|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| | {{Infobox boek | | {{Infobox boek |
| − | | titel = De verborgen geschiedenis | + | | titel = Kaas |
| | | afbeelding = | | | afbeelding = |
| | | ander formaat = | | | ander formaat = |
| − | | alternatieve titel = The Secret History | + | | alternatieve titel = |
| − | | schrijver = [[Donna Tartt]] | + | | schrijver = [[Willem Elsschot]] |
| | | illustrator = | | | illustrator = |
| | | vertaler = | | | vertaler = |
| − | | taal = [[Engels]] | + | | taal = [[Nederlands]] |
| − | | land = {{USA}} | + | | land = {{BE}} |
| − | | genre = [[Psychologische roman]] <br> [[Detectiveroman]] | + | | genre = [[Ironie|Ironische]] novelle <br> [[Realisme (literatuur)|Realistische]] novelle |
| − | | datum = 16 september 1992 | + | | datum = 1933 |
| | | isbn = | | | isbn = |
| | | leeftijdscategorie = | | | leeftijdscategorie = |
| Regel 21: |
Regel 21: |
| | | tekst = | | | tekst = |
| | }} | | }} |
| − | '''De verborgen geschiedenis''' ([[Engels]]: ''The Secret History'') is een [[roman (literatuur)|roman]] van de Amerikaanse schrijfster [[Donna Tartt]] uit 1992. Het boek was de eerste roman die zij publiceerde (een [[debuutroman]]). ''De verborgen geschiedenis'' is een omgekeerde [[detectiveroman]]. De lezer leert aan het begin van het boek wie vermoord en wie de daders zijn. Toch wordt pas in de loop van het verhaal duidelijk waarom ze dat gedaan hebben en wat de gevolgen hun actie zijn. | + | '''Kaas''' is een [[novelle]] van de Vlaamse schrijver [[Willem Elsschot]]. Hij publiceerde het boek in 1933. Kaas behoort tot de bekendste werken van Elsschot en is een klassieker binnen de Nederlandstalige literatuur. Ook is het een van de meest succesvolle Vlaamse literaire werken in het buitenland. |
| | | | |
| − | Het verhaal wordt verteld door Richard Papen, een arme student uit [[Californië]]. Hij gaat klassieke literatuur studeren aan het elitaire Hampden College in [[Vermont]]. Richard liegt over zijn afkomst en doet zich voor alsof hij rijk is. Hierdoor wordt hij toegelaten tot de lessen Oudgrieks, die aan slechts vijf andere studenten gegeven worden. Richard blikt in het boek terug op zijn periode aan Hampden College en zijn vriendschap met de andere studenten. Een van hen, Edmund (bijnaam: Bunny), wordt door hem en de andere studenten vermoord. Richard vertelt in het boek welke gebeurtenissen leidden tot de moord op Bunny. | + | Het boek gaat over Frans Laarmans, een [[klerk]] in de Antwerpse haven. Hij neemt ziekteverlof en wordt handelaar van Nederlandse kaas in België en Luxemburg. Het boek beschrijft het opzetten van zijn kantoor, maar dat gaat maar stroef. Ook heeft Laarmans één groot probleem: Hij walgt van alle kaas. |
| | | | |
| − | ''De verborgen geschiedenis'' werd enorm populair na de publicatie en maakte van Tartt een bekende schrijfster. Op [[sociale media]] heeft de roman (mede) gezorgd voor het populair maken van [[dark academia]]. Dat is een esthetiek die veel inspiratie uit klassieke literatuur, hoger onderwijs en klassieke talen.
| + | In 1999 werd het boek verfilmd door [[Orlow Seunke]] onder de titel ''[[Kaas (film)|Kaas]]''. |
| | | | |
| | ==Samenvatting== | | ==Samenvatting== |
| | {{verhaal}} | | {{verhaal}} |
| − | ===Eerste deel===
| |
| − | Richard Papen is een simpele student uit [[Plano]], [[Californië]]. Zijn ouders werken in een tankstation en Papen studeerde eerst medicijnen om dokter te worden. Hij vond de studie echter saai en te moeilijk, waardoor hij besloot om Engelse literatuur te gaan studeren. Tijdens een vakantie in [[New England]] ziet hij een folder voor Hampden College, een elitaire universiteit in [[Vermont]] gespecialiseerd in kunst en cultuur. Richard weet uiteindelijk door een hoop zaken te regelen een [[studiebeurs]] te krijgen en besluit literatuur aan Hampden College te gaan studeren. Op de school wilt hij zich inschrijven voor lessen Oudgrieks, maar de professor (Julian Morrow) wil niet aan meer dan vijf studenten lesgeven. Richard wordt eerst geweigerd, maar weet Julian toch te overtuigen door zich rijker en meer elitair voor te doen. Richard raakt hierdoor ook in een isolement: hij gaat vrijwel alleen nog meer de mensen in zijn klas om.
| |
| − |
| |
| − | Richards klas bestaat uit rijke, elitaire studenten: Henry, Francis, Edmund (bijnaam: Bunny) en de tweeling Charles en Camilla. Richard beschrijft vervolgens het aparte gedrag van Julian en zijn studenten. Bunny, die als enige met mensen buiten de Griekse lessen omgaat, begint te vermoeden dat Richard helemaal niet rijk is. Tijdens de kerstvakantie gaan alle studenten naar huis, maar Richard blijft achter in Vermont. Om geld te besparen besluit hij in een koud warenhuis te verblijven, waardoor hij [[onderkoeling]] en een [[longontsteking]] oploopt. Henry keert onverwachts terug en verzorgt Richard in zijn huis.
| |
| − |
| |
| − | Uiteindelijk komt Richard erachter dat Henry, Francis, Bunny, Charles en Camilla Oudgriekse rituelen uitvoeren ter ere van de Griekse god [[Dionysos]]. Zo gebruiken ze [[drugs]] en [[alcohol]] en besluiten dagenlang te [[vasten]] om in een roes te komen. Bunny kan het vasten niet aan, waardoor de anderen hem achterlieten en op stap gingen. Tijdens een uitje vermoordden ze onder de invloed per ongeluk een boer. Bunny ontdekt dat en gebruikt de informatie om de vier studenten af te persen. Richard ontdekt deze informatie en is ook bang dat Bunny zijn geheim verklapt. De vijf studenten beginnen allemaal een bloedhekel aan Bunny te krijgen, omdat Bunny steeds meer geld van hen vraagt. Henry komt uiteindelijk op het idee om Bunny te vermoorden en te laten lijken of het ongeluk is. Tijdens een boswandeling breekt een ruzie uit, waarna Henry Bunny in een [[ravijn]] duwt. Bunny sterft hierdoor direct, maar zijn lichaam wordt pas veel later gevonden.
| |
| − |
| |
| − | ===Tweede deel===
| |
| − | De vijf studenten proberen kalm te blijven en zich zo normaal mogelijk te gedragen. Ze gaan de les en naar feestjes. Bunny wordt als vermist opgegeven en zijn lichaam wordt vervolgens gevonden. De vijf studenten wonen zelfs Bunny's begrafenis bij om geen argwaan te wekken. De politie gaat ervanuit dat de dood een ongeluk was. Toch beginnen de studenten zich steeds schuldiger te voelen. Dat heeft invloed op hun mentale en lichamelijk gezondheid. Zo ontwikkelt Francis een angst om ziek te worden, terwijl Richard en Charles een [[verslaving]] ontwikkelen. Charles begint ook met het mishandelen van Camilla. De studenten beginnen hun morele waarden steeds meer te verliezen. Uiteindelijk grijpt Henry in door een hotelkamer voor Camilla te regelen, maar maakt Charles hiermee alleen maar bozer.
| |
| − |
| |
| − | Julian krijgt op een dag een brief van Bunny. Bunny vertelt in de brief over het ritueel en de de moord op de boer. Ook vertelt hij dat hij bang is dat Henry hem zal vermoorden. Julian denkt eerst dat het een grap is, maar ontdekt dat de brief echt is als hij hem een tweede keer leest. Julian besluit vervolgens om weg te vluchten van de campus, waardoor Henry gekwetst wordt. Charles verslaving wordt alleen maar erger. Henry besluit om samen te wonen met Camilla. Charles is bang dat Henry hem zal vermoorden, terwijl Henry bang is dat Charles de groep zal verraden. Op een gegeven moment besluit Charles om Henry te vermoorden, maar schiet per ongeluk Richard in zijn maag. De hulpdiensten worden gebeld en Henry besluit om [[zelfmoord]] te plegen. Op die manier kunnen de anderen de schuld op Henry afschuiven. Richard overleeft, terwijl Henry sterft. De politie schrijft in hun rapport dat Henry Richard neerschoot.
| |
| − |
| |
| − | Na de dood van Henry valt de vriendengroep uit elkaar. Charles blijft een alcoholist en rent weg met een getrouwde vrouw. Camilla blijft de rest van haar leven alleen om te zorgen voor haar grootmoeder. Francis (die homoseksueel is) wordt door zijn grootvader gedwongen om een vrouw te trouwen en doet een zelfmoordpoging. Richard is hierdoor de enige die van Hampden afstudeert. Hij heeft moeite met eenzaamheid en zijn liefde voor Camilla. In een droom heeft Richard een ontmoeting Henry en de twee hebben een gesprek. Henry laat Richard vervolgens ongelukkig achter.
| |
| | | | |
| | ==Personages== | | ==Personages== |
| − | In het boek spelen de volgende personages een belangrijke rol:
| |
| − | * Richard Papen: Een student uit Californië en de verteller van het boek. Richard komt uit de lagere [[middenklasse]], maar doet alsof hij rijk is om Grieks te kunnen studeren. Richard geeft aan dat hij niet oppervlakkigheid houdt, maar desondanks houdt hij van schoonheid. In het boek ontwikkelt hij gevoelens voor Camilla, maar heeft ook gevoelens voor Francis.
| |
| − | * Henry Winter: Een student die extreem rijk is. Henry heeft een passie voor talen en spreekt er dan ook meer dan zes. Hij is erg slim en schrijft zijn dagboek in het [[Latijn]]. Toch is hij ook afstandelijk en heeft moeite om gewone gesprekken met mensen te voeren. Richard raakt bevriend met Henry en idealiseert hem. Later ontdekt hij dat Henry in werkelijkheid erg manipulatief is.
| |
| − | * Edmund (Bunny) Corcoran: Een student uit [[Connecticut]]. Bunny komt uit een rijke familie, maar zijn familie heeft diepe schulden. Bunny profiteert dan ook vaak van anderen en doet alsof hij veel geld heeft. Ook denkt hij dat hij superieur is ten opzichte van de anderen, maar in werkelijkheid is hij extreem onzeker. Ook is hij intolerant, vraatzuchtig, hypocriet en hebberig.
| |
| − | * Charles Macauley: De tweelingbroer van Camilla en een rijke student. Aan het begin van het boek drinkt Charles al vaak [[alcohol]], maar na de moord begint hij dat steeds meer te doen. Charles wordt steeds gewelddadiger en manipulatiever. Aan het einde van het boek heeft Charles helemaal geen contact meer met de groep.
| |
| − | * Camilla Macauley: De tweelingzus van Charles en een rijke studente. Samen met haar broer woont zij in een appartement net buiten de campus. Richard wordt meteen verliefd op Camilla, omdat ze erg knap is. Toch ontwikkelt Camilla een relatie met Henry.
| |
| − | * Francis Abernathy: Een rijke student uit [[Boston]] ([[Massachusetts]]). Francis is homoseksueel en probeert dat geheim te houden voor de andere studenten. Desondanks hebben de andere studenten door dat hij homoseksueel is, waar alleen Bunny een probleem van maakt. Francis is gecharmeerd door Charles en krijgt na de dood van Bunny last van paniekaanvallen. Ook probeert hij Richard te versieren.
| |
| − | * Julian Morrow: De geheimzinnige professor Grieks op Hampden College. Julian is manipulatief en charmant. Hij probeert het leven van de studenten te controleren en hen af te zonderen van de rest van de campus. Julian is niet betrokken bij de moorden, maar heeft invloed op de acties van de studenten.
| |
| − | * Judy Poovey: Een studente uit Californië. Ze woont in hetzelfde gebouw als Richard en is verliefd op hem. Richard is niet verliefd op Judy, maar gebruikt haar wel als hij aandacht of drugs wil. Judy kan door de façades van de studenten heen kijken. Hierdoor ziet zij de studenten voor wie ze echt zijn.
| |
| | | | |
| | ==Achtergrondinformatie== | | ==Achtergrondinformatie== |
| − | ===Titelverklaring===
| |
| − | De titel ''De verborgen geschiedenis'' verwijst naar de vele [[geheim]]en in het boek. De moord op Bunny is een geheime geschiedenis waarvan alleen de vijf studenten afweten. Daarnaast verwijst Tartt met de titel naar Klassieke Oudheid. De zes studenten in het boek studeren immers Grieks. In het boek wordt geïmpliceerd dat je niet alleen moet leren over de Oude Grieken, maar ook als ze moet leven om ze volledig te kunnen begrijpen. Toch is de Griekse oudheid voor een deel ook een verborgen geschiedenis, omdat veel werken uit die periode verdwenen zijn.
| |
| − |
| |
| − | Tartt ontleende de titel van ''Geheime Geschiedenis'' van de historicus [[Procopius]]. Procopius schreef in de 6e eeuw een historisch werk over de Byzantijnse keizer [[Justinianus I]]. Er is een vergelijking tussen dat historische werk en Tartts roman. Beide boeken gaan uit van een normale situatie, maar dat is slechts een façade. Procopius schreef dat Justinianus I mensen probeerde te vermoorden en van anderen wilde stelen. Ook noemde hij de keizer schijnheilig en een leugenaar. Ook at en dronk de keizer veel, had veel geliefden en sliep weinig. In plaats daarvan is de onderliggende waarheid abnormaal en choquerend.
| |
| − |
| |
| − | Oorspronkelijk wilde Tartt het boek ''The God of Illusions'' (De god van illusies) noemen.
| |
| − |
| |
| | ===Ontstaan=== | | ===Ontstaan=== |
| − | [[File:Bennington_college_jennings_music_building_20041121.jpg|right|300px|thumb|Een van de gebouwen van [[Bennington College]] in Vermont.]]
| |
| − | Hampden College is verzonnen door Tartt zelf. Zij baseerde de school op [[Bennington College]], waar Tartt tussen 1982 en 1986 studente was. Volgens sommige critici is ''De verborgen geschiedenis'' een [[sleutelroman]]. Dat betekent dat personages en gebeurtenissen in het boek geïnspireerd zijn op personen die Tartt echt kende of gebeurtenissen die Tartt heeft meegemaakt. Zo zouden de zes studenten in het boek gebaseerd zijn op medestudenten van Tartt. Journaliste Lili Anotik kwam met de theorie dat Julian gebaseerd was op professor Claude Fredericks, Henry op Todd O'Neal, Bunny op Matt Jacobsen en Judy op Michelle Matland. Volgens O'Neal kan het boek een sleutelroman zijn, omdat Claude Fredericks zichzelf zo erg in het boek herkende dat hij niet met Tartt wilde praten.
| |
| − |
| |
| − | Tartt gaf aan dat het boek ook geïnspireerd is door de Britse televisieserie ''[[Brideshead Revisted]]'' uit 1981. Die televisieserie is gebaseerd op het gelijknamige boek van [[Evelyn Waugh]]. Zo zou Charles geïnspireerd zijn door het personage Sebastian Flyte, maar ook door Tartts medestudent Mark Shaw.
| |
| | | | |
| | ===Plaats en tijd=== | | ===Plaats en tijd=== |
| − | ''De verborgen geschiedenis'' speelt zich eind jaren 1980 af in [[New England]]. Locatie is een belangrijk gegeven in het boek. Richard Papen is afkomstig uit [[Californië]], dat aan de andere kant van het land ligt. De andere vijf personages komen allemaal uit New England. Richard niet alleen een "outsider" op het vlak van klasse, maar ook op het vlak van afkomst. Hij kan niet terugvallen op zijn familie en er worden vaak opmerkingen gemaakt over zijn accent.
| |
| − |
| |
| − | New England is ook het oudste deel van de Verenigde Staten. Hier vindt je veel gebouwen die in de 16e en 17e eeuw zijn gebouwd. Voor Europese standaarden is dat nog relatief modern, omdat Europa heel veel gebouwen van voor die tijd kent. Voor Amerikanen is dat erg oud. Daarnaast heeft New England een elitair karakter in de Verenigde Staten. Dat komt doordat de lonen in New England hoger liggen en veel van de beste universiteiten van het land daar zitten.
| |
| − |
| |
| − | Hampden College is ook een vrij afgelegen school. Dat sluit ook aan bij het thema van eenzaamheid in het boek.
| |
| | | | |
| | ===Thema's=== | | ===Thema's=== |
| − | In ''De verborgen geschiedenis'' komen verschillende [[thema (literatuur)|thema's]] voor zoals:
| |
| − | [[File:Wes Anderson, Donna Tartt.jpg|right|300px|thumb|[[Donna Tartt]] (midden) op de première van ''[[The Goldfinch]]''.]]
| |
| − | * Het gevaar van isolement: De personages in het boek zijn afgezonderd van de rest van de samenleving. De zes studenten gaan vrijwel alleen met elkaar om en hebben haast geen contact met de rest van de school. Julian zorgt ervoor dat de studenten alleen les van hem krijgen, waardoor de studenten ook geen vakken hebben met andere studenten. Bunny is de enige van de zes die wel omgaat met de andere studenten, waardoor hij een stuk normaler is. Ook heeft Richard een realistischer beeld vanwege zijn afkomst en het feit dat hij minder lang in de groep zit. De andere vier studenten leven geïsoleerd van de samenleving, mede door hun rijkdom. Dat isolement zorgt er dan ook voor dat ze de rituelen beginnen, twee mensen vermoorden en vooral aan zichzelf denken.
| |
| − | * Schoonheid: In het boek speelt schoonheid een grote rol. Zowel Julian als Richard hebben oog voor uiterlijke schoonheid. Uiterlijke schoonheid is ook de reden dat Richard naar Hampden College wil en Grieks wil studeren. De personages hebben allemaal een ongezonde relatie met schoonheid. Schoonheid is namelijk erg oppervlakkig. Het gaat enkel om het uiterlijk en niet om het innerlijk. Aan het einde van het boek blijkt dat de personages er weliswaar mooi uitzien, maar dat hun innerlijk verrot is. Zo is Henry erg manipulatief en is Bunny racistisch en homofoob. Richard ziet aan het einde van het boek dat schoonheid slechts aan de buitenkant zit.
| |
| − | * Geheimen: Geheimen spelen een grote rol in het boek. De vier studenten proberen eerst om de moord op de boer geheim te houden. Bunny en later Richard ontdekken dat geheim, maar beide zijn niet afgedaan door de moord. In plaats daarvan gebruikt Bunny het geheim om de andere vier studenten te [[chanteren]], terwijl Richard sympathie voelt met de studenten. Het tweede grote geheim is de moord op Bunny. Toch zijn er in het boek ook kleinere geheimen. Zo moet Richard geheimhouden dat hij eigenlijk arm is, probeert Francis zijn homoseksualiteit geheim te houden en moet Bunny zijn geldproblemen thuis geheimhouden.
| |
| − | * [[Illusie]]s: Ook spelen illusies een grote rol in het boek. Richard ziet de andere studenten niet als gewone mensen, maar eerder als mythologische wezens. Volgens hen kunnen zij namelijk onmogelijk in de [[realiteit]] voorkomen. Richard heeft dat gevoel vooral bij Camilla op wie hij verliefd is. Julian en Henry gedragen zich eerder als een personages uit een Grieks toneelstuk. Het ritueel is tevens een conflict tussen realiteit en illusie. De personages komen in een tranche terecht, waardoor zij de realiteit niet meer kunnen onderscheiden van illusies.
| |
| − |
| |
| − | ==Invloed==
| |
| − | ===Ontvangst===
| |
| − |
| |
| − | ===Dark academia===
| |
| − | {{zie hoofdartikel|Dark academia}}
| |
| − | [[Bestand:Bibliothèque humaniste de Sélestat 21 janvier 2014-97.jpg|right|300px|thumb|Een voorbeeld van Dark academia-esthetiek]]
| |
| − | ''De verborgen geschiedenis'' wordt gezien als een typisch Dark academia-boek. Maar wat is Dark academia precies? Dark academia is een esthetiek en subcultuur die rond 2020 populair werd op [[sociale media]]. Het subgenre haalt inspiratie uit de academische wereld, kunst en literatuur met een duistere ondertoon. Ook houdt dark academia zich bezig met het lezen van klassieke literatuur, het schrijven van poëzie, de Klassieke Oudheid en de Gotiek. Dark academia-boeken spelen zich vaak af op de campussen van universiteiten. In de esthetiek spelen donkere interieurs met oude meubels en cultuur van de 19e en vroege 20e eeuw een rol.
| |
| − |
| |
| − | Dark academia wordt ook bekritiseerd, omdat het een wereld romantiseert die erg wit, mannelijk en elitair was. Minderheden, vrouwen en mensen uit lagere sociale klassen hadden vaak geen toegang tot universiteiten. Dark academia-boeken bekritiseren vaak dat witte, mannelijke en elitaire karakter van hoger onderwijs. Zo speelt sociale klasse een belangrijke rol in ''De verborgen geschiedenis''.
| |
| − |
| |
| − | ==Verfilming?==
| |
| − | ''De verborgen geschiedenis'' is nooit verfilmd. Toch zijn er door de jaren heen verschillende plannen geweest om het boek te verfilmen. In 1992 had Alan J. Pakula interesse om het boek te verfilmen, maar had toen geen tijd. In 1998 begon hij aan het project, maar Pakula overleed kort hierna. Hierdoor werd het project gestopt. In 2002 werd een filmversie afgekondigd geregisseerd door [[Harvey Weinstein]]. [[Jake Paltrow]] en [[Gwyneth Paltrow]] zouden de tweeling Charles en Camilla spelen, maar zij stapten uit het project toen hun vader overleed. De rechten voor de film werden vervolgens teruggegeven aan Tartt.
| |
| | | | |
| − | In 2013 ontstond een nieuwe interesse om ''De verborgen geschiedenis'' te verfilmen. [[Melissa Rosenberg]] en [[Bret Easton Ellis]] (waarmee Tartt op school had gezeten) zouden bij het project betrokken zijn. Het project ging niet door, omdat men de kosten niet kon betalen. Uiteindelijk werd in 2019 Tartts derde boek, ''[[Het puffertje]]'' (2013), verfilmd onder de titel ''[[The Goldfinch]]'' (2019). Fans van ''De verborgen geschiedenis'' verwachtten dat hun lievelingsboek hierna ook verfilmd zou worden. Tartt was echter ontevreden over het eindresultaat van ''The Goldfinch''. Ze gaf vervolgens aan dat haar boeken in de toekomst niet meer verfilmd zullen worden.
| + | ==Verfilming== |
.svg){kind=small}
België
Literatuur