Kam

Moderne kammen

Een kam is een getand voorwerp waarmee je je haar er netjes uit kunt laten zien. Een kam is dus een hulpmiddel dat bestaat uit een verdikt gedeelte die een rij tanden vasthoudt om door het haar te trekken om het schoon te maken, te ontwarren of te stylen.

Geschiedenis

Egyptische houten kam, 1.500 v. Chr.

Kammen worden al sinds de prehistorie gebruikt en zijn ontdekt in zeer verfijnde vormen van nederzettingen die teruggaan tot 3.000 jaar v. Chr. in Perzië. Veelal werden ze van beenderen, hout of ivoor gemaakt. Veel later werden ze ook wel van metaal gemaakt als brons, ijzer of aluminium. Plastic kammen werden halverwege de twintigste eeuw op de markt gebracht.

Productie

Kammen kunnen worden gemaakt van een aantal materialen, meestal plastic, metaal, bamboe of hout. Kammen gemaakt van ivoor en schildpad waren vroeger heel gewoon, maar de zorgen voor de dieren die dit materiaal leveren hebben het gebruik ervan verminderd. Wanneer ze van hout zijn gemaakt, zijn kammen grotendeels gemaakt van buxus, kersenhout of ander fijnkorrelig hout. Houten kammen van goede kwaliteit worden meestal met de hand gemaakt en gepolijst.

Kammen zijn er in verschillende soorten en maten, afhankelijk van waar ze voor worden gebruikt. Een kapperskam kan een dun, taps toelopend handvat hebben voor scheiding van haar en om lokken te sluiten. Gewone haarkammen hebben meestal bredere tanden halverwege en fijnere tanden voor de rest van de kam. Hete kammen werden tijdens het koloniale tijdperk in Noord-Amerika uitsluitend gebruikt voor het rechttrekken van krullend haar.

Een haarborstel is er in zowel handmatige als elektrische modellen.  Het is groter dan een kam en wordt ook vaak gebruikt voor het vormgeven, stylen en reinigen van haar.  Een combinatie van kam en haarborstel werd in de 19e eeuw gepatenteerd.

Soorten kammen

Etruskische kam

Kammen kunnen voor veel doeleinden worden gebruikt. Historisch gezien was hun belangrijkste doel lang haar op zijn plaats te houden, het haar te versieren, delen van het haar te matteren voor dreadlocks, of een keppeltje of kalotje (door Joodse mensen gedragen) op zijn plaats te houden. In Spanje is een peineta een grote decoratieve kam die wordt gebruikt om een mantilla (Spaanse kant of zijden sluier of sjaal die over het hoofd en de schouders wordt gedragen) op zijn plaats te houden.

In de industrie en het ambacht worden kammen gebruikt bij het scheiden van katoenvezels of wol van zaden en ander vuil (de cotton gin, een gemechaniseerde versie van de kam of kaarde, is een van de machines die de industriële revolutie inluidde). Een kam wordt gebruikt om kleuren in papiermarmering te verdelen om de wervelende kleurpatronen in kammarmerpapier te maken.

Kammen zijn ook een hulpmiddel dat door politie- onderzoekers wordt gebruikt om haar- en roosmonsters te verzamelen die kunnen worden gebruikt bij het vaststellen van de identiteit van dode of levende personen, evenals hun gezondheids-toestand, enzovoort.

Afro-pick

Afrikaanse kammenset

Dit type kam heeft losse, dikke tanden en wordt meestal gebruikt op kinky of Afro-gestructureerd haar. Het is langer en dunner dan de typische kam en wordt soms in het haar gedragen. Het kroeshaar van Afro's kan hiermee verzorgd worden en in model gebracht.

Netenkam

Netenkam uit het stenen tijdperk

Gespecialiseerde kammen zoals "vlooienkammen" of "netenkammen" kunnen worden gebruikt om kleine parasieten (neten of hoofdluis) te verwijderen en deze door te kammen schade toe te brengen. Een kam met tanden die fijn genoeg zijn om neten te verwijderen, wordt soms een "fijngetande kam" genoemd, zoals in het gezegde "er met de stofkam doorheen gaan", wat betekent om nauwkeurig en gedetailleerd te zoeken. Het samen gebruiken van kammen is een veelvoorkomende oorzaak van parasitaire infecties, net zoals het delen van een hoed, omdat een gebruiker een kam met hoofdluiseieren of levende parasieten kan achterlaten, waardoor de overdracht van luizen, vlooien , mijten, schimmels en andere ongewenste stoffen wordt vergemakkelijkt. Broers en zussen geven ook meer neten aan elkaar door als ze een kam delen.

Muziekinstrument

Muziekdoosje met slinger (1), pinnentrommel (2), kam (3) en voetplaat (4)

Door een dun papier over een kam te vouwen en hiertegen te blazen, ontstaat een zoemend geluid wat met een kazoo is te vergelijken.

De kam is ook een lamellofoon. Kamtanden hebben hun eigen klank eigenschappen, bepaald door hun vorm, lengte en materiaal. Met een kam met tanden van ongelijke lengte, kun je verschillende noten maken wanneer ze worden geplukt. Dit evolueerde uiteindelijk tot de duimpiano en de muziekdoos.

Andere gezegden met 'kam'

• Alles over één kam scheren - alles op dezelfde manier behandelen
• Een schurftig paard vreest de roskam - iemand die aan iets schuldig is, heeft liever niet dat datgeen onderzocht wordt
• Zo veeg als een luis op een kam - in groot gevaar zijn
• Een kam opzetten - Je agressief opstellen (zoals een hond zijn nekhaar of een haan de hanenkam overeind zet)