De Vliegende Hollander (legende)

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Een schilderij van de Vliegende Hollander

De Vliegende Hollander is een Nederlandse legende uit de 17e eeuw. De legende is vermoedelijk ontstaan bij de VOC tijdens de Gouden Eeuw. De oudste opgeschreven versies van de legende komen echter uit de 18e eeuw, maar de legende vindt wel plaats in de 17e eeuw. De legende van de Vliegende Hollander gaat over een schip wat vervloekt werd, nadat de kapitein tijdens Pasen ging varen. In sommige versies wordt de kapitein "De Vliegende Hollander" genoemd, maar vaak is "De Vliegende Hollander" de naam van het schip.

Volgens de legende zou dit schip nog altijd rond Kaap De Goede Hoop varen. Soms wordt dit als een oud, versleten en onbemand schip afgebeeld, terwijl anderen als een geestverschijning beschrijven. De Vliegende Hollander zou daardoor een zogeheten spookschip zijn; een onbemand schip wat achtergelaten is. In de 19e en 20e eeuw gaven verschillende schepen aan dat zij de Vliegende Hollander gezien hadden. Hierdoor groeide de legende van de Vliegende Hollander uit tot een van de bekendste spookschepen.

Legende

Let op! Van legendes zijn verschillende versies. De onderstaande versie kan dus verschillen van andere versies.

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

De Vliegende Hollander als spookschip in de verte

De Vliegende Hollander was een schip voor het vervoer van goederen in dienst van de VOC. Het schip voer vanuit Indië terug naar Nederland. De kapitein van het schip was Willem van der Decken. Van der Decken was een roekeloze man die god niet vreesde. Hierdoor had verschillende zonden begaan. Zo besloot hij te varen op Paaszondag. In het verleden was varen op zondag verboden, aangezien zondag een rustdag was. Pasen is een belangrijk christelijk feest, waardoor de kapitein een nog ergere zonde had begaan. In sommige versies begaat de kapitein nog meer zonden. Zo staat hij als vrij wreed tegen zijn bemanning en doet alles om zo snel mogelijk naar huis komen. Soms wordt ook verteld dat de kapitein een stuurman liet vermoorden en/of over zee liet gooien, maar dit is niet altijd onderdeel van het verhaal.

De kapitein zwoer dat hij zal varen of het nou Pasen of geen Pasen is. Hij zegt dat hij "desnoods zal varen tot in den eeuwigheid". In de meeste versies wordt hierdoor door God gestraft. In andere versies sluit de kapitein een pakt met de Duivel om zo snel mogelijk terug te komen in Nederland. Tijdens het varen op Paaszondag wordt de zee steeds onrustiger en komt er een storm opzetten. Deze stormen is heftiger dan wat de kapitein ooit gezien heeft. De golven slaan op het schip en gooien de leden van de bemanning overboord. In deze storm wordt het schip vervloekt en zal hierdoor voor eeuwig doorvaren.

Volgens de legende vaart het schip nog altijd rond Kaap De Goede Hoop. Het schip ziet er oud, vervallen en verlaten uit. In andere versies is het schip vergaan, maar zweeft er een schip in spookvorm boven de golven. Schepen die rond Kaap De Goede Hoop varen kunnen de Vliegende Hollander nog altijd tegenkomen.

Ontstaan

De eerste keer dat het schip in de literatuur wordt genoemd was in 1790 door John MacDonald. In de jaren erna wordt het door verschillende andere schrijvers vermeld, zoals George Barrington en John Leyden. Later wordt het ook door andere, bekendere Engelse schrijvers vermeld. De beroemde Engelse schrijver Thomas Moore schrijft een gedicht over het schip in 1804. Hierbij verteld hij dat het schip op de Atlantische Oceaan ten onder is gegaan. De Schotse schrijver Walter Scott schrijft in 1812 een eigen gedicht, waarin hij van de Vliegende Hollander een piratenschip maakt.

Het is onduidelijk wanneer de legende precies ontstaan is. Volgens sommige bronnen wordt echter gezegd dat het verhaal van Bernard Fokke model stond voor de legende. Fokke was een Nederlandse kapitein in de 17e eeuw. Hij voer tussen Java en Nederland en stond bekend om zijn snelheid. Hij wist de zeereis zo snel af te leggen dat sommigen zelfs geloofden dat hij een pakt met de Duivel had gesloten. Dit komt erg overeen met de kapitein uit de legende, aangezien deze ook snelheid belangrijk vond.

In 1812 wordt een versie van de legende gepubliceerd in een Brits tijdschrift, de Blackwood's Edinburgh Magazine. Deze versie zegt dat de kapitein van het schip Van der Decken heette. Ook zegt het dat het schip nog steeds ronddwaalt langs Kaap De Goede Hoop. De reden dat deze locatie werd gekozen, heeft met de onbetrouwbaarheid van de kaap te maken. Kaap De Goede Hoop stond bekend om zijn wisselvalligheid. Het was de plaats waar de koude lucht van Antarctica en de warme lucht van de tropen samenkwamen. Hierdoor konden plotseling grote stormen ontstaan, waardoor schepen in de problemen konden komen en zelfs ten onder konden gaan. De kaap werd dan ook gevreesd door veel zeelui en veel mensen waren blij als er langs waren gevaren zonder grote problemen.

Bronnen

• Wat is er waar van de Vliegende Hollander? via www.willemwver.nl