Demeter (mythologie)

Een buste van Demeter uit de 4e eeuw

Demeter (spreek uit als Diemetur) is de Griekse godin van de landbouw en gewassen. Vooral speelde ze een belangrijke rol bij de groei van het graan. Demeter was volgens de Griekse mythologie de zus van Zeus, Poseidon, Hades, Hera en Hestia. De Romeinse versie van Demeter was Ceres.

Demeter werd vaak afgebeeld met een aar koren in haar hand.

Verering en mythologie

Demeter was de dochter van Kronos en werd na de geboorte door hem verslonden. Dit was iets dat hij met al zijn kinderen deed. Toen Zeus Kronos versloeg braakte Kronos onder meer Demeter uit. Onder de goden werd de nieuwe wereld verdeeld. Demeter kun je zien als de opvolger van Gaia, de aardgodin. Demeter werd door de Egyptenaren vergeleken met de godin Isis. Hoewel ze broer en zus waren had Demeter een oogje op Zeus. Hera wist hiervan en deed altijd haar best om Demeter te vernietigen.

Als godin van de aarde hield Demeter zich bezig met het leven en het menselijke bestaan. Ze was daarom de godin van de landbouw (waaronder akkerbouw, boomteelt en veeteelt) en de plantengroei. Ze was ook de uitvindster van de gereedschappen die gebruikt werden in de landbouw en leerde aan de eerste mensen ho ze deze moesten gebruiken. Op deze manier zorgde Demeter ervoor dat de mensen in hun levensonderhoud konden onder zien. Aan Demeter werden onder meer zwijnen, runderen, vruchten, honing en honinggraten geofferd. De pijnboom, olm, bloemen van de hyacint en papaver werden aan haar gewijd. Ook werden ter eren van haar diverse feesten gehouden.

Demeter had een dochter, Persephone, waarvan ze vreselijk veel hield. Persephone hielp haar moeder met de groei van planten, maar raakte op een dag vermist. Ze bevond zich in het dodenrijk bij Hades, die een oogje op haar had. Doordat ze iets uit de onderwereld gegeten had zou Persephone oorspronkelijk in het dodenrijk blijven als vrouw van Hades. Demeter was zo verdrietig dat de planten niet meer groeiden en mensen omkwamen van de honger. Ondanks de smeekbeden van de mensen, weigerde Demeter de planten te laten groeien. Pas toen de mensen tot Zeus beden werd er actie ondernomen. Zeus ging in gesprek met Hades en uiteindelijk werd besloten dat Persephone de ene helft van het jaar op aarde was en de andere helft van het jaar in de onderwereld. Persephone keerde terug naar de aarde in de lente, waardoor de bloemen gingen bloeien en de bomen groen werden. In de herfst keerden ze terug naar de onderwereld, waardoor de wereld grauw werd. De Grieken gebruikten dit als verklaring waarom er seizoenen waren.