Nederlandse gemeente: verschil tussen versies

Huidige versie van 22 aug 2023 om 12:54

Alle gemeenten van Nederlands in 2021

De Nederlandse gemeente is na het land en de provincie derde bestuurslaag van Nederland. Nederland telt 349 gemeenten en 3 openbare lichamen. De 3 openbare lichamen worden ook wel bijzondere gemeenten genoemd.

Geschiedenis

Tot en met 1795, de tijd van het Republiek werd Nederland lokaal erg verschillend bestuurd. Toen was er onderscheid tussen plaatsen met of zonder stadsrechten:

Steden hadden de meeste rechten en zelfstandigheid.
Dorpen werden ook wel een heerlijkheid genoemd en werden bestuurd door een persoon.
Buurtschappen hadden vaak niks.

In 1795 werd hier een einde aangemaakt. Tijdens de Bataafse Republiek werd de gemeente ingesteld. In Frankrijk was dit bedacht en het ging daar heel goed. In deze tijd werd het alleen gebruikt voor de administratie goed te laten verlopen. In 1801 werden de gemeenten zelfstandiger. In de tijd van Koninkrijk Holland werd het veranderd. Er werd een wet gemaakt die de gemeente erkende, de Gemeentewet. Hierdoor werden gemeenten minder zelfstandig en werden ze alleen voor administratieve redenen gebruikt. In 1808 werd er een nieuwe Franse gemeentewet ingevoerd. In die wet stond dat elke plaats met meer dan 2000 inwoners een gemeente kon worden. Omdat veel plaatsen dit inwonersaantal niet hadden werden er een aantal gemeenten samengevoegd. In de tijd van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd dit weer teruggedraaid naar de situatie van de 18e eeuw. In 1848 maakte minister Thorbecke een definitieve wet. De gemeente was weer terug. In 1966 werd begonnen met gemeentewijzigingen. zo kostte het minder geld. Tot op de dag van vandaag worden gemeenten nog steeds samengevoegd.

Taken

Stadsontwikkeling

Een gemeente heeft de taak om te zorgen dat er genoeg woonruimte is. Door middel van het maken van bestemmingsplannen en structuurplannen. Zo worden er nieuwe wijken gebouwd en worden bestaande wijken onderhouden. In een bestemmingsplan staat wat er met de grond mag gebeuren. Daarom zijn ze belangrijk voor inwoners van gemeente. Er staat ook in of ze een klein bedrijfje mogen beginnen in het gebied, een schuur mogen bouwen, ect.

Verkeer en vervoer

De gemeente moet zorgen voor het verkeer. De gemeente zorgt onder meer voor duidelijke verkeersborden, verkeerslijnen op het wegdek en het onderhoud aan bushaltes. Als het sneeuwt zorgt de gemeente dat de wegen worden gestrooid met zout, om ongelukken te voorkomen. Ze zorgt ervoor dat er tunnels en parkeerplaatsen komen en dat alles geen of zo weinig mogelijk invloed heeft op het milieu.

Onderwijs

De gemeente zorgt ook voor het onderwijs, onder meer door het handhaven van de Leerplicht. De gemeente zorgt dat er genoeg scholen zijn en daar genoeg ruimte is. Ze zorgt voor het openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs. Ook zorgt ze voor naschoolse opvang en bezigheden.

Welzijn en Sociale zaken

De gemeente zorgt voor welzijn. Door onder meer speelpleinen en speeltoestellen neer te zetten. Ook voor een nieuw paspoort of ID-kaart ga je naar het gemeentehuis toe. Maar ook voor een uitkering. De gemeente haalt ook belasting op. Dit gaat vaak om hondenbelasting, toeristenbelasting en geld op parkeerplaatsen.

Bestuur

De Nederlandse gemeente is eigenlijk een openbaar lichaam. De gemeente bestaat uit een aantal bestuursorganen:

De raad
Het college van Burgemeester en Wethouders
De burgemeester
De commissies

Elke orgaan heeft zijn eigen taken.

De raad

In de Grondwet staat dat de gemeenteraad het belangrijkste orgaan is. Eens in de 4 jaar zijn er verkiezingen om zo'n raad te vormen. Uit hoeveel leden de gemeenteraad bestaat, ligt aan het aantal inwoners van de gemeente. Een kleine gemeente heeft bijvoorbeeld maar 9 raadsleden en een grote gemeente wel 45 raadsleden. Iedere inwoner van een gemeente die ouder is dan 18 jaar kan in de gemeenteraad. De politieke partijen maken lijsten, waaruit de kiezers kunnen kiezen.

In de gemeenteraad zitten kost wel veel tijd. Er gaat zo'n 30 tot 100 uur per maand in zitten. Het aantal uur ligt wel aan de grootte van de gemeente. Een raadslid heeft na deze taak ook nog een baan. Alles wat hij of zij voor de gemeente doet moet in zijn of haar vrije tijd. De raadsleden krijgen hier wel een vergoeding voor. Het bestuur van een gemeente is te vergelijken met het vrijwilligerswerk wat mensen doen bij verenigingen, instellingen en organisaties.

De taken van de gemeenteraad zijn het bedenken van hoofdlijnen (Belangrijke dingen), kijken hoe iets wordt uitgevoerd binnen de gemeente en het vertegenwoordigen van de inwoners van de gemeente. Ook stelt de gemeenteraad een budget vast en benoemt of ontslaat wethouders. Ieder raadslid is even belangrijk. Beslissingen worden daarom ook met een meerderheid genomen. De raad wordt ondersteund door de griffier.

College van B & W

Het College van Burgemeester en Wethouders of gewoon B & W is het dagelijkse bestuur van de gemeente. Het zorgt dat de provincie en het land het eens is met beslissingen en regelingen. Ze voeren ook verschillende wetten uit. Het college zorgt ervoor dat alles in de gemeente gefinancierd wordt. Voor het uitvoeren van alle taken heeft het college van B & w een aantal rechten. Bijvoorbeeld het verkopen en aankopen van gemeentelijke eigendommen. In de B & W heeft elke wethouder zijn eigen taakgebied en portefeuille (Geldbedrag). De raad beslist wat de B & W gaat doen. Als de B & W een besluit maakt moet dat eerst in de raad worden besproken. Als de B & W het plan wat is en voert dat zonder eerst met de raad te overleggen, kan de raad het plan niet van tafel vegen. Wel kan de raad een nieuw plan bedenken, zodat ze toch nog hun zin kunnen krijgen. In het ergste geval mag de raad zelfs een of meerdere wethouders ontslaan.

Wethouders

Wethouders worden door de raad benoemd. Als een raadslid tot wethouder wordt benoemd, mag hij of zij niet meer in de raad zitten. Een andere vertegenwoordiger van zijn partij wordt dan raadslid. Elke wethouder heeft zijn eigen portefeuille en taakgebied. Zo is er een Wethouder voor sport, algemene zaken, milieu, onderwijs, financiën, cultuur, huisvesting, etc. Het aantal wethouders is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. Het wethouderschap is in veel gemeenten een dagtaak. Veel wethouders hebben hiernaast ook geen baan. De wethouder krijgt hiervoor wel een salaris. In een grote gemeente zal dat salaris heel veel zijn en in een kleine gemeente weinig. Tussen de raad en de wethouder is er een vertrouwensregel. Als de raad de wethouder niet meer vertrouwt, moet de wethouder aftreden.

Burgemeester

In Nederland wordt de Burgemeester niet gelijk benoemd. Bij de raadsleden en de wethouders is dit wel het geval. De Burgemeester wordt benoemd door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. Dit gebeurt via een brief die het Koninklijk besluit wordt genoemd. Als iemand wil solliciteren voor burgemeester zet hij of zij vaak een advertentie in de Staats Courant. Om de burgemeester te kiezen moet hij een aantal eigenschappen hebben. Bij iedere sollicitant wordt een lijstje gemaakt met eigenschappen. De lijstjes worden door de gemeenteraad gemaakt. Deze lijstjes worden vervolgens naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelatie gestuurd. De Minister stuurt een brief terug met twee of meerdere namen. Vervolgens mogen alle inwoners van de gemeente stemmen op een kandidaat. Om te stemmen zijn er wel een aantal voorwaarden:

Je moet ouder zijn dan 18 jaar.
Je moet minstens een jaar wonen in de gemeente.
Je moet een Nederlands paspoort of ID hebben.

Records

De gemeente met de grootste oppervlakte: Súdwest-Fryslân, Noordoostpolder
De gemeente met de kleinste oppervlakte: Schoonhoven
De gemeente met het hoogste inwonersaantal: Amsterdam
De gemeente met het kleinste inwonersaantal: Schiermonnikoog
De gemeente met het kleinste inwonersaantal ooit: Tempel, De Vennip
De dichtst bevolkte gemeente: Den Haag
De dunst bevolkte gemeente: Schiermonnikoog
De Noordelijkst gelegen gemeente: aan het vaste land Eemsmond, in het water Schiermonnikoog, toch ligt Rottumerplaat (Hoort bij gemeente Eemsmond) noordelijker
De Oostelijkst gelegen gemeente: Oldambt
De Zuidelijkst gelegen gemeente: Gulpen-Wittum
De Westelijkst gelegen gemeente: Sluis
De hoogst gelegen gemeente: Vaals
De laagst gelegen gemeente: Zuidplas
De gemeente met de kortste naam: Urk, Ede, Epe, Oss
De gemeente met de langste naam: Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Kollumerland en Nieuwkruisland
Het hoogst gelegen openbaar lichaam: Saba
Het Westelijkst gelegen openbaar lichaam: Bonaire
Het zuidelijkst gelegen openbaar lichaam: Bonaire

Verschillende gemeente

Wijk en dorpsraden

In veel gemeenten in Nederland komen wijkraden en dorpsraden voor. Door een Gemeentelijke herindeling worden een aantal plaatsen samengevoegd. Hierdoor worden er dorpsraden en wijkraden in plaatsen gesticht die niet verbonden zijn met andere plaatsen. De raden krijgen hun taken te horen van het gemeentebestuur.

Deelgemeenten

De twee grootste gemeenten van Nederland Amsterdam en Rotterdam hebben Deelgemeenten. Dit zodat de gemeente beter bestuurd kan worden. In de wet staan deze deelgemeenten en worden ook herkend.

Zie ook

Externe Links

@@ Regel 90: / Regel 90: @@
 [[Categorie:Nederland]]
 [[Categorie:Kerndoel36]]
+[[Categorie:Kerndoel47]]