen
In de novelle zitten een hoop Griekse verwijzingen. Allereerst is Tadzio een personificatie van de Griekse god Hermes. Hermes was de boodschapper van de goden, maar ook degene die de doden naar het hiernamaals bracht. Tadzio is de reden waarom Aschenbach in Venetië blijft ondanks de cholera. Tadzio leidt als het ware Aschenbach in de dood en zorgt ervoor dat Aschenbach op zijn dood afstevent. Dat Tadzio Hermes is, kun je zien aan het feit dat Hermes afgebeeld werd als jonge, knappe god. Ook heeft Tadzio vaak een stok vast of hoed op, wat de attributen van Hermes zijn. Aan het einde op het strand, gaat de zon onder terwijl Tadzio daar staat.
Er zijn ook andere Griekse verwijzingen. Het boek is ingedeeld in vijf hoofdstukken, dat doet denken aan de indeling van een Griekse tragedie. Ook de gondel op de rivier als Aschenbach naar zijn hotel gaat lijkt op de boot waarmee Charon op de rivier Styx de doden naar het hiernamaals brengt.