Opium

Rauwe opium

Opium is het gedroogde sap van de bolpapaver. Het sap bevindt zich in de zaaddoos van de plant. Dit zijn de uitgebloeide bloemen, waarin de zaden van de plant zitten. Bij het opensnijden komt er een wit, melkachtig sap uit de plant. Als je dit sap laat opdrogen, krijg je opium.

Al sinds de prehistorie wordt opium gebruikt als slaapmiddel en pijnstiller. Later werd opium ook als drugs of genotsmiddel gebruikt. Zo was het roken van opium zeer populair. Opium is echter ook zeer verslavend. In grote hoeveelheden kan opium zelfs dodelijk zijn.

Opium, opiaten en opioïden

Opium en opiaten worden vaak met elkaar verward. Toch is er een klein verschil tussen de twee. Opium is het melkachtige sap uit de zaaddoos van de bolpapaver. In dit sap zitten opiaten. Opiaten zijn dus de werkzame stoffen in opium. Deze stoffen kunnen gewonnen worden uit de opium. Hiervoor zijn verschillende processen. Voorbeelden van opiaten zijn morfine (een zeer sterke pijnstiller), heroïne (een verslavende drug), codeïne en thebaïne. Je ziet dus dat opium en opiaten met elkaar verbonden zijn.

De bolpapaver. Je ziet hier een bloem en een zaaddoos.

Het woord "opiaat" wordt soms verward met opioïde. Dit zijn pijnstillers die min of meer dezelfde werking hebben als morfine. Opioïden zijn in tegenstelling tot opiaten niet of nauwelijks verslavend. Geneeskundigen wisten namelijk de werkzame stoffen in morfine te isoleren. Dit wil zeggen dat opioïden alleen de pijnstillende werking van morfine heeft. Toch zijn de bijwerkingen (grotendeels) afwezig. Toch zijn opioïden ook verslavend.

Productie

Van bloem tot opium

Opium komt uit de zaaddozen van de bolpapaver. Dit is een eenjarige plant die in de zomermaanden bloeit. Zodra de plant is uitgebloeid, krijgt deze grote zaaddozen. In deze zaaddozen zitten de zaadjes voor volgend jaar. Na verloop van tijd drogen zij uit en verspreiden de zaadjes.

Als de zaaddozen nog niet rijp zijn, kan er opium uit de plant gewonnen worden. De zaaddozen kunnen worden opengesneden, waarna er melkachtig sap uitstroomt. Dit melkachtig sap wordt vervolgens ingedroogd, waardoor opium ontstaat. Uit het sap kunnen ook opiaten en opioïden gewonnen worden. Hiervoor bestaan verschillende processen.

Productie als drugs

Opium voor drugsgebruik wordt voornamelijk gemaakt in landen met een warmer klimaat dan Nederland en België. In de wereld zijn er vier regio's waar opium vooral geproduceerd wordt. Ten eerste is er de Gouden Sikkel in Centraal-Azië. Deze regio bestaat uit de landen Afghanistan en Iran. Ten tweede is de Gouden Driehoek in Zuidoost-Azië. Hier liggen Myanmar (voormalig Birma), Thailand, Laos en Vietnam. De andere twee regio's zijn Mexico en Colombia.

De belangrijkste regio's in de wereld die opium produceren.

Vanuit deze regio's wordt opium overgebracht naar de rest van de wereld. In 2023 zorgde de taliban voor een verbod op de productie van opium in Afghanistan. Volgens de Verenigde Naties (VN) is de productie van opium in het land sindsdien met 95% gedaald. Toch wordt het land wel nog zo gezien, aangezien 90% van alle opium ter wereld uit het land kwam.

Productie als medicijn

In principe groeit de bolpapaver op een hoop andere plekken in de wereld. Veel landen kweken bolpapavers om opium te winnen. Het wordt gebruikt in medicijnen, zoals morfine. Deze productie staat vaak onder strenge controle van de staat. Opium is namelijk verboden als genotsmiddel in veel landen.

De Opiumwet

Zie Opiumwet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In Nederland bestaat de Opiumwet (opw). De eerste Opiumwet werd in 1919 ingevoerd, maar de huidige wet stamt uit 1928. Voor de invoering van deze wet waren opium (en andere harddrugs) in Nederland niet verboden. Nederland handelde zelfs eeuwenlang in opium. Ook andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, deden dit. Tijdens de 19e eeuw werd meer bekend over de verslavende effecten van opium. Onder internationale druk werd uiteindelijk de Opiumwet ingevoerd. De wet is vernoemd naar opium, aangezien dat toentertijd de populairste drugs was.

Desondanks verbiedt de wet niet enkel opium. Er zijn namelijk twee lijsten (één voor softdrugs en één voor harddrugs) met verboden middelen.