Jodendom
Het jodendom is het geloof van de Joden zij wonen voornamelijk in het Midden-Oosten. Joden geloven in God. Zij schrijven zijn naam als יהוה, in ons alfabet JHWH. Deze naam mag je niet uitspreken. Als je God wil zeggen zeg je Adonai, Elokiem of Hasjem ('ה of השם, let.: de naam).
Ontstaan
Het jodendom is ongeveer 3000-4000 jaar geleden ontstaan, maar het volk heeft niet echt een stichter. Het is voortgekomen uit vele ideeën en gedachten van profeten. De eerste stamvader was Abraham. Er ontstonden 12 Joodse stammen, elke stam werd vernoemd naar een van de 12 zonen van Jakob Alle stammen hebben in Egypte gewoond. Egypte was toen nog een land dat geregeerd werd door farao's. De Joden waren slaven en moesten werken voor de Egyptenaren. Hier kwam Mozes uit, een uitverkorene van God om zijn volk te bevrijden. Hij bevrijdde zijn mensen van de slavernij. Ze gingen door de Rode Zee. Volgens de Bijbel bad Mozes tot God. God liet de zee in tweeën splitsen tot aan de andere kant van het water.
Mozes beklom de berg Sinaï om Gods woord te horen. Hij bleef 40 nachten (dus 41 dagen) op de berg en kwam terug met 2 stenen tafelen (een tafel is hier een stenen plaat). Daarop stonden de tien geboden (עֲשֶׂרֶת הַדִבְּרוֹת, letterlijk vertaald: de 10 gesproken). Deze 10 geboden zouden voortaan de leefregels van de Joden vormen. Jozua was de opvolger van Mozes en die mocht het Beloofde Land veroveren. Enkele eeuwen later leefde koning David. Hij wordt gezien als de grootste joodse koning ooit. Hij is ook degene geweest die Jeruzalem heeft veroverd. Zijn zoon Salomo heeft de tempel laten bouwen. In die tijd was het normaal dat volkeren met elkaar oorlogjes bevochten. Dat gold ook voor de joden. Rond 721 voor Christus zijn de meeste van de 12 stammen vermoord. De belangrijkste overgebleven stam was Juda. Sindsdien spreken we over Joden. In 585 voor Christus werd ook deze stam veroverd en de tempel van Jeruzalem vernietigd. Die is weer herbouwd in de tijd van Jezus. De Romeinen hebben die een kleine 30 jaar na het leven van Jezus weer vernietigd tijdens de joodse opstand. Na een tweede joodse opstand tussen 132 en 135 na Christus, moesten alle joden het land uit. Dat wordt de diaspora genoemd. Sindsdien leefde joden steeds als een minderheid tussen andere volkeren. Dat ging soms goed, maar soms ook niet. Dan kwamen er pogroms. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liet Adolf Hitler een kleine 6 miljoen joden vermoorden,vaak in gaskamers.In 1948 werd de staat Israël opgericht, met Ben-Gurion als eerste minister-president.
Gebeden en feestdagen
De joden bidden op doordeweekse dagen drie keer.
De drie traditionele gebeden van de dag:
- Sjacharit (שחרית) 's ochtends
- Mincha (מנחה) 's middags
- Ma'ariv (מעריב) 's avonds
Zaterdag is de rustdag van de joden, de sjabbat. Dat is net hetzelfde als de zondag bij de christenen. Op een Sjabbatochtend wordt er ook nog Moessaf aan het Sjacharit gebed toegevoegd. Moessaf is een extra gebed dat op Sjabbat wordt toegevoegd.
Er zijn een aantal Joodse feestdagen, zoals Pesach (uittocht uit Egypte), Chanoeka (het lichtjesfeest), Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar) en de belangrijkste: Jom Kippoer.
Een gebedshuis voor joden heet een synagoge.
Bekende mensen
De mensen uit de Bijbel zijn wereldberoemd. Dat zijn Abraham, Mozes, David, Jezus en Paulus, maar dat zijn er veel meer. Andere bekende joden zijn Albert Einstein en Karl Marx. Een van de bekendste Joodse mensen van de afgelopen eeuw is Anne Frank. Een Joods meisje dat in de Tweede Wereldoorlog is vermoord door de Nazi's
Vervolgingen
In de loop van de geschiedenis hadden de Joden het in Europa vaak niet makkelijk. Zij moesten in aparte woonwijken wonen en als er iets mis ging kregen de Joden de schuld. Met name in de 20ste eeuw zijn er veel Joden vermoord, tijdens de Holocaust. De nazi's gingen alle huizen langs tijdens zogenaamde razzia's en namen dan Joden mee. Deze werden op de trein gezet naar concentratiekampen in Oost-Europa, meestal Polen. Eenmaal in zo'n concentratiekamp aangekomen werden de mannen van de vrouwen en kinderen gescheiden. Mensen die nog sterk genoeg waren om te kunnen werken, moesten zwaar werk verrichten. Zwakkere mensen, zoals ouderen en kinderen, werden vaak meteen naar de gaskamers gebracht. Ze moesten zich uitkleden en de gaskamers inlopen, die wel wat weg hadden van douchecabines. Er kwam alleen geen water uit de douchekoppen, maar giftig gas, waardoor ze stierven. Er zijn nog steeds niet zoveel Joden als voor de Tweede Wereldoorlog.
Israël
Na de oorlog voelden veel Joden zich in Europa zich niet meer veilig. Er zijn toen veel Joden naar Israël geëmigreerd (Dit wordt ook wel Aliya (עלייה) genoemd.). Ook veel Joden uit Islamitische landen zijn naar Israël verhuisd. Israël is het enige land ter wereld met een Joodse meerderheid.
Videoclips
| Wereldreligies | |||
|---|---|---|---|
| Bahai · Boeddhisme · Christendom · Confucianisme · Hindoeïsme · Islam · Jaïnisme · Jodendom · Shintoïsme · Sikhisme · Taoïsme | |||