Aerofoon

Kunstwerk als windorgel

Aerofonen (of Aerophone in het Engels) zijn muziekinstrumenten die geluid maken voornamelijk door het laten trillen van een luchtmassa. Daaronder vallen alle blaasinstrumenten.

De aerofonen worden in vier groepen verdeeld:

1. Instrumenten die vrijwel meteen de buitenlucht laten trillen, zoals een mondharmonica, je stem, een zweep die je laat knallen, een sirene. Propellers zoals die van een helikopter. Er worden soms kunstwerken gemaakt bijvoorbeeld met propellers, en pijpen waar de wind langs waait en dan geluiden geeft. Een windorgel.
2. Instrumenten die lucht bevatten (een luchtkolom) die eerst in trilling wordt gezet voordat het 't instrument verlaat, zoals bij het orgel en de blaasinstrumenten, waarbij de koperblazers een groep zijn,
3. En de houtblazers de andere groep binnen de blaasinstrumenten.
4. Instrumenten die (ook) iets anders dan lucht bevatten zoals stoom of een explosief mengsel. Een voorbeeld is de stoomfluit of een stoomfluit-orgel (calliope). Ook vuurwerk kun je hierbij rekenen.

Elektronische aerofoon

San Francisco-muzikant Onyx Ashanti speelt een windcontroller

Er bestaat ook een elektronische aerofoon waarop je kunt blazen, maar net als bij een elektrisch orgel kunt kiezen uit verschillende instrument klanken. Het instrument wordt ook wel een wind synthesizer of wind controller genoemd. Wind controllers zijn meestal zo gemaakt dat je de vingers plaatst als op een houtblazers instrument, meestal de saxofoon. Er zijn modellen gemaakt die spelen alsof, en hebben een vingerplaatsing zoals andere akoestische instrumenten zoals de blokfluit of de blikken fluit (tin whistle). Deze vorm van windcontroller, maakt gebruik van elektronische sensoren ('voelers') om vingerzetting, ademdruk, bijtdruk, vingerdruk en andere speel- of actie-informatie om te zetten in besturingssignalen die muzikale geluiden beïnvloeden. Een andere vorm van windcontroller maakt gebruik van software om het akoestische geluid rechtstreeks om te zetten in MIDI-berichten. Deze informatie kan via een MIDI- of een USB-kabel naar een computer of synthesizer (aangesloten op een versterker) worden gestuurd om verder bewerkt te worden. Er zijn ook wind controllers die van zichzelf geen geluid maken, maar via MIDI ook weer aangesloten worden op een computer of synthesizer en via dat apparaat geluid geven (al dan niet bewerkt). Dit wordt een EWI of Robo-hobo genoemd. Het werd uitgevonden door Nyle Steiner, die het idee in de jaren '60 van de twintigster eeuw bedacht, en in de jaren '70 de eerste werkende modellen ontwikkelde. Het Japanse bedrijf Akai nam het instrument over van Steiner en bracht verschillende modellen uit (met zijn ontwerphulp). EWI staat voor Electronic Valve Instrument ofwel elektronisch blaasinstrument. Het instrument voelt enigszins aan als een sopraan saxofoon of klarinet, behalve dat de toetsen worden geactiveerd door aanraking in plaats van te worden ingedrukt (hierbij rusten de vingers van de speler niet op de toetsen).

De belangrijkste fabrikanten van windcontrollers zijn Akai en Yamaha. Ook Casio en Roland leveren windcontrollers.

Tegenwoordig zijn er vele typen windcontrollers in vele prijsklassen.

Links

• YouTube - Aerophone