Fregat

19e eeuws fregat USS Merrimack

Van oudsher was een fregat een snel, zeilend oorlogsschip dat kleiner was dan een linieschip zoals dat al door Michiel de Ruyter werd toegepast, maar groter dan een korvet was. Ze werden ook vanwege hun wendbaarheid gebruikt door de Duinkerken kapers.

Toen al werden ze ingezet als begeleidingsschip en ze hadden 28 tot 44 kanonnen aan boord. Ze begeleidden zowel de oorlogsvloot als de koopvaardijschepen. De 19e eeuwse fregatten hadden drie masten en waren dwars getuigd met vierkante zeilen. De naam fregat in de 17e tot het begin van de 18e eeuw werd gegeven aan elk volschip gebouwd voor snelheid en manoeuvreerbaarheid, bedoeld om te worden gebruikt in verkennings-, escorte- en patrouillerollen. In het tweede kwart van de 18e eeuw werd in Frankrijk het 'echte fregat' ontwikkeld. Dit type schip werd gekenmerkt door het bezit van slechts één bewapend dek, met daaronder een ongewapend dek dat werd gebruikt om de bemanning aan te leggen. Aan het einde van de 19e eeuw (Britse en Franse prototypes werden gebouwd in 1858), werden gepantserde fregatten ontwikkeld als krachtige, ijzersterke oorlogsschepen en voorlopers van de kruiser. De term fregat werd gebruikt vanwege hun enkele kanondek . Latere ontwikkelingen in ijzersterke schepen maakten de aanduiding fregat overbodig en de term raakte uit de gratie. Rond 1830 kregen de eerst fregatten een stoommachine met een rad aandrijving (peddelfregat). 10 jaar later kwamen de schoef-fregatten met schroef aandrijving.

Modern fregat

HMS Van Amstel F831 van de Koninklijke Marine

Het fregat van nu is een soort oorlogsschip. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de naam 'fregat' opnieuw ingevoerd om een ​​zeegaand begeleidingsschip te beschrijven dat qua grootte tussen een korvet en een torpedobootjager in zat. Na de Tweede Wereldoorlog zijn veel verschillende schepen fregatten genoemd. Een echte duidelijke definitie was er niet. Terwijl sommige marines fregatten beschouwden als voornamelijk grote oceaan onderzeeër oorlogvoering (ASW) -strijders, hebben anderen de term gebruikt om schepen te beschrijven die anders herkenbaar zijn als korvetten, torpedobootjagers en zelfs nucleair aangedreven kruisers met geleide raketten. Sommige Europese marines gebruiken de term "fregat" voor zowel hun torpedobootjagers als fregatten. De rang "fregatkapitein" is afgeleid van de naam van dit type schip.

De komst van de grond-luchtraket na de Tweede Wereldoorlog maakte relatief kleine schepen effectief voor luchtafweer. Ze waren in de eerste plaats bedoeld om vliegdekschepen te verdedigen tegen anti-scheeps kruisraketten.

De Nederlandse Koninklijke Marine heeft twee multifunctionele fregatten (Multipurpose fregat of M-fregat) in de Karel Doorman klasse. De Zr.Ms. Van Amstel (F831) en de Zr.Ms. Van Speijk (F828) die in 2021 de vaarperiode voortijdig beëindigde.

De Belgisch fregatten Leopold I (F930) en Louise-Marie (F931) zijn in 2005 overgenomen van de Nederlandse Koninklijke Marine (toen nog Zr.Ms. Karel Doorman (F827 ) en Zr.Ms. Willem van der Zaan (F829)).