Roemeense Revolutie: verschil tussen versies
| Regel 33: | Regel 33: | ||
==Achtergrond== | ==Achtergrond== | ||
===Economische problemen=== | ===Economische problemen=== | ||
| + | De [[Socialistische Republiek Roemenië]] had in de jaren 1980 grote economische problemen. O.a. de [[staatsschuld]] was erg hoog, waardoor Roemenië begon met de staatsschuld af te lossen. Om geld te besparen werd Roemenen opgeroepen om minder eten en energie te verbruiken. Roemenië kocht hierdoor minder eten, gas en elektriciteit in. Dit zorgde ervoor dat gezinnen 's winters in de kou zaten en veel mensen ondervoed raakten. Ook had Roemenië een hoge sterfte van pasgeboren baby's. In vergelijking met andere Oost-Europese landen was er enorm weinig vrijheid van meningsuiting in het land. Daarnaast was er meer onderdrukking met een geheime politie. | ||
| + | |||
| + | De Roemeense leider Ceaușescu creëerde een [[persoonlijkheidscultus]]. Dit betekende dat mensen hem als een soort van keizer vereerden. Ceaușescu was geïnspireerd door Stalin, maar ook door Noord-Korea. Net als in Noord-Korea wilde Ceaușescu een groot gebouw in Boekarest neerzetten; het [[Parlementspaleis]]. Dit kostte enorm veel geld om te bouwen en duizenden huizen moesten ervoor worden afgebroken. Het gebouw was zo groot en zo duur dat vrijwel de gehele Roemeense economie gericht was op de bouw van het paleis. In de jaren 1980 kwam Ceaușescu met een plan om het platteland te hervormen. Hij wilde dat de dorpen en boerderijen verdwenen. In plaats daarvan zouden er landbouwcentra komen. Dit zou waarschijnlijk een hoop economische problemen hebben opgeleverd. Deze plannen zijn nooit uitgevoerd, aangezien de Roemeense Revolutie een einde maakte van de plannen. | ||
| + | |||
| + | In Roemenië was er dus grote economische [[ongelijkheid]]. Ceaușescu leefde in luxe en gebruikte het Parlementspaleis als zijn privéwoning. Dit paleis zou gevuld worden met allerlei rijkdommen, zoals goud en marmer. Ondertussen leefde de meeste Roemenen met tekorten, armoede, honger en stroomuitval. | ||
===Politieke problemen=== | ===Politieke problemen=== | ||
| + | Doordat er een erge vorm van onderdrukking was in Roemenië, wisten de inwoners niet de [[Berlijnse Muur]] in november 1989 viel. Waar inwoners van bijvoorbeeld Hongarije en Polen dit wel wisten, kwam het in Roemenië niet in de kranten terecht. In plaats was er sprake van [[propaganda]]; het socialisme was aan het winnen. Ondertussen viel het communisme in steeds meer landen, waaronder [[Tsjecho-Slowakije]]. | ||
| + | |||
| + | Roemenië werd ook door andere communistische landen als "extreem" gezien. Waar er meer vrijheid kwam in Oost-Europa gedurende de jaren 1980, was dit niet het geval in Roemenië. Steeds meer landen in de [[Warschaupact]] verlieten het militair bondgenootschap en de Sovjet-Unie was net voor de Roemeense Revolutie al uit elkaar aan het vallen. | ||
==Verloop== | ==Verloop== | ||
Versie van 9 nov 2022 15:45
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
| Roemeense Revolutie | ||
|
| ||
|---|---|---|
| Massale protesten in de stad Sibiu | ||
| Datum | 16 - 25 december 1989 | |
| Locatie |  Roemenië
| |
| Overwinning voor | Roemeense revolutionairen | |
| Resultaat | Einde van de Socialistische Republiek Roemenië Afzetting en veroordeling van Nicolae Ceaușescu Vrije verkiezingen en democratisering van Roemenië | |
| Strijdende partijen | ||
.svg){kind=small} Roemeense regering
|
.svg){kind=small} Roemeense revolutionairen
|
|
| Communistische Partij Securitate Roemeens leger (tot 22 december) |
Anti-communisten Liberale communisten Roemeens leger (vanaf 22 december) |
|
| Leiders | ||
| Nicolae Ceaușescu Elena Ceaușescu |
Geen | |
Portaal  Geschiedenis
| ||
De Roemeense Revolutie was een korte revolutie in 1989 in Roemenië. De Roemeense Revolutie was onderdeel van de val van het communisme in Oost-Europa. In 1989 viel het communisme in het ene na het andere Oost-Europese land. Roemenië was een van de laatste landen en het enige Oost-Europese land waar dit gewelddadig verliep.
De revolutie brak uit op 16 december 1989, nadat andere Oost-Europese landen al het communisme hadden afgeschaft. In Timișoara ontstonden protesten van de Hongaarse minderheid in Roemenië tegen dictator Nicolae Ceaușescu. De Hongaarse minderheid was beïnvloed door Hongarije, waar vrije verkiezingen werden uitgeroepen. De opstandelingen eisten dat hetzelfde in Roemenië zou gebeuren. Dit protest werd echter neergeslagen door de Roemeense geheime dienst. Desondanks had Roemenië met zoveel politieke en economische problemen te maken dat er protesten in Boekarest uitbraken toen Ceaușescu op een balkon een speech gaf. Deze protesten leidden tot straatgevechten tussen opstandelingen en het Roemeense leger. Na enige dagen besloot het Roemeense leger de kant van de opstandelingen te kiezen. Ceaușescu probeerde Boekarest te ontvluchten, maar werd gearrresteerd. Samen met zijn vrouw (die de premier van Roemenië was) werd hij ter dood veroordeeld. Op 25 december 1989 werden zij omgebracht, terwijl dit op de televisie werd uitgezonden.
Na de dood van Ceaușescu was de Roemeense Revolutie afgelopen, hoewel er nog enige kleinere protesten plaatsvonden. Er kwam een tijdelijke regering en in mei 1990 waren er vrije verkiezingen. Na de Roemeense Revolutie werd Roemenië een democratie. Hierdoor was de Roemeense Revolutie het einde van de Socialistische Republiek Roemenië.
Achtergrond
Economische problemen
De Socialistische Republiek Roemenië had in de jaren 1980 grote economische problemen. O.a. de staatsschuld was erg hoog, waardoor Roemenië begon met de staatsschuld af te lossen. Om geld te besparen werd Roemenen opgeroepen om minder eten en energie te verbruiken. Roemenië kocht hierdoor minder eten, gas en elektriciteit in. Dit zorgde ervoor dat gezinnen 's winters in de kou zaten en veel mensen ondervoed raakten. Ook had Roemenië een hoge sterfte van pasgeboren baby's. In vergelijking met andere Oost-Europese landen was er enorm weinig vrijheid van meningsuiting in het land. Daarnaast was er meer onderdrukking met een geheime politie.
De Roemeense leider Ceaușescu creëerde een persoonlijkheidscultus. Dit betekende dat mensen hem als een soort van keizer vereerden. Ceaușescu was geïnspireerd door Stalin, maar ook door Noord-Korea. Net als in Noord-Korea wilde Ceaușescu een groot gebouw in Boekarest neerzetten; het Parlementspaleis. Dit kostte enorm veel geld om te bouwen en duizenden huizen moesten ervoor worden afgebroken. Het gebouw was zo groot en zo duur dat vrijwel de gehele Roemeense economie gericht was op de bouw van het paleis. In de jaren 1980 kwam Ceaușescu met een plan om het platteland te hervormen. Hij wilde dat de dorpen en boerderijen verdwenen. In plaats daarvan zouden er landbouwcentra komen. Dit zou waarschijnlijk een hoop economische problemen hebben opgeleverd. Deze plannen zijn nooit uitgevoerd, aangezien de Roemeense Revolutie een einde maakte van de plannen.
In Roemenië was er dus grote economische ongelijkheid. Ceaușescu leefde in luxe en gebruikte het Parlementspaleis als zijn privéwoning. Dit paleis zou gevuld worden met allerlei rijkdommen, zoals goud en marmer. Ondertussen leefde de meeste Roemenen met tekorten, armoede, honger en stroomuitval.
Politieke problemen
Doordat er een erge vorm van onderdrukking was in Roemenië, wisten de inwoners niet de Berlijnse Muur in november 1989 viel. Waar inwoners van bijvoorbeeld Hongarije en Polen dit wel wisten, kwam het in Roemenië niet in de kranten terecht. In plaats was er sprake van propaganda; het socialisme was aan het winnen. Ondertussen viel het communisme in steeds meer landen, waaronder Tsjecho-Slowakije.
Roemenië werd ook door andere communistische landen als "extreem" gezien. Waar er meer vrijheid kwam in Oost-Europa gedurende de jaren 1980, was dit niet het geval in Roemenië. Steeds meer landen in de Warschaupact verlieten het militair bondgenootschap en de Sovjet-Unie was net voor de Roemeense Revolutie al uit elkaar aan het vallen.