Oor
Je oor is een zintuig waarmee je kunt horen. Hoe hoor je? Geluid botst via je trommelvlies in je oor tegen beentjes. Deze staan via zenuwen met je hersenen in contact.
Hoe ziet het oor eruit?
Het grootste deel van je oor zit in je hoofd, het enige wat je aan de buitenkant ziet is de oorschelp. Ons gehoororgaan bestaat uit drie delen: het uitwendige oor, het binnenoor en het middenoor. Het buitenoor bestaat uit de (3) oorschelp en de (2) gehoorgang. Het middenoor bestaat uit het (4) trommelvlies, en de delen: (6) hamer, (7) aambeeld en (8) stijgbeugel. Het binnenoor bestaat uit een deel met het (10) slakkenhuis en de (11) gehoorzenuw. Het andere deel van het binnenoor is het (9) labyrint of het evenwichtsorgaan.
Hoe werkt je oor?
De oorschelp vangt de geluiden op. De gehoorgang geeft deze door aan het trommelvlies. Het trommelvlies vormt de scheiding tussen het uitwendig oor het middenoor. Het trommelvlies gaat trillen door het geluid, die trillingen worden doorgegeven aan de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel. Deze botjes zijn aan de ene kant verbonden met het trommelvlies. Aan de andere kant zijn ze verbonden met een dun vliesje dat een kleine opening in de wand van het binnenoor afsluit. Via die delen wordt de trilling doorgegeven aan het slakkenhuis.
Het slakkenhuis is een soort opgerold buisje met daarin een grijze vloeistof. In het slakkenhuis zitten zintuigcellen. De zintuigcellen hebben haartjes, die haartjes heten trilhaartjes. De trilhaartjes nemen de trillingen over en sturen ze via de gehoorzenuw naar je hersenen. De trilhaartjes aan het ene uiteinde van het slakkenhuis verzenden informatie over lage tonen en de trilhaartjes aan het andere uiteinde verzenden informatie over de hoge tonen. Dan pas hoor je het geluid.
In je oor zit ook de (12) Buis van Eustachius. Wanneer de luchtdruk rondom ons heen afneemt wordt het trommelvlies in eerste instantie naar buiten gedrukt, doordat de de druk in het middenoor dan groter is dat aan de buitenkant van het trommelvlies. Hierdoor kan het trommelvlies minder goed bewegen en horen we alles wat doffer. De buis van Eustachius zorgt er uiteindelijk voor dat druk aan beide zijden weer gelijk wordt door even open te gaan. Dit kan zoals aangegeven door geeuwen of slikken, maar waarschijnlijk opent de buis ook vanzelf. Door het openen is er even een open verbinding tussen de holte in het middenoor en de buitenlucht. Zo kan onderdruk en ook overdruk worden opgeheven. Met het openen van de buis van Eustachius kan er ook slijm worden afgevoerd.
Wat doe je bij problemen aan je oor?
Je kan problemen krijgen met je oren waardoor het minder goed werkt. Dit kan verschillende redenen hebben:
Middenoor: problemen met de geleiding Bij geleiding/slechthorendheid worden geluidstrillingen niet goed verplaatst in het middenoor. Het trommelvlies trilt niet hard genoeg of een van de gehoorbeentjes achter het trommelvlies komt niet in beweging. Als je bijvoorbeeld oorontsteking hebt, is je gehoorgang verstopt. Als die gang verstopt, komen de trillingen van het geluid niet goed meer bij het trommelvlies. Dan hoor je dus minder goed. Dan kan je naar een KNO-arts gaan. Die gaat je dan testen en kijken wat voor middeltjes jij nodig hebt om weer beter te worden.
Binnenoor: Problemen met de waarneming De meeste mensen hebben te maken met waarneming/slechthorendheid. Het geluid wordt dan niet goed door de hersenen ontvangen. Bijvoorbeeld omdat het slakkenhuis of de gehoorzenuw is beschadigd. Dit komt vaak door lawaai of ouderdom, maar kan ook erfelijk zijn. Soms krijg je dan een gehoorapparaat.
Soorten en afmetingen
Oren heb je in diverse soorten. Zo hebben sommige mensen flaporen. Dat zijn wijd uitstaande oren. Dan heb je nog de bloemkooloren. Dat zijn misvormde oren waar boksers en judoka's vaak last van hebben. Dan hebben ze er zoveel klappen op gehad (boksers), of heeft de kraag van het judopak er zo vaak langs geschuurd, dat het oor vervormd wordt. Het lijkt dan net een kleine bloemkool. En dan nog iets. Weinig mensen weten het, maar je oren groeien door, ook als je allang uitgegroeid bent. Vandaar dat oude mensen vaak enorme oren hebben. Ga maar eens in een bejaardenhuis kijken als je het niet gelooft.
Uitdrukkingen
Het woord oor of oren komt ook voor in allerlei uitdrukkingen, zoals "Iemand de oren van het hoofd praten" (maar blijven doorkletsen); "Hij was een en al oor" (luisterde met grote belangstelling); "Het gaat mij het ene oor in, het andere uit" (iets direct vergeten zijn); "Het oor lenen" (naar iemand luisteren); "Mijn oren tuitten ervan" (ik wist niet wat ik hoorde); "Iemand een draai om de oren geven" (een klap verkopen), enzovoort.