Valencia

Dit artikel gaat over de stad Valencia in Spanje. Voor de Spaanse provincie Valencia, klik hier. Voor het artikel over de stad Valencia in Venezuela, klik hier.

Sjabloon:Stad

Valencia is de op twee na de grootste stad van Spanje. De stad is 134,56 km² groot en heeft 807.396 inwoners. De burgemeester is Rita Barberà Nolla. Rond Valencia wordt het Valenciaans gesproken. Valencia is ook de hoofdstad van de provincie Valencia. De stad werd gesticht in het jaar 138 v.Chr. door de Romeinen. Valencia ligt aan de Middellandse Zee, er zijn overal bergen en heuvels, en heeft een typisch klimaat met een zeer droge zomer. vooral in de zomer dan kan het heel warm worden. Door irrigatie (irrigatie betekenteen kunstmatige bevloeiing of een bewatering van een gebied) zijn de vlakten achter de kustlijn erg vruchtbaar en daardoor werd de oogst beter (een productie van drie miljoen ton fruit bijv. per jaar). Er zijn veel bezienswaardigheden in de provincie: Sagunto, Gandia met zijn hertogelijk.

De feestdagen van Valencia zijn:

• januari: San Antonio Abad, San Vicente Mártir
• maart: Las Fallas (San José)
• april: San Vicente Ferrer
• mei: Las Cruces de Mayo, La Vírgen de los Desamparados, Corpus Christi
• juni: San Juan
• juli: De beurs van juli
• oktober: Dag van de “Comunidad Valenciana”

Bestand:Valencia sateliet.jpg

Sattelietfoto van Valencia.

Geschiedenis

Valencia werd gesticht in het jaar 138 v.Chr. onder de naam Valentia Edetanorum, door de Romeinen die op dat moment veel macht hadden. In het jaar 75 voor Chr. werd de stad werd verwoest omdat er een heftige oorlog was tussen Pompeius en Quintus Sertorius. De stad werd daarna een beetje hersteld maar nog lang niet helemaal. Rondom het jaar 50 van de 1e eeuw kreeg de stad een eigen Romeins circus, het kreeg 2 mooie torens, genaamd: “Torres de Serranos”. In de 4e eeuw, na de vervolging en marteling van Vincentius van Zaragoza, begon Valencia katholiek te worden. Na een paar jaar veroverde de Byzantijnen het zuidoosten van het Iberisch Schiereiland, zij werden in het jaar 625 het land uitgezet. De stad werd later in ongeveer 1000 n.Chr. Spanje was in die al helemaal ingenomen door de Moren

Klimaat en weer

Het klimaat is erg warm, iets warmer dan Barcelona, maar het is wel weer minder dan de echte hete steden zoals Madrid. In oktober valt het met bakken uit de hemel, zelfs zo hard dat het overstroomt, maar het is ook een bekende vakantieplaats, vooral in de zomer want het is niet te warm zoals Madrid. De gemiddelde jaartemperatuur is 17,8 graden Celsius. eigenlijk is Valencia het ideale weer om op vakantie te gaan. De stranden zijn erg groot een daar is het meestal het lekkerste weer van Valencia. Het weer van Valencia is een beetje wisselvallig in de winter is het erg koud en in de zomer is het lekker warm. Toch blijft Valencia een van de mooiste zomerdagen hebben; niet te koud, niet te warm. Dat trekt heel veel bezoekers daarom is Valencia zo beroemd om het lekkere weer.

Bezienswaardigheden

Een cultuur-wetenschappelijk gebouwencomplex in Valencia.

Estación Valencia NordIn de stad vindt men o.a. het mooie “Parque Natural de la Albufera” en het park “Dehesa del Saler”. Ook de 200 jaar oude “Jardín Botánico” oftewel de Botanische Tuin is een mooie bezienswaardigheid. Op de plek waar vroeger, voor de overstromingen van 1957, de rivier Turia stroomde, vindt men nu onder andere het befaamde “Ciudad de las Artes y Ciencias” oftewel de Stad van kunsten en wetenschappen. Dit culturele centrum bestaat uit een wetenschapsmuseum, een IMAX-theater, het grootste aquarium van Europa, vele exposities, sportvoorzieningen en parken.

Valencia heeft veel culturen die in de stad heeft geleefd. Een van de mooiste gebouwen zijn: “Sonja de la Seda”, met daarnaast de “Mercado Central” en de kerk “Iglesia de los Santos Juanes”. Maar er zijn veel meer mooie gebouwen zoals: “Mercado de Colón” en het station “Estación del Norte” en zo kan je veel mooie gebouwen zien. De wijk bestaat uit weidse straten met mooie tuinen, een overzichtelijke structuur die in de rest van de stad niet te vinden is. Een ander interessant gebouw is het station “Estación de la Alameda”, gemaakt door de Valenciaan Santiago Calatrava, dat staat onder de brug ontworpen door dezelfde architect. Van de muur die tot de 19e eeuw de historische stad beschermde is niet meer over dan de “Torres de Quart” en de “Torres de Serranos”.

Op het plein Plaza de la Vírgen, vindt men het “Palau de la Generalitat”, de “Basílica de la Virgen de los Desamparados” en de Kathedraal van Valencia met de klokkentoren die bekendstaat als “El Miguelete”.

Omgeving

Valencia is omringd door de zee, lagebergte en vlaktes. Hier komen veel mensen een wandeling maken, omdat de natuur erg bijzonder is.

Stranden

Valencia heeft veel stranden, maar dan gaat het wel om 15 km strand, niet iets wat je zomaar tegen komt de stranden zijn ook een beetje van Barcelona, maar ze worden gedeeld. een paar grote stranden zijn:

• Playa de las Arenas
• Playa de la Malvarrosa
• Playa de Pinedo
• Playa del Saler
• Playa de la Devesa
• Playa Recatí

Las Falles

Las Fallas (Catalaans: Les Falles) is in Spanje een nationaal bekend festival, dat twee weken duurt. Traditioneel wordt het elk jaar op 19 maart gevierd, ter ere van Sint-Jozefsdag en trekt honderdduizenden mensen uit heel Spanje. Elke buurt van de stad heeft haar eigen ‘festivalorganisatie’, de zogenaamde “Casal Faller”. De verschillende "Casal Fallers” zamelen het gehele jaar door geld in, door het houden van feesten en verschillende soorten paella-diners, ook al is diner in dit geval een erg groot woord. Met het geld maakt elke “Casal Faller” uiteindelijk een ‘falla’, die bestaat uit een enorme pop van papier-maché, op een enorm stuk karton of hout volgestopt met vuurwerk. Al deze ‘fallas’ vormen eerst een grote parade en worden daarna massaal afgebrand door het afsteken van het vuurwerk, wat een spektakel en enorm veel lawaai oplevert. Het feest mag dan heel traditioneel zijn, in 2005 waren onder meer George W. Bush en Shrek twee van de fallas.

Partnersteden

De partnersteden zijn:

• Bologna, Italië
• Burgos, Spanje
• Mainz, Duitsland
• Odessa, Oekraïne
• Sacramento, Verenigde Staten
• Valencia, Venezuela
• Veracruz, Mexico

Uitgaan

Ook de shop-, eet- en uitgaansliefhebbers komen uitstekend aan hun trekken in Valencia. Naast de grote Spaanse en internationale modeketens, zijn er ook vele kleine boetiekjes te vinden in de stad. Overdag is het aan te raden de locals op te zoeken op de grote overdekte markt. Winkelen en dineren Valencia stad is sinds kort verrijkt met een ongekende etalage vol luxe producten, genaamd Dos Aquas. Winkelen is hier werkelijk verwennerij met alleen de meest exclusieve cosmetica, kleding, juwelen en decoraties. Labels zijn onder andere Loewe, Hermes, Roberto Cavalli, Bvlgari, Montblanc en Dover. Op het gebied van service is dit centrum even exclusief als volledig: van manicure en massages, tot ballonvluchten en bloemisten- en fotografieservice.

Valencia is een bruisende uitgaansstad voor alle leeftijden. Er zijn trendy clubs, gezellige bars en uitstekende restaurants die veelal grenzen aan mooi aangelegde tuinen. Het beleid is er losjes en vriendelijk. De hippe wijk ‘El Carme’ staat garant voor een gezellige avond uit in een van de vele bars en clubs.

Een dolfijnenshow in Valencia

Voetbalclub Valencia CF

<youtube width="172" height="141">xFuTlQTSYqU</youtube>

?

Valencia Club is een Spaanse voetbalclub uit Valencia. De club behoort tot de Europese en wereldtop en komt uit in de Primera División. Valencia CF speelt in Estadio Mestalla, waar 52.469 mensen plaats kunnen nemen. De clubkleuren zijn wit en zwart. Valencia CF werd op 10 mei 1919 opgericht. In 1961 kwam de Braziliaan Waldo naar Valencia CF, en werd een van de topscorers in de geschiedenis van los Ches (de vrienden). Zijn onhoudbare vrijtrappen, schoten en spelplezier vervulde Mestalla met enorme vreugde voor het voetbal. Valencia CF begon haar Europese avontuur via de Jaarbeursstedenbeker, een voorloper van de UEFA Cup, spelend en winnend tegen teams als Nottingham Forest FC en SK Rapid Wenen. De Blanquinegras wonnen de Cup 2 keer, in 1962 en 1963, wat de eerste Europese titels voor de club betekende. Succes daarna bleef uit tot 1967 toen Valencia de Spaanse beker, toen nog Generalisimo Cup, won met sterspelers als Waldo en Claramunt. Valencia CF is beste club van Spanje na FC Barcelona.

Moorse tijd

In het jaar 711 wordt Valencia veroverd door de Moren de stad gaat weer groeien. De regionale leider in die periode was Abd al-Allah en van hem kreeg de stad de Arabische naam "Balansiya". de Moorse mensen maakte de stad wel meer Moors. Valencia maakte nu deel uit van een van de Moorse mensen en groeide uit tot een belangrijke stad in de wijde omgeving. Aan het eind van de 11e eeuw werd de stad weer aangevallen door al-Mundir en na een tijd door Barcelona, . Pas in 1093 kwam de stad daadwerkelijk in andermans handen, na de verovering van Rodrigo Diaz de Vivar. Hij veranderde de moskeeën van Valencia in katholieke kerken (daar bidden joden of christenen). El Cid sloot zich aan bij Koning Pedro I van Aragón. de stad in 1102 uiteindelijk werd veroverd door de Almoraviden.

Economie

Vlak na het ontstaan van Valencia was de stad één van de vele handelscentra binnen het Romeinse Rijk. Nadat de stad in bezit was genomen door de Moren, werden een groot aantal installaties aangelegd voor het besproeien en oogsten van het platteland. In die tijd veranderde Valencia dan ook in een stad te midden van groentegewassen en andere landbouw. steeds meer investeerders zich aangetrokken voelen tot de stad. Dit alles volgens het jaarlijkse rapport “European Cities Monitor 2006”. nu is de economie heel goed in Valencia ze hebben geen last van de crisis.

Sport en cultuur

Valencia heeft veel sport en cultuur het staat vooral bekend om feesten (festivals) en het heeft 2 voetbal clubs die heten Valencia C.F. Valencia C.F. mestalle Valencia C.F heeft 3x de UEFA cup gewonnen in 2000 en 2001 en in 2004 Cup ze doen ook jaarlijks en super feest dan gaan ze tomaten naar elkaar toe gooien dat feest heet la tomatina. Het dorpje Bunyol trekt elk jaar duizenden bezoekers voor het feest la tomatina. De festivals zijn: januari: San Antonio Abad, San Vicente Mártir Maart: Las Fallas (San José) April: San Vicente Ferrer Mei: Las Cruces de Mayo, La Vírgen de los Desamparados, Corpus Christi Juni: San Juan Juli: De beurs van juli Oktober: Dag van de “Comunidad Valenciana”

Openbaar vervoer

Sinds 8 oktober 1988 heeft Valencia haar eigen metronetwerk, simpelweg genaamd Metrovalencia. Het werd de derde stad van Spanje, na Madrid en Barcelona, die over een metro beschikte. de metro,s gaan onder de grond en ze leiden zelfs naar de luchthaven ze hebben ook nog bussen tremmen boten (om naar eilanden te gaan zoals majorca) een bus wordt meestal voor een rondleiding gebruikt

Musea

Wetenschap, kunst, historie, stierenvechten; Valencia heeft zowat op elk gebied een museum. Het Museo de Bellas Artes, met een collectie van ruim tweeduizend schilderijen en het Museo Domingo Fletcher met inscripties uit de Steentijd, zijn slechts een greep uit de tientallen musea die Valencia kent. Maar ook het oude centrum van Valencia, de wijk El Carmen, kan gezien worden als een groot museum. Deze wijk herbergt het mooiste plein van de stad, het Plaza de la Virgin, met daaromheen enkele prachtige monumentale panden. Ook de kathedraal vind je hier. Deze kathedraal is gebouwd in verschillende bouwstijlen: zowel Romaanse, Gotische als elementen uit de Renaissance zie je in het gebouw terug. Een aanrader is het beklimmen van de 207 treden hoge toren van de kathedraal; vanuit hier heb je een panoramisch uitzicht over de stad. Even verderop in de stad vind je nog een gotisch bouwwerk: het in de vijftiende eeuw gebouwde Lonja de La Seda, dat op de werelderfgoedlijst van Unesco staat. Vooral de zuilenzaal spreekt tot de verbeelding. In dezelfde straat ligt de Mercado Central, een van de grootste overdekte markten van Europa waar dagelijks 15.000 mensen op afkomen. Een ander monumentaal pand dat het bezoeken waard is, is het Estación del Norte, een oud treinstation dat nog steeds in gebruik is. De buitenkant alleen al is prachtig. De voorgevel van het gebouw is versierd met sinaasappelmotieven. Maar ga zeker ook binnen kijken naar het met hout en marmer opgesierde interieur.

Valencia heeft ook leuke musea zoals:

• Casa Museo Blasco Ibañez
• Casa Museo Concha Piquer
• Casa Museo José Benlliure
• Casa Museo Semana Santa Marinera
• Ciutat de les Arts i les Ciències
• Galería del Tossal
• Instituto Valenciano de Arte Moderno (IVAM) met o.a. het
• Centro Julio González
• L'Oceanogràfic: Zeeaquarium
• Museo Casa de las Rocas
• Museo del Arroz: Rijstmuseum
• Museo de Bellas Artes: Museum van de schone kunsten
• Museo de Ciencias Naturales: Museum voor natuurwetenschappen)
• Museo de Informática: Informatica-museum)
• Museo de la Asociación Valenciana de Arte y Tecnología Eléctrica - ARTTEL
• Museo de la Catedral: Museum van de Kathedraal
• Museo de la Ciudad: Stadsmuseum
• Museo de Prehistoria de Valencia
• Museo Fallero
• Museo de Historia de Valencia
• Museo Municipal de Ciencias Naturales
• Museo Valenciano de Historia Natural
• Museo Valenciano de la Ilustración y la Modernidad

Geboorte

De stad werd gesticht in het jaar 138 v.Chr. door de Romeinen en geldt als geboorteplaats van de paella, een van de bekendste gerechten uit de Spaanse keuken. De Romeinen hebben dus de stad gesticht. Het viel eerst in de handen van de Romeinen. Daarna door de Moore en daarna hadden de Spanjaarden het veroverd de stad is dus gesticht door de Romeinen. Nu is het in de handen van de Spaanse reünie.

De 13de t/m de 18de eeuw

Het land is door de Arabieren overgenomen. Het leger bestaat uit Duitse legers en Italiaanse legers. Meer dan 50.000 willen de stad verlaten. Op 9 oktober werd het de hoofdstad van de provincie Valencia. het was ook een erg belangrijke stad geworden. Het was onderdeel van het rijk Aragon. In 1348 werden de mensen boos en gingen protesteren. Er kwam een gevecht en ze hadden gewonnen. ze waren verlost. Van het leger van het Koninkrijk Castilië. Maar ze waren nog wel onderdeel van het rijk Aragon. Rond het jaar 1400 braken stabielere tijden aan voor Valencia, de 15e eeuw staat dan ook wel bekend als de “Gouden Eeuw van Valencia”. De stad ging weer groeien. In 1483 de grootste stad van het Koninkrijk Aragón met ongeveer 75.000 inwoners. er kwam meer handel, en daardoor kwamen er meer mensen naar Valencia. Er werd een boek geschreven over de geschiedenis van Valencia. De schrijver Joanot Martorell en Ausiàs March waren dan ook erg beroemt. Tijdens de Spaanse Successieoorlog in de 18e eeuw koos Valencia de kant van Karel van Oostenrijk. Op 24 januari 1706 kwam de stad onder het Britse gezag van Graaf Charles Mondaunt. zijn macht duurde niet lang. uiteindelijk kwam het weer in Spaanse handen. Tijdens de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog aan het begin van de 19e eeuw werd Valencia opnieuw aangevallen en in bezit genomen, ditmaal door de Franse Generaal Suchet in 1811, maar ook die gezagsperiode was van zeer korte duur en de macht werd wederom overgenomen door de koninkrijken van Aragon.

De 20e eeuw

In 1900 werd de “Banco de Valencia” opgericht en was de stad geografisch gezien behoorlijk uitgebreid. Door de oude stads muren af te breken. begin van de Spaanse Burgeroorlog in 1936. na 3 jaar werden ze de hoofdstad van Republikeinse Spaanse Rijk. ze hadden er veel voor moeten vechten tegen de legers van Francisco Franco. De taal was verboden. In 1957 kwam er een grote overstroming alle straten stonden onder water. Hierdoor is in die tijd de rivier omgeleid en stroomt deze nu aan de westkant van de stad. In de jaren 80 werd de metro aangelegd. daardoor konden de mensen meer reizen. Er werd in 2006 een zeilwedstrijd gehouden en daardoor werd er een nieuw kanaal gebouwd. In 2008 zal de F1, evenals in Monaco, door de straten rijden.

Begin jaren negentig vond de lokale regering dat er iets gebeuren moest met het in onbruik geraakte havengebied vol zeecontainers en vervuilende industrie in het zuidoosten van de stad. Het boegbeeld van Valencia is meteen één van de meeste spectaculairste bezienswaardigheden van de stad: het 'Ciudad de las Artes y de las Ciencias‘, vrij vertaald 'De stad der kunsten en wetenschappen‘. De indrukwekkende gebouwen van dit futuristische stadsgedeelte zijn ontworpen door de beroemde Spaanse architect Santiago Calatrava. Hier vindt men o.a. het Oceanografisch Museum (het grootste aquarium van Europa), het Prins Felipe Museum (een interactief wetenschappelijk museum) en het L‘ Hemisferic (een gebouw in de vorm van een oog, met daarin auditoria en een 3-D theater). Het Palau de les Arts is 75 meter hoog en 40.000m2 heeft 3 zalen waar men in de toekomst diverse musicals en opera’s kan gaan aanschouwen en wat als het gezicht van de stad zal worden ingezet. In Nederland heeft de architect ook zijn sporen liggen en naamsbekendheid verworven middels de door hem ontworpen bruggen 'Harp', 'Luit' en 'Citer' over de Hoofdvaart van de Haarlemmermeer. Ook de nog te bouwen Campus van Maastricht University is van zijn hand.

Vliegveld

Het vliegveld is erg belangrijk voor Valencia. Het wordt verbonden met belangrijke steden in heel Europa en ook Spanje: Parijs, Düsseldorf, Rome, Londen, Milaan, Eindhoven, Maastricht en Amsterdam. Het vliegveld wordt steeds meer gebruikt. Het is gemakkelijk bereikbaar vanaf de snelweg (E15) en sinds 2007 ook met de metro. Het aantal vluchten stijgt per jaar wel ongeveer met 1 miljoen.

Eten

Paella callejera

De Valiaanse keukens hebben veel gerechten, zoals: De gastronomie van Valencia is typisch Mediterraans. Er wordt veel vis schaaldieren groenten fruit gegeten. Er wordt erg weinig vlees gegeten. Het hoofdbestanddeel van de Valenciaanse keuken is rijst. Rijstgerechten zijn erg beroemd en Valencia en worden dan ook erg vaak gegeten. Het bestaat uit gegrilde rijst met verschillende soorten vis en groenten. Arros amb fesols i naps’ is een soepachtig rijstgerecht met witte bonen en koolraap. Er zijn ook lekkere drankjes zoals agua de Valencia het is gemaakt van sinaasappelsap, cava (Spaanse mousserende wijn) en Cointreau. Ook de wijnliefhebber komt aan zijn trekken in Valencia. Je kunt kiezen uit een groot aantal dat afkomstig zijn uit de vele wijngaarden die de omgeving van de stad rijk is. Zowel de witte en rode wijnen als de roséwijnen genieten naam en faam in de wijde omgeving. Deze gastronomische hoogstandjes kun je het best beleven in El Carmen, het oude centrum van de stad met zijn gezellige, smalle straatjes. Maar ook de jachthaven is steeds meer ‘booming’ als het om uitgaan gaat. Paella is een rijstgerecht dat vaak wordt bereid met schaal- of schelpdieren, maar ook vlees of vis kan bevatten. Volgens de overlevering hoort de man dit gerecht voor de vrouw te maken, want paella zou een afkorting zijn van "para ella", dat is "voor haar" in het Spaans.

Gebouwen

• Plaza del Ayuntamiento
• Ciudad de las Ciencias
• Kathedraal
• Iglesia Santa Catalina

Muziek

De muziek van Valencia is erg hip een van hen beroemdste benden zijn De space between Ze hebben erg veel hids de muziek van de space between is een beetje rock Ze hebben nog veel meer bents. Victoriano Francisco Valencia Rincón is een Colombiaans componist, muziekpedagoog en dirigent. hij is een erg beroemde man. De liedjes die hij heeft mee gespeeld zijn er heel veel dit zijn ze

• 1999 Escuela
• 2003 Siete Colores, Calipso (verplicht werk op het concours "Concurso Nacional de Bandas Musicales «Pedro Ignacio Castro Perilla» de Anapoima" in 2003)
• 2003 Fandanguillo, Pasillo-Fandango (verplicht werk op het concours "Música Inédita para Bandas Musicales" te San Pedro-Valle in 2003
• 2003 Balín, Calipso
• 2003 Malala, Porro
• 2004 Arrullo
• 2004 Alvan
• 2004 Sanjuanito
• 2004 Banda... vals
• 2004 Profe
• 2004 Gualajo y Candelo, Currulao
• 2004 Leon Bambuco, Bambuco (verplicht werk voor het Concurso de "Música Inédita para Bandas Musicales" te San Pedro-Valle in 2004)
• 2005 Besando Neira
• 2005 Cuco Rojas
• 2005 San Pelayo, Fandango
• 2006 Pionondé
• 2006 San Pedro
• 2006 Fantasia pasillo
• 2006 Pueblo viejo
• 2006 Santa cruz
• 2006 Tambora para Alejo
• 2006 Gorgojeos
• 2006 Los Tibas
• 2006 El loco
• 2006 Alba siempre
• 2006 Fantasia guaneña
• 2007 Valvanera
• 2007 Suite nº 2

Dat zijn erg veel allemaal orkesten die heel beroemt waren. Valencia Rincón begon zijn muziekstudie aan het Colegio Inem van zijn geboortestad. Aansluitend ging hij naar het conservatorium van de Universidad del Atlántico in Barranquilla en dan naar de Universidad Pedagógica Nacional in Bogota (stad). Daar behaalde hij het diploma als muziekpedagoog. Sinds 1997 is hij werkzaam voor het Colombiaans ministerie van Cultuur als adviseur voor het nationale programma voor harmonieorkesten en als docent voor harmonie en arrangeren aan de Universidad Central in Bogota (stad) en aan de Academia Superior de Artes de Bogotá (ASAB). In 1998 bewerkte hij vijf werken van Maestro Luis Carlos Meyer. In 1999 werd hij met de Beca Nacional de Investigación en Música del Ministerio de Cultura voor het project Práctica Musical de las Bandas Pelayeras de la Costa Atlántica Colombiana onderscheiden. Nog een prijs van hetzelfde ministerie ontving hij voor zijn compositie Escuela voor harmonieorkest. Hij schreef ook verschillende werken voor concoursen in Zuid-Amerika en in Spanje. Valencia Rincón is een veelgevraagd jurylid op wedstrijden voor harmonieorkesten.

Valencia Street Circuit

Race in het Valencia Street Circuit

Valencia Street Circuit is een race in Valencia. Het is ieder jaar. Het is altijd erg spannend. Het is een race voor racewagens. Het is erg beroemd en trekt veel mensen aan om er naar te kijken.

Bronnen

• Sommige stukken van dit artikel zijn overgenomen uit het artikel over Valencia in de Nederlandstalige Wikipedia.
• Boeken over Valencia

Grote steden in Spanje
Madrid · Barcelona · Valencia · Zaragoza · Alicante · León · Sevilla · Málaga · Bilbao