Rijswijk (Zuid-Holland)

Geschiedenis

De eerste bewoners van dit gebied

5500 jaar geleden bestond Rijswijk nog niet, maar er woonden al wel mensen in dit gebied. Dat weten we, doordat er dingen uit die tijd zijn opgegraven. Het gebied bestond uit moerassig veengebied. De zee kwam toen vaak in dit gebied. Den Haag bestond toen nog niet. In dit moeras groeiden veel elzen, wilgen en rijshout. Daar komt waarschijnlijk ook de naam Rijswijk vandaan. In 5000 jaar ging de zee steeds verder weg.

Het ontstaan van Rijswijk

Het dorp Rijswijk ontstond ongeveer 800 tot 1000 jaar geleden. In de Romeinse tijd woonden er al mensen op de plek waar nu Rijswijk is. Van de veengrond maakten ze turf en dat deden ze in de kachel. Op de zandgrond onder het veen konden de mensen wel huizen bouwen. Het waren boerenmensen.

De Voordes

Er waren een aantal landgoederen en buitenplaatsen waar rijke mensen woonden. Een van die landgoederen is Steenvoorde. Daar is onze school naar genoemd! Dat landgoed bestaat ruim 100 jaar niet meer. Op deze plek is nu het Kruisvaarderspark. Er zijn er nog meer: Overvoorde en de Voorde. In die tijd was de prinses Beatrixlaan een water. De van Vredenburgweg had een brug over dat water. Dat noemde men een Voorde. En daar komt dus de naam vandaan.

Andere buitenplaatsen

Er waren nog meer buitenplaatsen. Veel namen die je nu hebt kom je nu nog tegen: Te Werve, Cromvliet en Leeuwendaal. Je zult het niet geloven maar Drievliet was ook een buitenplaats. De grond waar nu pretpark Drievliet ligt, lag vroeger de achtertuin van buitenplaats Drievliet.

Onderwijs

In 1351 werd een dorpsschool gebouwd in Rijswijk. Er was een meester op school en dat was ook de baas (koster) van de kerk. De school stond in de schoolstraat. De kinderen waren niet verplicht om naar school te gaan. Veel kinderen konden niet naar school want die moesten dan werken. Na ongeveer 400 jaar was de school te oud en gingen ze verhuizen. Toen weer 100 jaar later gingen ze terug naar de schoolstraat. Er was op die plek weer een nieuwe school gebouwd. Deze is in 1962 gesloopt. Pas na 1900 waren er meer scholen gekomen in Rijswijk. Nu zijn er bijna 20 scholen in Rijswijk

Industrie

De Plaspoelpolder is nu een belangrijk industrie- en kantorengebied. In 1393, dus in de Romeinse Tijd - 700 jaar geleden, stond hier een steenfabriek. De fabriek stond aan het water, de Vliet die vlak daarvoor gegraven was, zodat ze met boten de stenen konden vervoeren naar Den Haag en naar Delft. Nu is daar de Steenplaetsstraat.

Ruim 200 jaar later kwamen hier twee belangrijke molens te staan. In 1866 kwam er een paardentram van Den Haag naar Delft. Dertig jaar later kwam er pas een stoomtram met in de winter in iedere wagon een kolenkacheltje.

De Vrede van Rijswijk

De Negenjarige oorlog duurde van 1688 tot 1697. Het was een oorlog tussen Frankrijk en de “Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden” (wat nu Nederland is) samen met Duitsland en Engeland. In 1697 werd in Rijswijk de vrede gesloten. Dat was in paleis Huis ter Nieuburch. Ze hebben een paar maanden ruzie gemaakt over welke koets als eerste mocht: want als de Franse eerst gingen leek het of die belangrijker waren. Ze hebben de ruzie opgelost door de toegangspoort af te breken, zodat ze naast elkaar konden rijden. 100 jaar later werd de “Naald van Rijswijk” gebouwd. En die staat nu nog steeds in het Rijswijkse bos op de plek waar toen het kasteel stond. De naald is gemaakt van brokstukken van het paleis. Het plafond van dit paleis is verhuist naar Noordeinde.

Het dorp Rijswijk

Op het land van de boeren werden steeds meer landhuizen gebouwd voor rijke mensen. Daardoor kwamen er timmermannen, metselaars en winkeliers in Rijswijk wonen, omdat er voor hun werk was. Ze gingen rondom de kerk wonen, zo ontstond het oude dorp. Nu zeggen we nog steeds “Oud-Rijswijk”. In de 17e eeuw groeide de bevolking. In de belangrijke stad Den Haag werd heel veel gebouwd. Daardoor werd ook in Rijswijk veel gebouwd.

Voor de 2e wereldoorlog

In 1900 waren er ongeveer 3.000 inwoners en in 1940 waren er wel 18.000. Rond 1910 hadden ze in Den Haag zand nodig voor huizen. Dat zand werd achter het landhuis te Werve gegraven, daardoor is De Put ontstaan. Je kan daar zwemmen, maar ook vissen. Daar zijn nog steeds elzen en wilgen, net als bij de Voordes. Rond 1933 waren er heel veel werklozen in Rijswijk. De gemeente kreeg geld van het ministerie als ze zorgden voor werk. Dus bedachten ze dat deze werkelozen wel een haven zouden kunnen gaan bouwen, ook al had Rijswijk die niet echt nodig. Ze verdienden toen 40 cent per uur. Dit is de haven waar Sinterklaas altijd aankomt. In Ypenburg werd een vliegveld gebouwd, dat in 1938 werd geopend. In de oorlog werd het een militairvliegveld. Daardoor kwamen veel militairen bij Rijswijkers inwonen

De 2e wereldoorlog

Veel Joden werden opgepakt, heel veel vluchten naar Nederland. Meer dan 500 mensen trokken naar Rijswijk. Daar vluchtten ze in bijvoorbeeld Cromvliet en Overvoorde dat werd een tijd als opvangcentrum gebruikt. Vele Joodse kinderen moesten naar een joodse school, ze hadden er al een in Den Haag, maar ze wilden niet dat de kinderen zo ver weg naar school moesten. Daarom wilde Rijswijk samen met Voorburg een school oprichten. Die school kwam uiteindelijk in de wijk Cromvliet. Vanuit het Rijswijkse bos werden raketten afgeschoten naar Engeland. Met één van de raketten ging het mis. Hij kwam op een opvanghuis voor jongens terecht. 5 verzorgers en 8 jongens gingen dood. Na het ongeluk stopten de Duitsers met de raketten afschieten. Landgoed Te Werve werd een tijd als ziekenhuis gebruikt. Bij overvoorde bouwden de Duitserd een aantal bunkers die er nog steeds staan. De Duitsers hakten het Rijswijkse bos kaal en gebruikten het hout als brandhout. Pas na de oorlog werden er nieuwe bomen geplant. In Rijswijk waren 800 mensen overleden.

Na de 2e wereldoorlog

In 1952 werd meneer Archibald Theodoor Boogaardt de burgemeester van Rijswijk. Hij kocht veel grond om Rijswijk te laten groeien. In die tijd werden de Sir Winston Churchillaan en de Generaal Spoorlaan aangelegd. Daar tussenin werden heel veel huizen gebouwd. Ook werd de Prinses Beatrixlaan aangelegd, zodat Rijswijk verbonden was met Den Haag en Delft. Er werd voor 2 miljoen gulden een viaduct over de spoorlijn gebouwd. Behalve huizen werden er ook bejaardenhuizen en kantoren gebouwd. En er werden parken aangelegd. De heuvels van het Wilhelminapark zijn ontstaan doordat ze troep en zand van het huizenbouwen daar hebben gestort. Ook werden er sporthallen gebouwd, zoals de Marimbahal, waar we volksdansen. En het zwembad “De Wervel” werd gebouwd. Dit wordt binnenkort afgebroken. In 1964 werd “In de Bogaard” geopend. Tot vorig jaar werd er nog gebouwd. In 1967 vonden ze bij het bouwen van de wijk Steenvoorde de resten van een huis uit de Romeinse tijd. Het hoogste gebouw van Rijswijk werd in 1973 gebouwd. Het is een kantoor in Plaspoelpolder met 28 verdiepingen. Ieder huis had toen een antenne voor het televisiesignaal. Door het hoge gebouw was er vaak storing en daarom werd er kabeltelevisie aangelegd.

Rijswijk nu

Nu wonen er in Rijswijk bijna 50.000 mensen. En er wordt nog steeds gebouwd in de wijk Endezandt naast de Strijp. In de geschiedenis van Rijswijk hebben wel meer dan 40 kastelen en buitenplaatsen gelegen. Er staan nog veel heel oude panden in Rijswijk. Zoals de herberg aan het Julialaantje en bowlingcentrum “De Hofstede”.

Externe Links

Rijswijk in Google Earth

{{{2}}} op Google Maps