Geschiedenis van de luchtvaart

Dit artikel is (gedeeltelijk) geschreven door Pabo-studenten van de MarnixAcademie en blijft in ieder geval staan tot de beoordeling is gegeven.

De eerste vlucht

De 'Wright Flyer' 1903

Eind de 19de eeuw (rond 1890) had Otto Lillienthal de zweefvlieger uitgevonden. De zweefvlieger had nog geen motoren en moest het hebben van de wind. Dit was natuurlijk best gevaarlijk, want je hing onder je vlieger.

Daarna waren er veel mensen die een gemotoriseerd vliegtuig probeerde te ontwerpen. Dit ging niet met succes: veel toestellen vlogen in brand, wilde niet opstijgen of verongelukten tijdens de vlucht.

De gebroeders Wright brachten hier verandering in. Wilbur en Orville Wright zagen wel een uitdaging in het ontwikkelen van een toestel met een motor. Dit is hen ook gelukt. Zij hadden een vliegtuig ontwikkelt, met de naam: de Flyer. Dit toestel was gemaakt van hout, linnen en bamboe. Het was een simpel ontwerp met een dubbele vleugels met een dubbele staart en een dubbele achtervleugel.De Flyer had een lengte van 6,4 meter en een spanwijdte van 12,4 meter. Op 17 december 1903 was de allereerste, succesvolle vlucht. Het vliegtuig, met Orville als piloot, maakte zijn eerste succesvolle vlucht. Deze eerste vlucht duurde maar 12 seconden en had 36,6 meter afgelegd. Het was een enorm succes. Die dag waren en nog 3 andere vluchten gemaakt met 'de Flyer'. Bij de laatste vlucht wisten de gebroeders Wright 260 meter te behalen in 59 seconden. Deze belangrijke seconden waren de start van een nieuw tijdperk.

Anthony Fokker

Fokker 'de Spin' 1911

Na de gebroeders Wright waren er veel mensen die geïnteresseerd raakten in vliegtuigen. een van deze mensen was Anthony Fokker. Anthony was geboren op 6 april 1890 in Java in Indonesië. Fokker is uitgegroeid tot een belangrijke Nederlandse luchtvaartpionier en vliegtuigbouwer. In 1910 ging Anthony naar Duitsland, waar hij de opleiding tot monteur ging volgen. In deze tijd ontwikkelde Anthony 'de Spin', zijn eerste eenpersoons propellervliegtuigje. Het vliegtuigje was 8,38 meter lang, had een spanwijdte van 12,71 meter en kon een topsnelheid behalen van 90 km/uur. Het vliegtuigje was gemaakt van hout, stalen buizen en bamboe ribben. De vleugels staan iets meer in een 'v' vorm, ten opzichte van 'de Flyer' en waren gemaakt van textiel. Om alles bij elkaar te houden had hij staaldraden gebruikt. Anthony zelf zat net boven de vleugels, zonder beschutting. Op 31 augustus 1911 maakte hij een demonstratievlucht rond de Grote Bavokerk, in Haarlem. in de jaren 1912 en 1913 had Anthony in Duitsland ongeveer 25 'spinnen' gebouwd, waarvan enkele een tweepersoons uitvoering waren.

Toen de Eerste Wereldoorlog begon, in 1914, was Anthony druk met vliegtuigen aan bouwen een eigen fabriek. De Duitsers waren in de tijd van de Eerste Wereldoorlog nog voorstander van de zeppelin, en nog niet zo zeer overtuigd van het vliegtuig. Toen de Zeppelin toch geen groot succes leek te worden, vanwege het in brandvliegen van het toestel, gingen de Duitsers over op de vliegtuigen. Anthony was degene die in 1917 een klein vliegtuigje had ontwikkelt die zou helpen in de oorlog, namelijk de Fokker DR-I. Dit vliegtuigje was veel kleiner dan 'de Spin' en had inmiddels al een metalen omhulsel, al stelde het nog steeds niet veel voor. Ook het hoofd van de piloot was niet beschermd. Het vliegtuigje was 5,77 meter lang, had een spanwijdte van 7,19 meter en kon 185 km/uur vliegen. De vliegtuigen waren als oorlogstoestellen ontwikkeld, voorzien van twee mitrailleur op de neus. Deze waren zo gebouwd dat het de propeller voorop niet kon raken, als je bedenkt hoe snel een propeller draait, was dit een prachtige toevoeging op dit vliegtuig. Ook was er ruimte voor bommen. Deze vliegtuigen maakte de oorlog natuurlijk niet gemakkelijker.

Fokker DR-I - 1917

Koninklijke Luchtvaart Maatschappij

De koninklijke Luchtvaart Maatschappij, beter bekend als de KLM, was opgericht in 1919. De luchtvaart had een enorme opmars gemaakt en deed het goed in Nederland. In 1920 vloog de eerste passagier mee naar Engeland. Dit gebeurde vanaf Schiphol. Wij kennen Schiphol nu als grootste vliegveld van Nederland, in 1920 was het nog niet veel meer dan een grasveldje in de polder. Anthony Fokker was de eerste die een passagierstoestel had bedacht, de Fokker F-II. De F.II is een eenmotorig, dubbel bladig propellervliegtuig. Het is een hoogdekker met een halfopen cockpit en dubbele besturing. Achter de cockpit bevindt zich een cabine met plaats voor 4 passagiers. Deze toestellen bleken erg populair, in het eerste jaar vlogen er zo'n 345 passagiers mee.

Maar Fokker wilde meer. Hij wilde nog grotere toestellen ontwikkelen waarmee hij verder en hoger kon vliegen. De belangrijkste reden waren de koloniën die bij Nederland hoorden, hier woonden namelijk veel Nederlanders en hij zag daar wel een markt in. Op 11 april 1924 vloog de KLM, met een toestel ontwikkelt door Fokker, voor het eerst naar (voormalig) Indië met de Fokker F-VII, met plek voor 8 passagiers. Maar er werden ook veel postvluchten gemaakt. Dit toestel was inmiddels voorzien van 3 motoren en kon hoger en verdere vluchten maken. Een aantal jaren later, in 1933, vlogen de KLM met de Fokker F-18 hun langste post-vluchtroute, namelijk naar Batavia, Nederlands-Indië. Het was een bare vlucht, de bemanningsleden hadden te maken met extreme kou en extreme hitte. Omdat de cockpit open was, moest de bemanning vaak wisselen om niet te bevriezen. De tocht duurde zo'n 4 dagen, 4 uur en 25 minuten.

De jaren daarna

De 'Uiver' - 1934

1934: Er kwam een nieuw toestel uit, de Douglas DC-2. Dit keer was het een toestel die gebouwd was in Amerika, maar Fokker had nog de verkooprechten. De Douglas DC-2 was veel comfortabeler, dan voor voorgaande vliegtuigen. Het is inmiddels al een serieus toestel geworden. De DC-2 werd ook wel de 'uiver' genoemd. De "Uiver' was gestroomlijnder en kon daardoor verder en sneller vliegen. Het toestel heeft een lengte van 19,1 meter, een spanwijdte van 25,9 meter en had plek voor 14 passagiers en 2-3 bemanningsleden.

1935: Na de DC-2 kwam de DC-3. De DC-3 had grotere vleugels en een langere en bredere romp. De eerste vlucht was in december 1935. Van dit toestel is ook een militaire versie gemaakt en werd gekocht door diverse luchtmachten. Tot 1947 zijn er in totaal zo'n 13.000 DC-3's gebouwd. De lengte van dit toestel is 19,66 meter, had een spanwijdte van bijna 30 meter en had ruimte voor ongeveer 32 passagiers.

De Constellation - 1939

1939: In dit jaar kwam een nieuw soort toestel uit. Dit keer was het geen toestel van Fokker, maar van Lockheed, een Amerikaanse fabriek: De Constellation. In Nederland had de Constellation de bijnaam: de Connie. Dit grote, bijna futuristische toestel had inmiddels 4 grote motoren met grote propellers. Dit was het eerste toestel met een drukcabine. De lucht werd vastgehouden in het toestel, waardoor de passagiers gewoon konden ademen. De ramen waren klein en de deuren hermetisch af gesloten. Dit betekende ook dat het toestel veel hoger en sneller kon vliegen. Een drukcabine betekende: hoe hoger je kon vliegen, hoe beter. Hoe verder je van de aardbol af bent, hoe lager de luchtdruk en gebruik je veel minder brandstof.

In dit jaar overleed ook Anthony Fokker. Zijn fabriek bleef gewoon doorwerken en bleef nog altijd groeien.

1940 - 1945: in mei 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen met onder andere grote, moderne vliegtuigen. Nederland was overigens niet voorbereid op deze inval en moest het doen met oudere en veel kleinere vliegtuigen, waaronder de Fokker C.V-D. Dit vliegtuig was niet zo modern en snel als de Duitse toestellen. Toch werd het tegendeel bewezen, er werden opmerkelijk veel Duitse toestellen beschadigd of vernietigd door het Nederlandse leger. De Fokker C.V-D was het meest gebouwde militaire vliegtuig uit de geschiedenis van de Nederlandse Fokkerfabriek.

Staalmotoren

Een van de aller belangrijkste uitvinding waar wij de gevolgen nog van proeven, is het uitvinden van de staalmotoren. Tegenwoordig vliegt bijna elk toestel met straalmotoren. Alweer belanden we in een nieuw tijdperk. Schiphol ontwikkelde zich tot een grote luchtvaart. Er kwamen grotere vliegtuigen met meer passagiers en werkgelegenheden.

Vliegen voor oorlogen

Mensen vonden vliegen interessant en ze hadden ontdekt dat het ook mogelijk is om vliegtuigen te gebruiken voor gevechten en oorlogen. Toen de eerste testen waren gedaan en de eerste luchtaanval was gedaan, wisten de mensen niet wat het was. er waren al heel snel heel veel soorten fabrikanten van gevechtsvliegtuigen. De eerste gevechtsvliegtuigen waren vaak met 1 motor. De vleugels van deze toestellen zaten vaak aan de onderkant van de romp, hierdoor kon het toestel scherpe bochten maken. een nadeel hiervan was dat het lastig was om het vliegtuig stabiel te houden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden deze gevechtsvliegtuigen gebruikt zoals "The Red Baron"(een rode driedekker). Door de tijd heen was er een evolutie van de motoren, in plaats van zuigermotoren kwamen er straalmotoren(zeer krachtige motor). Er kwam een nieuwe wereld van mogelijkheden voor de oorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de oude propellervliegtuigen nog steeds gebruikt zoals de F4U Corsair. Ook werden veel vliegtuig bommen gemaakt, zoals JPEM grondbommen waarmee hele kampen mee werden vernietigd. Maar waar bommen zijn, zijn er ook raketten, zoals Sidewinders. (Een van de meest gebruikte raket tot nu toe.) Voornamelijk in de Tweede Wereldoorlog werden de gevechtsvliegtuigen klaargezet om op te stijgen, voordat ze zelf vernietigd werden door de vijand. De toestellen gingen op pad naar het vijandelijk gebied. Eenmaal boven de basis lieten ze de grond bommen vallen, meestal stonden daar op die basis de vijandelijke vliegtuigen. Tegenwoordig hebben de meeste landen wel straaljagers in het leger om te assisteren of zelf te vechten.

Vervoer

Niet alleen werden vliegtuigen voor gevechten gebruikt maar ook voor vervoer van mensen. Een van de eerste luchtvaartmaatschappijen was de KLM met vliegtuigen die al 6 personen en vracht konden vervoeren. Door de jaren heen werd dat steeds meer uitgebreid tot de uiteindelijke Boeing 747-800 B. Dat is na ongeveer 50 jaar gebeurd maar bij vliegen kwam ook angst. De meeste mensen waren niet zeker of het wel veilig was. Er waren veel krantenartikelen over deze discussies en de KLM had ook in een krantenbericht gezegd:

Gevaar

Gevaar bestaat in zekere zin bij al het vervoer te land of te zee, met schepen, treinen, auto's enz. Is het gevaar bij vliegen geheel uitgesloten? Neen. Of is het groter dan bij ander vervoer? Neen.

De evolutie van de gevechtsvliegtuigen

De mensen hadden ook ontdekt dat er meerdere motors aan een vliegtuig kunnen zitten. hierdoor werden nog sterkere vliegtuigen ontworpen. ook een nieuwere en grote versie van de bommenwerpers. een goed voorbeeld hiervan is de Avro Lancaster Bomber van Engeland. Dit vliegtuig heeft veel gevlogen tijdens de wereldoorlogen. De extra stuwkracht van de 4 propellormotors gaf de mogelijkheid een groot vliegtuig te hebben dat kon vliegen en een best groot arsenaal aan bommen kon meenemen. Naast bommen had de Avro Lancaster Bomber ook nog een paar Browning machinegeweren om zich een beetje te kunnen weren. Naast de bommenwerpers werd er in de Tweede Wereldoorlog ook een Duitse straaljager ontworpen. Die straaljager was de Messerschmitt ME 262. Het vliegtuig kon de bommenwerpers zoals de Lancaster Bomber neerhalen en het toestel kon niet bijgehouden worden door de 2 straalmotoren. Maar al snel werd dit snelle vliegtuig ook een bommenwerper. Daardoor nam de snelheid af en was hij makkelijker te onderscheppen.

Commerciële Airliners

Tegenwoordig heb je passagiersvliegtuigen die op een paar vliegtuigen na allemaal straalmotoren gebruiken. Het concept van commerciële luchtvaart is winst te maken door passagiers naar hun bestemming te brengen en zoveel mogelijk stoelen te verkopen voor een vlucht. Hiervan moet nog wel kerosine gekocht worden voor het vliegtuig als nodig. De commerciële vliegtuigen kunnen een grote afstand afleggen dankzij de krachtige straalmotoren. De straalmotoren bevatten 15 bladen waardoor de lucht er doorheen gaat. Verder wordt er ook brandstof toegevoegd aan de lucht waardoor er veel kracht binnen de straalmotor ontstaat. De kracht verlaat de motor aan de achterzijde waardoor er stuwkracht ontstaat. De stuwkracht die gemaakt wordt door straalmotors wordt 'Jetwash' genoemd. De jetwash kan gevaarlijk zijn op een startbaan. Hierdoor mogen vliegtuigen niet direct achter elkaar opstijgen. Ze moeten wachten totdat de jetwash van de startbaan is. Kleine vliegtuigen kunnen veel schade oplopen wanneer ze in jetwash belanden.

---

Bronnen

http://www.boeing.com/boeing/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wright_Flyer

Schooltv.nl (2017, November, 2) video over luchtvaartgeschiedenis. Opgehaald van schooltv.nl: https://www.schooltv.nl/video/het-klokhuis-luchtvaartgeschiedenis/

historiek.net. (2017, November 2). Informatie over de gebroeders Wright. Opgehaald van Historiek.net: https://historiek.net/de-expeditie-van-de-bevlogen-gebroeders-wright/53058/

isgeschiedenis.nl. (2017, November 2). Informatie over de eerste vlucht van gebroeders Wright. Opgehaald van website isgeschiedenis: https://isgeschiedenis.nl/nieuws/eerste-vlucht-van-de-gebroeders-wright-in-190

Thewrightbrothers.org. (2017, November 2). informatie over de eerste expeditie. Opgehaald van thewrightbrothers.org: http://www.thewrightbrothers.org/fivefirstflights.html

Wikipedia. (2017, November 4). Informatie over DC-8. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Douglas_DC-8

Wikipedia. (2017, November 4). Informatie over de Constellation. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Constellation

Wikipedia. (2017, November 4). Informatie over de DC-3. Opgehaald van wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Douglas_DC-3

Wikipedia. (2017, November 4). Informatie over de eerste vlucht naar Nederlands-Indie. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_vlucht_naar_Nederlands-Indi%C3%AB

Wikipedia. (2017, November 2). Informatie over de Fokker DR.I. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fokker_Dr.I

Wikipedia. (2017, November 2). informatie over de fokker spin. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fokker_Spin

Wikipedia. (2017, November 2). Informatie over Fokker F-II. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fokker_F.II

Wikipedia. (2017, November 3). Informatie over vliegtuigen. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Vliegtuig

Aviodrome. (2017, November 4). Informatie over Fokker. Opgehaald van Aviodrome collectie: https://www.aviodrome.nl/collectie/fokker-c-v-d/

Aviodrome.nl. (2017, November 4). Informatie over de Constellation. Opgehaald van Aviodrome collectie: https://www.aviodrome.nl/collectie/lockheed-constellation/

Aviodrome.nl. (2017, November 4). Informatie over de Douglas DC-3. Opgehaald van Aviodrome collectie: https://www.aviodrome.nl/collectie/douglas-dc-3-doornroosje/