Nieuwe kerk Amsterdam

 52° 22' NB, 4° 53' OL (Kaart) Nieuwe Kerk (Amsterdam)

Nieuwe Kerk

De Nieuwe Kerk, gezien vanaf de Dam Plaats Dam, Amsterdam Gebouwd in begin 15e eeuw Restauratie(s) 1959-1980 Monumentnummer 5940 Architectuur Stijlperiode (Neo-)gotisch

De hoofdingang van de Nieuwe Kerk, zijde Nieuwezijds Voorburgwal. Foto: bma.amsterdam.nl. Portaal Christendom

Huisjes gebouwd tegen de Nieuwe Kerk, zijde Nieuwezijds Voorburgwal De Nieuwe Kerk is een kerkgebouw in Amsterdam. De kerk is gelegen aan de Dam, op nummer 12, naast het Paleis op de Dam. Tussen de kerk en het Paleis loopt de Mozes en Aäronstraat. De kerk is gebouwd in het begin van de 15e eeuw, op een plek waar tot dan een boomgaard was. In 1408 kreeg de bouw van deze Nieuwe Kerk, toen nog Onze Lieve Vrouwekerk of Maria- en Catharinakerk geheten, de bisschoppelijke goedkeuring. De bouw was toen echter al ver gevorderd. Er is sindsdien veel aan de kerk verbouwd en herbouwd. Eén van de laatste delen van de kerk die werd voltooid is de noordelijke dwarsarm uit 1530-1540, die stijlelementen uit de Renaissance vertoont. Tegenwoordig wordt de kerk niet meer als kerk gebruikt. Er worden regelmatig wisselende tentoonstellingen gehouden. De Nieuwe Kerk wordt, sinds soeverein-vorst Willem in 1814 in deze kerk de eed op de grondwet aflegde, ook gebruikt voor de inzegening van koninklijke huwelijken en voor inhuldigingen. De inhuldiging van Koningin Beatrix vond er plaats op 30 april 1980. Op dezelfde datum in 2013 zal de inhuldiging van haar zoon en opvolger Willem-Alexander ook daar plaatsvinden. Op 2 februari 2002 werd het in de Beurs van Berlage gesloten huwelijk van Prins Willem-Alexander en Prinses Máxima in de kerk ingezegend. Toen het bruidspaar de kerk betrad werden de luiken van het hoofdorgel geopend als een omarming van het paar. Deze unieke beelden gingen de hele wereld over. In de kerk bevindt zich de graftombe van Michiel Adriaenszoon de Ruyter. De tombe is het werk van Rombout Verhulst en Willem de Keyser. Ook Jan van Galen, Joost van den Vondel, Johannes Snippendaal en de weduwe Borski hebben in de Nieuwe Kerk hun laatste rustplaats gevonden. Inhoud [verbergen] 1 Interieur 2 Brand 3 Toren 4 Renovatie 5 Begraven in de Nieuwe Kerk 6 Zie ook 7 Externe links [bewerken]Interieur

In het interieur bevinden zich onder andere: Hoofdorgel uit 1655 Transeptorgel uit de 16de eeuw Praalgraf van Jan van Galen Praalgraf van Michiel Adriaenszoon de Ruyter Grafkelder van Michiel Adriaenszoon de Ruyter Epitaaf voor Wolter Jan Gerrit Baron Bentinck Praalmonument van Jan Hendrik van Kinsbergen Epitaaf voor Jan Carel Josephus van Speyk Monument voor Joost van den Vondel Monument voor Pieter Corneliszoon Hooft Diverse gebrandschilderde ramen Preekstoel 1649-1664 Herenbanken, na 1645 Koorhek, circa 1650 [bewerken]Brand

De Nieuwe Kerk in brand in 1645. (Egbert Lievensz. van der Poel) Drie maal brandde de kerk en vooral op 11 januari 1645 was de schade groot toen het dak, door het onverantwoordelijk handelen van enkele loodgieters, vrijwel geheel afbrandde. De heersende winterkou beschadigde het interieur verder. Na de brand werd de kerk gerestaureerd en verder verfraaid. Hoewel de tijd van de gotiek toen voorbij was werd voor het herstel de gotische stijl toegepast. Er werd een nieuwe preekstoel gemaakt, door Albert Vinckenbrinck, en een nieuw orgel, waarvan de kast werd gemaakt door Jacob van Campen. Organist van dit monumentale instrument is Bernard Winsemius. [bewerken]Toren

Tot tweemaal toe is er een begin gemaakt met het bouwen van een kerktoren bij de kerk. In 1565 waren de fundamenten gelegd, maar door het veranderende religieuze en politieke klimaat werd de verdere uitvoer van de plannen onmogelijk gemaakt. In 1646 werd een tweede poging gedaan. Jacob van Campen, ook de architect van het naastgelegen stadhuis (thans het Paleis op de Dam), ontwierp een toren in een gotiserende stijl, maar in 1653 werd de bouw al gestaakt en in 1783 werd de onvoltooide romp gesloopt. Wat rest is de onderbouw voor de westgevel van de kerk. [bewerken]Renovatie

Tussen 1959 en 1980 werd de kerk ingrijpend gerenoveerd. Door de ontkerkelijking kon de Hervormde Gemeente de kosten voor onderhoud en beheer niet meer opbrengen en daarom werd besloten om de kerk tot cultuurcentrum te verbouwen. Tot op heden worden er afwisselende tentoonstellingen georganiseerd in de kerk, vaak van volkenkundige aard. Daarnaast vinden er orgelconcerten plaats. Al vele jaren wordt het zakkingsgedrag van de fundering gemonitord. De afgelopen jaren bleek de fundering van de grafkelder en van de tien omliggende pijlers in de kooromgang steeds sneller te zakken ten opzichte van de andere pijlers. In 2006 werd besloten om alle tien pijlers en de grafkelder te voorzien van een nieuwe fundering, ontworpen door de bekende Amsterdamse restauratieconstructeur ir. de Beaufort.

Schip

Koorhek

Preekstoel

Orgel

Glas-in-loodraam

Grafmonument Jan van Galen

Kapiteel

[bewerken]Begraven in de Nieuwe Kerk

In de Nieuwe Kerk hebben ooit naar schatting ongeveer tienduizend doden gelegen. Tijdens restauratiewerkzaamheden tussen 1959 en 1980 werden echter vrijwel alle graven geruimd. Halverwege de zeventiende eeuw waren ook al twee kerkhoven geruimd in verband met de uitbreiding van de Dam en de bouw van het stadhuis.[1] Onder anderen de volgende personen werden in de Nieuwe Kerk begraven: Casparus Barlaeus of Kaspar van Baerle (1584-1648), Zuid-Nederlands predikant, schrijver en dichter Willem Blaeu (1571-1638), cartograaf en globemaker Johanna Borski (1764-1846), bankier Jan van Galen (1604/1605-1653), vlootvoogd Lieve Geelvinck (1676-1743), burgemeester van Amsterdam, lid van de Raad van State en bewindhebber van de VOC David van Gesscher (1735-1810), heelmeester Nicolaes de Helt Stockade (1614-1669), schilder Robert Hennebo (ca. 1685-1737), dichter, toneelspeler, speculant en herbergier Cornelis Holsteyn (1618-1658), schilder Pieter Corneliszoon Hooft (1581-1647), geschiedkundige, dichter en toneelschrijver Balthazar Huydecoper (1695-1778), letterkundige, taalkundige en historicus Jan Harmensz. Krul (1602-1646), lieddichter, toneelschrijver, boek- en ijzerhandelaar Katharyne Lescailje (1649-1711), dichteres, vertaalster en boekhandelaarster/uitgeefster Jan Floris Martinet (1729-1795), natuurkundig historicus, schrijver, pedagoog, theoloog en predikant Gabriël Metsu (1629-1667), schilder Michiel de Ruyter (1607-1676), admiraal Johannes Snippendaal (1616-1670), botanicus Jan van Speijk (1802-1831), kanonneerbootcommandant Cornelis Troost (1696-1750), schilder Nicolaes Tulp (1593-1674), chirurgijn en burgemeester Joost van den Vondel (1587-1679), dichter en toneelschrijver [bewerken]Zie ook

Lijst van gotische gebouwen in de Nederlanden [bewerken]Externe links

Website van de Nieuwe Kerk Foto's van en informatie over de Nieuwe Kerk Amsterdam Nieuwe Kerk op ReliWiki Bronnen, noten en/of referenties ↑ Grafzerken Zie de categorie Nieuwe Kerk (Amsterdam) van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden. Categorieën: Kerkgebouw in AmsterdamRijksmonument in AmsterdamDam (Amsterdam)Protestants kerkgebouw Navigatiemenu RegistrerenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmeldenArtikelOverlegLezenBewerkenGeschiedenis

Hoofdpagina Vind een artikel Vandaag Etalage Categorieën Recente wijzigingen Nieuwe artikelen Willekeurige pagina Informatie Gebruikersportaal Snelcursus Hulp en contact Donaties Hulpmiddelen Afdrukken/exporteren In andere projecten In andere talen Česky Deutsch English Español Suomi Français Italiano Македонски Norsk bokmål Polski پنجابی Русский Українська 中文 Koppelingen bewerken Deze pagina is het laatst bewerkt op 19 apr 2013 om 16:21. De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie. Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk. PrivacybeleidOver WikipediaVoorbehoudMobiele weergave