Bestuiving

Dit artikel is (gedeeltelijk) geschreven door Pabo-studenten van de MarnixAcademie en blijft in ieder geval staan tot de beoordeling is gegeven.

Bestuiving

Bestuiving

Bestuiving is een belangrijke stap in de voortplanting van zaadplanten. Dit betekent de overdracht van stuifmeelkorrels die uit de helmhokjes van de meeldraad komen en naar de stempel van de stamper gaan. De stuifmeelkorrels kan je zien als het mannetje, de stempel kan je zien als het vrouwtje.

Verschil bestuiving en bevruchting

Bestuiving en bevruchting zijn niet hetzelfde, bestuiving kan leiden tot een bevruchting, maar dat hoeft niet. De eicel van de stamper en de spermacel van de stuifmeelkorrel moeten hiervoor samensmelten, maar dit gebeurt dus niet altijd. Zodra dit wel gebeurt, is er sprake van bevruchting.

Geslachten bij bloemen

Er zijn twee soorten geslachten bij bloemen, namelijk:

• Eenslachtige bloemen
  • Dit is of een mannetjes bloem, of een vrouwtjes bloem

• Tweeslachtige bloemen
  • Deze bloem heeft mannelijke en vrouwelijke geslachtsdelen.

Een mannetjesbloem bestaat uit de volgende onderdelen:

• Helmknop
• Helmdraad

Dit alles bij elkaar noemen ze de meeldraad

Een vrouwtjesbloem bestaat uit de volgende onderdelen:

• Stempel
• Stijl
• Vruchtbeginsel

Dit alles bij elkaar noemen ze de stamper.

Bijen VS Hommels

De hommels en bijen vliegen van bloem naar bloem en verzamelen hier nectar, dat is een stof waar veel suiker inzit en die gemaakt wordt door een plant. Dit wordt later, als de bijen het naar hun korf brengen, omgezet naar honing. Ze nemen niet alleen nectar mee, maar ook stuifmeel. Dit kunnen zij actief en niet actief meenemen. Ze kunnen het meenemen door tegen de meeldraden van de plant aan te wrijven, het stuifmeel blijven ‘plakken’ aan de dichte haren op de achterste poten. Als de insecten van bloem naar bloem vliegen, laten ze stuifmeelkorrels achter.

Er is ook veel last van bijensterfte, dit heeft veel verschillende oorzaken. Namelijk ziekteverwekkers, bijvoorbeeld de Varroamijt en Nosema. Maar ook de mens brengt schade aan de bijen, door het bespuiten van bestrijdingsmiddelen (pesticiden) over de weilanden, klimaatverandering en ook door de onvoldoende en eenzijdige voeding die de bij heeft.

Domme hommels

Om de bestuiving goed te laten verlopen, schakelen veel vruchtgroentelers hommels in. Je zou ook voor bijen kunnen kiezen, maar hommels hebben een duidelijk voordeel: ze zijn dommer. Bloemen van vruchtgroenten zijn helemaal niet zo aantrekkelijk voor bijen en hommels. Door de luchtramen kunnen ze gemakkelijk naar buiten ontsnappen en op zoek gaan naar iets beters. Als een bij buiten een nectar-rijkere bloem vindt, kan ze dat aan haar korfgenoten vertellen. Dat doet ze met een bijendans. Hiermee kan ze precies het aantal meters tot de bloem aangeven en in welke windrichting er gevlogen moet worden, zo kan het hele nest uit de kas verdwijnen.

Hommels hebben een veel minder ontwikkeld sociaal leven. Als er een exemplaar buiten de kas raakt – en ze vinden de kas überhaupt nog terug – dan kan ze de andere hommels niet vertellen dat er buiten de kas nectar-rijkere bloemen zijn. Overigens hebben bijen nog een nadeel: bij lage temperaturen of bewolkt weer werken ze niet goed. Omdat de bloemen van vruchtgroenten de hommels te weinig bieden, moet een teler ze met suikerwater bijvoeren.

Bestuivingswijzen

Bij het proces van de bestuiving van zaadplanten heb je stuifmeelkorrels die van een meeldraad naar een stempel worden verplaatst.

Er zijn 4 wijzen waarop er bestuiving plaats kan vinden, namelijk:

• Bestuiving door insecten
  • Bijen en hommels
  • Kevers
  • Wantsen
  • Dagvlinders
  • Nachtvlinders
  • Zweefvliegen

• Bestuiving door andere dieren
  • Vogels
  • Vleermuizen
  • Slakken

• Bestuiving door de wind
  • Vooral bij grassen
  • Bomen
    • Coniferen
    • Populieren
    • Hazelaars
    • Elzen
    • Berken
    • Eiken

• Bestuiving door het water
  • Het stuifmeel drijft op het water
  • De stempel drijft op het water