Sociale media

Sociale media (in het Engels: "social media") zijn websites of apps waarbij het mogelijk is voor iedereen om informatie (tekst, plaatjes, video's) te plaatsen.

Vaak kunnen andere gebruikers (vaak volgers) reageren op deze informatie en hem verder delen. Je kunt ermee met elkaar communiceren.

Sociale media kun je dus gebruiken via apps, websites of andere dingen. Bijvoorbeeld bij TikTok kun je met elkaar praten. Bij WhatsApp stuur je elkaar appjes.

Werking

Berichten

Berichten op sociale media kunnen overal over gaan. Ook zijn sociale media het ideale punt om je weblogs (ook wel blogs genoemd) en nieuws te delen.

Bedrijven plaatsen ook berichten. Ze kiezen diverse onderwerpen en thema’s om informatie over te geven, zoals nieuwe producten, belangrijk nieuws en speciale acties. Het belangrijkste is dat de berichten aan moeten sluiten bij de identiteit en het imago van een bedrijf. Als dierenwinkel kun je bijvoorbeeld een grappig katten filmpje met je klanten delen, maar dat past niet meteen bij een ambachtelijke kaasmaker.

Gebruikers

Bijna iedereen in de leeftijdsgroep van 12 tot 45 jaar gebruikte in 2019 een of meerdere vormen van sociale media (meer dan 95 procent, dat is 95 op elke honderd mensen van die groep).

In 2014 was dat nog maar 74 procent. Vooral 65- tot 75‑jarigen gebruiken de laatste jaren vaker sociale media. In 2019 was 76 procent van de mensen in deze leeftijdscategorie actief op sociale media, tegen 40 procent in 2014. Ook 75‑plussers gebruiken vaker sociale media; in 2014 maakte 13 procent hier gebruik van, vijf jaar later was dat opgelopen naar 40 procent.

Jongeren maken contact met elkaar via sociale media. Maar wat schrijven ze dan aan elkaar en worden er kinderen gepest? Veel Jongeren appen met Whatsapp: dat is een app waar mensen berichtjes naar elkaar sturen.

Mediawijsheid: nuttige tips als je zelf sociale media gebruikt

• Vraag altijd toestemming aan degene die duidelijk en herkenbaar op je foto's of video’s te zien is voordat je het materiaal doorstuurt naar anderen of op het internet verspreidt.
• Voeg ook niet ongevraagd mensen toe (taggen) aan foto's en video's.
• Staan er kinderen op je foto? Vraag dan aan de ouders of zij er bezwaar tegen hebben als je deze foto deelt op sociale media.
• Maak geen foto’s op locaties waar gevoelige gegevens opgeslagen kunnen zijn, zoals op je werk.
• Pas ook op met foto’s van mensen in kleedkamers, op uit de hand gelopen feestjes of in gênante poses. Veel mensen stellen het niet op prijs als dit soort foto’s gemaakt en/of geplaatst worden.
• Vraagt iemand je om een foto van jezelf via sociale media te sturen? Doe dat dan bij voorkeur niet. Er wordt te veel misbruik van gemaakt!
• Plaats geen openbare berichten over familieleden of vrienden die in het ziekenhuis liggen. Dit kan heel pijnlijk zijn voor anderen. Maak ook hier liever een besloten groep voor aan. Er zijn mensen die graag willen weten hoe het met een patiënt gaat, maar dit soort nieuws is niet voor iedereen. Hoe erg het ook is.

Cyberpesten

• Gebruik sociale media om met mensen leuke en nuttige dingen uit te wisselen, ze te helpen in plaats van ze te pesten e.d. Wil je goed met iemand om (blijven) gaan, dan begint dat met respect.
• Wat kun je doen als je zélf word je gepest? Lees dat bijvoorbeeld bij Cyberpesten en op https://www.nji.nl/mediaopvoeding/wat-kan-ik-doen-tegen-online-pesten.

Gevaren

Bij het gebruik van sociale media zijn er ook gevaren, zoals links die verwijzen naar websites voor volwassenen of illegale dingen. Er zitten soms mensen op die dingen van jou willen, die jij niet wilt of die je beter niet zou kunnen doen.

Nog meer mediawijsheid

Sociale media zijn een goede manier om contact te houden met familie en vrienden (je sociale netwerk). “Het internet, maar vooral sociale media, zijn een belangrijk middel om eenzaamheid tegen te gaan. Houd je bij wat er in je sociale netwerk gebeurt? Like niet alles, besteed je aandacht aan je profiel, je mag iedereen volgen maar laat ze met rust en plaats niet te veel berichten.

Wanneer je veel op sociale media zit, gaan je hersenen anders werken. Je hersenen worden bij het zien van alle foto’s, statusupdates en filmpjes in korte tijd blootgesteld aan heel veel informatie die snel voorbij flitst. De hersenen krijgen dus heel veel informatie te verwerken en dat is best pittig. Als gevolg hiervan kunnen pubers zich soms moeilijker concentreren en kunnen slaapproblemen ontstaan.

• Lees ook het aparte stuk over mediawijsheid op Wikikids!

Voorbeelden

Voorbeelden van sociale media:

• Sociale netwerken
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Heel veel mensen houden een weblog (of blog) bij over een specifiek onderwerp.
  • Er zijn heel veel forums waarop gebruikers met elkaar discussiëren over een specifiek onderwerp.
  • Google+ (bestaat niet meer)

• Spelletjes / Games
  • Hyves was vroeger een sociaal netwerk, maar inmiddels (sinds 2013) een spelletjessite.
  • ROBLOX

• Virtuele werelden
  • MoviestarPlanet
  • Habbo

• Datingsites / Ratingsites
  • Pepper
  • Tinder (alleen op smartphone)
  • HotOrNot (alleen op smartphone)

• Informatie delen
  • WikiKids
  • Wikipedia

• Video's delen
  • YouTube
  • TikTok

• Afbeeldingen
  • Flickr
  • Instagram

• Communicatie
  • Skype (videobellen, chatten)
  • Verschillende websites beschikken over een chatbox
  • Via WhatsApp kun je berichten (maar ook afbeeldingen en video's) sturen naar één of meer contactpersonen, vanaf je smartphone
  • Snapchat waarbij je afbeeldingen kunt sturen naar één of meer contactpersonen, vanaf je smartphone - waarbij de afbeelding na korte tijd verdwijnt Voor werkenden
  • Zoom. Hiermee kun je met meer mensen tegelijk een bijeenkomst houden, terwijl ze gewoon thuis of ergens anders zijn. Je ziet ze dan op het scherm van je computer.
• Muziek
  • SoundCloud
  • Spotify
  • Bandcamp
  • TikTok
  • Byte
  • Bandlab

	Sociale media
BeReal · Bluesky · Facebook · Instagram · LinkedIn · Pinterest · Reddit · Snapchat · Telegram · TikTok · Tumblr · WhatsApp · YouTube · X