Prefrontale cortex

Phineas Gage met zijn staf

De prefrontale cortex, is een gebied aan de voorkant van de hersenen die heel belangrijk is voor het gedrag dat je vertoont. Ieder deel van de hersenen is weer in iets anders goed, en dit deel is het deel dat jou 'jou' maakt.

Phineas Gage

Op 13 september 1848 gebeurde een vreselijk ongeluk. Phineas Gage was in de buurt van de Hudson River in Amerika aan het werk een treinspoor te maken. Om ruimte te maken voor het spoor werd met behulp van dynamiet allerlei materiaal opgeblazen. Bij een van deze explosies vloog door de kracht van zo'n explosie een ijzeren staaf via de onderkaak door het voorhoofd van Phineas. Hierbij raakte hij naast grote stukken bot ook een deel van zijn frontale hersenkwab kwijt. Iedereen verwachtte dat hij dood was, maar wonder boven wonder leefde hij nog, en leek bovendien normaal te kunnen spreken, zelfs met dat gat! Hoewel in de eerste maanden er allerlei complicaties (oftewel, problemen) kwamen met de wond, herstelde Phineas wonder boven wonder. De dokters stonden ook voor een raadsel; hoe kan een man rondlopen met zo'n enorm gat in zijn hoofd? Hoort hij niet dood te zijn? En hoe lang kan hij zo doorleven? De dokters uit die tijd (en nog steeds) waren erg over dit bizarre voorval: het was een wonder in de geneeskunde.

Wel gebeurde er iets geks. de normaal altijd zo rustige, hardwerkende Phineas begon zich volgens vrienden anders te gedragen. Hij begon veel te vloeken, werd snel boos, was onaardig tegen mensen en had nergens geduld voor. Daarnaast begon hij zich minder druk te maken over afspraken die hij had gemaakt, en was hij minder actief in zijn werkzaamheden. Hoewel volgens doktoren zijn intelligentie en geheugen niet waren aangetast vonden vrienden dat hij 'niet meer als Phineas' was. Hij leek wel een heel ander persoon. Phineas miste door de explosie een groot stuk uit zijn prefrontale cortex. Er was in die tijd nog niet zoveel bekend over hoe de hersenen precies werkten. Wetenschappers in die tijd (en nog steeds) leerde het meeste over hoe de hersenen werkten wanneer er bij iemand iets in de hersenen kapot ging. Phineas was een van de eerste mensen die ervoor zorgde in de wetenschap dat voor neurologie, het onderzoek naar de werking van de hersenen, en psychologie het onderzoek naar menselijk gedrag, meer aandacht ontstonden.

Delen

Alle delen van de prefrontale cortex hebben hele moeilijke namen, zoals:

• 'mediodorsale prefrontale cortex'
• 'dorsolaterale prefrontale cortex',
• 'orbitofrontale cortex' en
• 'anterieure cingulate cortex'.

Schrik niet van de namen, dit zijn slechts latijnse benamingen voor waar dat gebied in de hersenen zit. 'Anterieur' betekent bijvoorbeeld alleen maar vooraan, en 'lateraal' betekent aan de buitenkant.