El Dorado

Muisca vlot (1200-1500 n.Chr.), weergave van de inwijding van de nieuwe zipa (leider) bij het meer van Guatavita, verwijzend naar de ceremonie van de legende van El Dorado. Gevonden in Pasca, Cundinamarca, in 1969. Goudmuseum, Bogotá, Colombia.

De legende van El Dorado (De Vergulde) gaat over een goudland dat ergens in Zuid-Amerika zou liggen.

In de 16e eeuw hoorden de Spaanse veroveraars (conquistadores) een verhaal over een indiaanse hoofdman die met goud bedekt werd en in een meer werd ingewijd. Deze hoofdman werd El Dorado genoemd, wat 'De Vergulde Man' betekent in het Spaans. Het verhaal verspreidde zich snel en veel mensen gingen op zoek naar dit goudland. Niet alleen de Spanjaarden, maar ook de Nederlanders, Fransen, Duitsers en Engelsen organiseerden expedities.

De mythe werd steeds groter en ging over een stad, een land of zelfs een koninkrijk vol goud. Tot ver in de 18e eeuw zochten mensen in Colombia, Venezuela, Brazilië, Suriname en Guyana naar El Dorado, maar het werd nooit gevonden.

Oorsprong van de legende

De originele legende speelt zich af in het gebied dat nu Colombia is. Hier vond de conquistador Gonzalo Jiménez de Quesada in 1537 de Muisca's, een indianengemeenschap die leefde in het huidige Cundinamarca en de Boyaca-hooglanden. El Dorado is eigenlijk niet de naam van een land, maar van een persoon: het hoofd van de Muisca's die werd ingewijd. Dit inwijdingsritueel vond plaats bij het meer van Guatavita in Colombia.

De schrijver Juan Rodríguez Freyle beschreef in 1636 hoe dit ritueel verliep:

"Ze kleedden de erfgenaam uit en besmeerden hem met een plakkerige aarde, waarna ze hem bestrooiden met goudpoeder, zodat hij helemaal bedekt was met goud. (...) De vergulde indiaan bracht zijn offer door al het goud dat hij bij zich had in het midden van de lagune te gooien (...) Van deze ceremonie komt de beroemde naam El Dorado, die zoveel levens heeft gekost."

De verhalen over dit ritueel werden door de mannen van Sebastián de Belalcázar naar de stad Quito gebracht. Deze verhalen verspreidden zich snel en werden gemengd met geruchten en eigen interpretaties. Zo ontstond de legende van El Dorado, of El Rey Dorado, de Vergulde Koning.

Laguna de Guatavita is een klein mysterieus meertje op 1,5 uur rijden van de hoofdstad Bogatá in Columbia.

Het meer is door de jaren heen vaak onderzocht en zelfs een keer gedeeltelijk leeg laten lopen, maar er werd weinig goud of edelstenen gevonden. Sommige van de vondsten uit het meer zijn nu te zien in het British Museum.

De mythe groeide uit tot verhalen over een stad, een land of zelfs een koninkrijk vol goud. Op zoek naar dit gouden land gingen Francisco de Orellana en Gonzalo Pizarro op expeditie, die uiteindelijk desastreus verliep. Wel ontdekten ze de Amazone en Orellana was de eerste die de monding van de Amazone over land bereikte.