Gouden mollen: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (replaced: bijv. → bijvoorbeeld)
 
(4 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{Werk}}
  
 
{{Infobox dier
  
{{Infobox dier
 
|Naam = Gouden mollen
  
|Naam = Gouden mollen
Regel 6: Regel 5:
 
|IUCN-status = 3
  
|IUCN-status = 3
 
|Leefgebied = kleine gebieden verspreid in [[Afrika]] ten zuiden van de [[Sahara]]
  
|Leefgebied = kleine gebieden verspreid in [[Afrika]] ten zuiden van de [[Sahara]]
−
|Leefomgeving = ondergronds
 +
|Leefomgeving = ondergronds, in bossen, moerassen, woestijnen of bergachtig terrein
 
|Behoort tot de = [[Afrotheria]]
  
|Behoort tot de = [[Afrotheria]]
 
|AfbeeldingLeefgebied =
 
|AfbeeldingLeefgebied =
 
}}
  
}}
  +
'''Goudmollen''' zijn kleine insectenetende gravende [[zoogdieren]] die alleen voorkomen verspeide gebieden in [[Afrika]] ten zuiden van de [[Sahara (woestijn)|Sahara]]. Ze omvatten de familie '''Chrysochloridae''' en daarmee zijn ze [[Taxonomie|taxonomisch]] verschillend van de echte [[Mol (dier)|mollen]] ''(Talpidae)'' en andere molachtige families, die allemaal in verschillende mate lijken als gevolg van een onafhankelijke [[evolutie]]. Er zijn 21 soorten goudmollen. Sommige (bijvoorbeeld ''Chrysochloris asiatica'', ''Amblysomus hottentotus'') komen relatief vaak voor, terwijl andere soorten (zoals de ''Chrysospalax'', ''Cryptochloris'', ''Neamblysomus'') zeldzaam zijn en worden bedreigd.
  +
  +
== Kenmerken ==
  +
Goudmollen hebben korte poten met krachtige gravende klauwen, een zeer dichte vacht die vuil en vocht afstoot, en een verharde huid, vooral op het hoofd. Hun ogen zijn niet-functioneel en bedekt met een behaarde huid. De uitwendige oren zijn slechts kleine openingen.
  +
  +
De soorten variëren in grootte van ongeveer 8 cm tot ongeveer 20 cm. Ze hebben gespierde schouders en de voorpoten zijn aangepast om te graven; alle tenen aan de voorpoten zijn verkleind, behalve een grote, pikhouweelachtige derde klauw aan de derde teen.
  +
  +
Net als de [[tenrecs]] hebben ze een [[cloaca]] en de mannentjes hebben geen ''scrotum'' (balzak).
  +
  +
== Leven ==
  +
Ze leven in verschillende omgevingen; bossen, moerassen, woestijnen of bergachtig terrein. Sommige soorten eten bovengronds in bladafval in bossen of weilanden. ''Eremitalpa-'' soorten zoals Grant's gouden mol leven in de zandige [[Namib-woestijn]]. De meeste andere soorten bouwen zowel oppervlakkige holen waar ze eten als diepere permanente holen om in te wonen.
  +
  +
Ze voeden zich met kleine [[insecten]] en [[regenwormen]] of kleine gewervelde dieren zoals [[hagedissen]] of gravende [[slangen]].
  +
  +
Vrouwtjes baren een tot drie haarloze jongen in een met gras gevuld nest in het holensysteem. Het fokken vindt het hele jaar door plaats.
  +
  +
== Soorten ==
  +
* Grants gouden mol ''(Eremitalpa)'' <small>Roberts, 1924</small>
  +
* ''Chrysospalax'' <small>Gill, 1883</small>
  +
** <small>Ruwharige gouden mol ( ''Chrysospalax villosus'' )</small>
  +
** <small>Gigantische gouden mol ( ''Chrysospalax trevelyani'' )</small>
  +
* ''Chrysochloris'' <small>Lacepède, 1799</small>
  +
** <small>Ondergeslacht ''Chrysochloris''</small>
  +
*** <small>Kaapse gouden mol ( ''Chrysochloris asiatica'' )</small>
  +
*** <small>Visagie's gouden mol ( ''Chrysochloris visagiei'' )</small>
  +
** <small>Ondergeslacht ''Kilimatalpa''</small>
  +
*** <small>Stuhlmann's gouden mol ( ''Chrysochloris stuhlmanni'' )</small>
  +
* ''Cryptochloris'' <small>Shortridge & Carter, 1938</small>
  +
** <small>''Cryptochloris wintoni''</small>
  +
** <small>''Cryptochloris zyli''</small>
  +
* De gouden mol van Arends ''(Carpitalpa)'' <small>Lundholm, 1955</small>
  +
* Congo <small>Roberts, 1924</small>gouden mol ''(Huétia)''
  +
** ''Huetia leucorhina cahni''
  +
** ''Huetia leucorhina leucorhina (inclusief congicus en lulanus )''
  +
* ''Chlorotalpa'' <small>Roberts, 1924</small>
  +
** <small>Duthie's gouden mol ( ''Chlorotalpa duthieae'' )</small>
  +
** <small>De gouden mol van Sclater ( ''Chlorotalpa sclateri'' )</small>
  +
* ''Calcochloris'' <small>Mivart, 1867</small>
  +
** <small>Geelgouden mol ( ''Calcochloris obtusirostris'' )</small>
  +
** <small>Somalische gouden mol ( ''Calcochloris tytonis'' )</small>
  +
* † Damarachloris <small>Pickford, 2019</small>
  +
* Zuid-Afrikaanse gouden mol ''(Amblysomus)'' <small>pomel, 1848</small>
  +
** <small>''Amblysomus corriae''</small>
  +
** <small>''Amblysomus hottentotus''</small>
  +
** <small>''Amblysomus marleyi''</small>
  +
** <small>''Amblysomus robustus''</small>
  +
** <small>''Amblysomus septentrionalis''</small>
  +
* ''Neamblysomus'' <small>Roberts, 1924</small>
  +
** <small>Gunning's gouden mol ( ''Neamblysomus gunningi'' )</small>
  +
** <small>Juliana's gouden mol ( ''Neamblysomus julianae'' )</small>
  +
[[Categorie:Zoogdieren]]

Huidige versie van 8 okt 2023 om 10:28

Gouden mollen
Chrysochloridae

Chrysochloris asiatica - 1731-1795 - Print - Iconographia Zoologica - Special Collections University of Amsterdam.jpg

Kwetsbaar
Leefgebied kleine gebieden verspreid in Afrika ten zuiden van de Sahara
Leefomgeving ondergronds, in bossen, moerassen, woestijnen of bergachtig terrein
Behoort tot de Afrotheria
Portaal Portal.svg Biologie

Goudmollen zijn kleine insectenetende gravende zoogdieren die alleen voorkomen verspeide gebieden in Afrika ten zuiden van de Sahara. Ze omvatten de familie Chrysochloridae en daarmee zijn ze taxonomisch verschillend van de echte mollen (Talpidae) en andere molachtige families, die allemaal in verschillende mate lijken als gevolg van een onafhankelijke evolutie. Er zijn 21 soorten goudmollen. Sommige (bijvoorbeeld Chrysochloris asiatica, Amblysomus hottentotus) komen relatief vaak voor, terwijl andere soorten (zoals de Chrysospalax, Cryptochloris, Neamblysomus) zeldzaam zijn en worden bedreigd.

Kenmerken

Goudmollen hebben korte poten met krachtige gravende klauwen, een zeer dichte vacht die vuil en vocht afstoot, en een verharde huid, vooral op het hoofd. Hun ogen zijn niet-functioneel en bedekt met een behaarde huid. De uitwendige oren zijn slechts kleine openingen.

De soorten variëren in grootte van ongeveer 8 cm tot ongeveer 20 cm. Ze hebben gespierde schouders en de voorpoten zijn aangepast om te graven; alle tenen aan de voorpoten zijn verkleind, behalve een grote, pikhouweelachtige derde klauw aan de derde teen.

Net als de tenrecs hebben ze een cloaca en de mannentjes hebben geen scrotum (balzak).

Leven

Ze leven in verschillende omgevingen; bossen, moerassen, woestijnen of bergachtig terrein. Sommige soorten eten bovengronds in bladafval in bossen of weilanden. Eremitalpa- soorten zoals Grant's gouden mol leven in de zandige Namib-woestijn. De meeste andere soorten bouwen zowel oppervlakkige holen waar ze eten als diepere permanente holen om in te wonen.

Ze voeden zich met kleine insecten en regenwormen of kleine gewervelde dieren zoals hagedissen of gravende slangen.

Vrouwtjes baren een tot drie haarloze jongen in een met gras gevuld nest in het holensysteem. Het fokken vindt het hele jaar door plaats.

Soorten

  • Grants gouden mol (Eremitalpa) Roberts, 1924
  • Chrysospalax Gill, 1883
    • Ruwharige gouden mol ( Chrysospalax villosus )
    • Gigantische gouden mol ( Chrysospalax trevelyani )
  • Chrysochloris Lacepède, 1799
    • Ondergeslacht Chrysochloris
      • Kaapse gouden mol ( Chrysochloris asiatica )
      • Visagie's gouden mol ( Chrysochloris visagiei )
    • Ondergeslacht Kilimatalpa
      • Stuhlmann's gouden mol ( Chrysochloris stuhlmanni )
  • Cryptochloris Shortridge & Carter, 1938
    • Cryptochloris wintoni
    • Cryptochloris zyli
  • De gouden mol van Arends (Carpitalpa) Lundholm, 1955
  • Congo Roberts, 1924gouden mol (Huétia)
    • Huetia leucorhina cahni
    • Huetia leucorhina leucorhina (inclusief congicus en lulanus )
  • Chlorotalpa Roberts, 1924
    • Duthie's gouden mol ( Chlorotalpa duthieae )
    • De gouden mol van Sclater ( Chlorotalpa sclateri )
  • Calcochloris Mivart, 1867
    • Geelgouden mol ( Calcochloris obtusirostris )
    • Somalische gouden mol ( Calcochloris tytonis )
  • † Damarachloris Pickford, 2019
  • Zuid-Afrikaanse gouden mol (Amblysomus) pomel, 1848
    • Amblysomus corriae
    • Amblysomus hottentotus
    • Amblysomus marleyi
    • Amblysomus robustus
    • Amblysomus septentrionalis
  • Neamblysomus Roberts, 1924
    • Gunning's gouden mol ( Neamblysomus gunningi )
    • Juliana's gouden mol ( Neamblysomus julianae )
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gouden_mollen&oldid=818487"