Portaal:Openbaar vervoer: verschil tussen versies
k (Link naar doorverwijspagina Bus gewijzigd in Autobus met DisamAssist) |
|||
(22 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | + | {{Portaalafbeelding|Bestand:Banner OV.jpg}} |
|
+ | |||
+ | {{Portaalbox| |
||
|tekstachtergrond= White |
|tekstachtergrond= White |
||
|achtergrond= #191970 |
|achtergrond= #191970 |
||
Regel 6: | Regel 8: | ||
|tekst= |
|tekst= |
||
<center> |
<center> |
||
− | In [[Engeland]] ontstonden de eerste spoorwegen bij de mijnen. Dit waren veelal [[Paardenspoorweg|paardenspoorwegen]]. In Nederland reed op 20 september 1839 de eerste [[stoomtrein]] met [[Stoomlocomotief]] op de [[spoorlijn]] tussen [[Amsterdam]] en [[Haarlem]] (eerste deel [[Oude lijn]]). Hiermee werd het een beduchte concurent voor de [[trekschuit]] en de [[postkoets]], eigenlijk de eerste vormen van openbaar vervoer. Er volgden snel andere trajecten (veelal staatslijnen) in het land waarvan vele nog terug te herkennen zijn in het huidige spoorwegennetwerk. Om de kleinere dorpen te ontsluiten ontstonden lijnen met de [[Stoomtram]], waarvan de [[Gooische Stoomtram]] een voorbeeld is. Veel van die lijnen werden later [[bus]]-lijnen. In de steden werd de paardentram of stoomtram vervangen door de elektrische [[tram]]. Ook de [[trein]] werd elektrisch of reed op diesel. Ondergrondse treinen kennen we als de [[Metro]]. Dit alles samen noemen we nu het [[Openbaar vervoer]], waarbij ook de [[trolleybus]] en de [[veerdienst|veerdiensten]] horen. Dit portaal is onderdeel van het [[Portaal:Verkeer & Vervoer]] |
+ | In [[Engeland]] ontstonden de eerste spoorwegen bij de mijnen. Dit waren veelal [[Paardenspoorweg|paardenspoorwegen]]. In Nederland reed op 20 september 1839 de eerste [[stoomtrein]] met [[Stoomlocomotief]] op de [[spoorlijn]] tussen [[Amsterdam]] en [[Haarlem]] (eerste deel [[Oude lijn]]). Hiermee werd het een beduchte concurent voor de [[trekschuit]] en de [[postkoets]], eigenlijk de eerste vormen van openbaar vervoer. Er volgden snel andere trajecten (veelal staatslijnen) in het land waarvan vele nog terug te herkennen zijn in het huidige spoorwegennetwerk. Om de kleinere dorpen te ontsluiten ontstonden lijnen met de [[Stoomtram]], waarvan de [[Gooische Stoomtram]] een voorbeeld is. Veel van die lijnen werden later [[Autobus|bus]]-lijnen. In de steden werd de paardentram of stoomtram vervangen door de elektrische [[tram]]. Ook de [[trein]] werd elektrisch of reed op diesel. Ondergrondse treinen kennen we als de [[Metro]]. Dit alles samen noemen we nu het [[Openbaar vervoer]], waarbij ook de [[trolleybus]] en de [[veerdienst|veerdiensten]] horen. Sommige mensen vinden het leuk om treinen te volgen en te fotograferen. Zo'n iemand noem je een [[treinspotter]]. Voor de Belgische spoorwegen kijk op [[NMBS]]. Dit portaal is onderdeel van het [[Portaal:Verkeer & Vervoer]].<br>Voor de soorten treinen kun je terecht op de [[lijst van treintypen in Nederland]]. |
</center> |
</center> |
||
+ | {{naar PIM}} |
||
}} |
}} |
||
Regel 20: | Regel 23: | ||
De '''[[Nederlandse Spoorwegen]] (NS)''' is ontstaan in 1938. Het bedrijf rijdt met [[Eerste klas]] en [[Tweede klas]] rijtuigen.<br> |
De '''[[Nederlandse Spoorwegen]] (NS)''' is ontstaan in 1938. Het bedrijf rijdt met [[Eerste klas]] en [[Tweede klas]] rijtuigen.<br> |
||
De Nederlandse Spoorwegen maakt gebruik van de volgende spoorlijnen:<br> |
De Nederlandse Spoorwegen maakt gebruik van de volgende spoorlijnen:<br> |
||
− | [[Spoorlijn Arnhem - Leeuwarden]], '''[[Staatslijn A]]''' • [[Spoorlijn Meppel - Groningen]], '''[[Staatslijn C]]''' • [[Spoorlijn Amsterdam - Rotterdam]], [[Oude lijn]] • [[Spoorlijn Haarlem - Zandvoort]] • [[Spoorlijn Haarlem - Uitgeest]] • [[Spoorlijn Heerhugowaard - Hoorn]] • [[Spoorlijn Amsterdam - Zutphen]], [[Oosterspoorweg]] • [[Spoorlijn Zutphen - Glanerbrug]], '''[[Staatslijn D]]''' • [[Spoorlijn Weesp - Lelystad]] • [[Spoorlijn Apeldoorn - Deventer]] • [[Spoorlijn Deventer - Almelo]] • [[Spoorlijn Hilversum - Lunetten]] • [[Spoorlijn Utrecht - Zwolle]], [[Centraalspoorweg]] • [[Spoorlijn Amsterdam - Elten]], [[Rhijnspoorweg]] • [[Spoorlijn Amsterdam Centraal - Schiphol]], [[Westtak Ringspoorbaan]] • [[Spoorlijn Arnhem - Nijmegen]] • [[Spoorlijn Den Dolder - Baarn]], [[Stichtse Lijn]] • [[Spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn]] • [[Spoorlijn Gouda - Den Haag]] • [[Spoorlijn Utrecht - Rotterdam]], [[Goudse Lijn]] • [[Spoorlijn Harmelen - Breukelen]] • [[Spoorlijn Weesp - Leiden]], [[Schiphollijn]] • [[Spoorlijn Weesp - Lelystad]], [[Flevolijn]] • [[Spoorlijn Lelystad - Zwolle]], [[Hanzelijn]] • [[Spoorlijn Woerden - Leiden]] • [[Spoorlijn Breda - Eindhoven]], deel '''Staatslijn E''' • [[Spoorlijn Venlo - Eindhoven]], deel '''Staatslijn E''' • [[Spoorlijn Eindhoven - Weert]] • [[Spoorlijn Sittard - Herzogenrath]] • [[Spoorlijn Roosendaal - Vlissingen]], [[Zeeuwse Lijn]], '''[[Staatslijn F]]''' • [[Spoorlijn Utrecht - Boxtel]], '''[[Staatslijn H]]''' (met een aftakking bij [[Geldermalsen (dorp)|Geldermalsen]] naar [[Tiel]] en de [[Betuweroute]]) • [[Spoorlijn Tilburg - Nijmegen]] (De Brabantse Lijn of Zuidooster spoorlijn) • [[Spoorlijn Breda - Dordrecht - Rotterdam]], '''[[Staatslijn I]]''' • [[Spoorlijn Den Helder - Amsterdam]], '''[[Staatslijn K]]''' • [[Spoorlijn Zaandam - Enkhuizen]] • [[Pendeldienst Utrecht CS - Utrecht Maliebaan]], het [[spoorwegmuseum]] • [[Spoorlijn Kijfhoek - Zevenaar]], [[Betuweroute]] (goederenvervoer) • [[Spoorlijn Moerdijk-Venlo]], Brabant route (goederenvervoer) • [[Hogesnelheidslijn Schiphol – Antwerpen]], [[HSL-Zuid]] |
+ | [[Spoorlijn Arnhem - Leeuwarden]], '''[[Staatslijn A]]''' • [[Spoorlijn Meppel - Groningen]], '''[[Staatslijn C]]''' • [[Spoorlijn Amsterdam - Rotterdam]], [[Oude lijn]] • [[Spoorlijn Haarlem - Zandvoort]] • [[Spoorlijn Haarlem - Uitgeest]] • [[Spoorlijn Heerhugowaard - Hoorn]] • [[Spoorlijn Amsterdam - Zutphen]], [[Oosterspoorweg]] • [[Spoorlijn Zutphen - Glanerbrug]], '''[[Staatslijn D]]''' • [[Spoorlijn Weesp - Lelystad]], [[Flevolijn]] • [[Spoorlijn Apeldoorn - Deventer]] • [[Spoorlijn Deventer - Almelo]] • [[Spoorlijn Hilversum - Lunetten]] • [[Spoorlijn Utrecht - Zwolle]], [[Centraalspoorweg]] • [[Spoorlijn Amsterdam - Elten]], [[Rhijnspoorweg]] • [[Spoorlijn Amsterdam Centraal - Schiphol]], [[Westtak Ringspoorbaan]] • [[Spoorlijn Arnhem - Nijmegen]] • [[Spoorlijn Den Dolder - Baarn]], [[Stichtse Lijn]] • [[Spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn]] • [[Spoorlijn Gouda - Den Haag]] • [[Spoorlijn Utrecht - Rotterdam]], [[Goudse Lijn]] • [[Spoorlijn Harmelen - Breukelen]] • [[Spoorlijn Weesp - Leiden]], [[Schiphollijn]] • [[Spoorlijn Weesp - Lelystad]], [[Flevolijn]] • [[Spoorlijn Lelystad - Zwolle]], [[Hanzelijn]] • [[Spoorlijn Woerden - Leiden]] • [[Spoorlijn Breda - Eindhoven]], deel '''[[Staatslijn E]]''' • [[Spoorlijn Venlo - Eindhoven]], deel '''[[Staatslijn E]]''' • [[Spoorlijn Eindhoven - Weert]] • [[Spoorlijn Sittard - Herzogenrath]] • [[Spoorlijn Budel - Vlodorp]] • [[Spoorlijn Roosendaal - Vlissingen]], [[Zeeuwse Lijn]], '''[[Staatslijn F]]''' • [[Spoorlijn Utrecht - Boxtel]], '''[[Staatslijn H]]''' (met een aftakking bij [[Geldermalsen (dorp)|Geldermalsen]] naar [[Tiel]] en de [[Betuweroute]]) • [[Spoorlijn Tilburg - Nijmegen]] (De Brabantse Lijn of Zuidooster spoorlijn) • [[Spoorlijn Breda - Dordrecht - Rotterdam]], '''[[Staatslijn I]]''' • [[Spoorlijn Roosendaal - Breda]] • [[Spoorlijn Den Helder - Amsterdam]], '''[[Staatslijn K]]''' • [[Spoorlijn Zaandam - Enkhuizen]] • [[Pendeldienst Utrecht CS - Utrecht Maliebaan]], het [[spoorwegmuseum]] • [[Spoorlijn Kijfhoek - Zevenaar]], [[Betuweroute]] (goederenvervoer) • [[Spoorlijn Moerdijk-Venlo]], Brabant route (goederenvervoer) • [[Hogesnelheidslijn Schiphol – Antwerpen]], [[HSL-Zuid]] |
|<center>[[Bestand:Spoorlijnen_Nederland_Vervoerders.png|center|350px]] |
|<center>[[Bestand:Spoorlijnen_Nederland_Vervoerders.png|center|350px]] |
||
'''[[Arriva]]''' (tevens busbedrijf)<br> |
'''[[Arriva]]''' (tevens busbedrijf)<br> |
||
− | [[Spoorlijn Leeuwarden - Groningen]], '''Staatslijn B''' of Lijn 1 • [[Spoorlijn Harlingen Haven - Leeuwarden]], '''Staatslijn B''' of Lijn 2 • [[Spoorlijn Leeuwarden - Stavoren]], Lijn 3 • [[Spoorlijn Groningen - Roodeschool - Eemshaven]], Lijn 4 • |
+ | [[Spoorlijn Leeuwarden - Groningen]], '''[[Staatslijn B]]''' of Lijn 1 • [[Spoorlijn Harlingen Haven - Leeuwarden]], '''[[Staatslijn B]]''' of Lijn 2 • [[Spoorlijn Leeuwarden - Stavoren]], Lijn 3 • [[Spoorlijn Groningen - Roodeschool - Eemshaven]], Lijn 4, [[Hogelandspoor]] • |
− | [[Spoorlijn Groningen - Delfzijl]], Lijn 5 • [[Spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans]] (sinds 16 november 2012, ook wel Wiederline genoemd), '''Staatslijn B''', Lijn 6 • [[Spoorlijn Groningen - Zuidbroek - Veendam]] (sinds 1 mei 2011), Lijn 7 • [[Spoorlijn Zwolle - Emmen]] • [[Spoorlijn Mariënberg - Almelo]] • [[Spoorlijn Arnhem - Elst - Tiel]], oostelijk deel van "Merwe- en Waalspoorweg", in de volksmond [[Oostelijke Betuwelijn]] • [[Spoorlijn Zutphen - Winterswijk]] • [[Spoorlijn Winterswijk - Zevenaar]] (samen met [[Breng]] direct, Hermes) • [[Spoorlijn Nijmegen - Venlo]], Heilige Lijn, Maaslijn (was [[Veolia]]) • [[Spoorlijn Maastricht - Roermond - Venlo]], deel '''Staatslijn E''' • [[Heuvellandlijn]] (was [[Veolia]]) • [[Spoorlijn Heerlen - Schin op Geul]] • [[Lijn 150 Maastricht AZM - Aachen (D) Hauptbahnhof]]<br><br> |
+ | [[Spoorlijn Groningen - Delfzijl]], Lijn 5 • [[Spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans]] (sinds 16 november 2012, ook wel Wiederline genoemd), '''[[Staatslijn B]]''', Lijn 6 • [[Spoorlijn Groningen - Zuidbroek - Veendam]] (sinds 1 mei 2011), Lijn 7 • [[Spoorlijn Zwolle - Emmen]] • [[Spoorlijn Mariënberg - Almelo]] • [[Spoorlijn Arnhem - Elst - Tiel]], oostelijk deel van "Merwe- en Waalspoorweg", in de volksmond [[Oostelijke Betuwelijn]] • [[Spoorlijn Zutphen - Winterswijk]] • [[Spoorlijn Winterswijk - Zevenaar]] (samen met [[Breng]] direct, Hermes) • [[Spoorlijn Nijmegen - Venlo]], Heilige Lijn, Maaslijn (was [[Veolia]]) • [[Spoorlijn Maastricht - Roermond - Venlo]], deel '''[[Staatslijn E]]''' • [[Heuvellandlijn]] (was [[Veolia]]) • [[Spoorlijn Heerlen - Schin op Geul]] • [[Lijn 150 Maastricht AZM - Aachen (D) Hauptbahnhof]] • [[Spoorlijn 40 Luik - Maastricht]]<br><br> |
'''[[Keolis - Syntus]]''' (tevens busbedrijf)<br> |
'''[[Keolis - Syntus]]''' (tevens busbedrijf)<br> |
||
− | [[Spoorlijn Zutphen - Hengelo - Oldenzaal|Traject Zutphen - Hengelo - Oldenzaal]], deel van '''Staatslijn D''' (gaat op 10 december 2023 naar [[Arriva]]) • [[Spoorlijn Kampen - Zwolle]], [[Kamperlijntje]] • traject Zwolle - Enschede ([[Blauwnet]])<br><br> |
+ | [[Spoorlijn Zutphen - Hengelo - Oldenzaal|Traject Zutphen - Hengelo - Oldenzaal]], deel van '''[[Staatslijn D]]''' (gaat op 10 december 2023 naar [[Arriva]]) • [[Spoorlijn Kampen - Zwolle]], [[Kamperlijntje]] • traject Zwolle - Enschede ([[Blauwnet]])<br><br> |
'''[[Connexxion]]''' (tevens busbedrijf, [[Transdev Nederland]])<br> |
'''[[Connexxion]]''' (tevens busbedrijf, [[Transdev Nederland]])<br> |
||
Regel 57: | Regel 60: | ||
|<center>[[Bestand:LHB_Metro_van_Amsterdam.jpg|center|300px]] |
|<center>[[Bestand:LHB_Metro_van_Amsterdam.jpg|center|300px]] |
||
'''Metro en trambedrijven'''<br> |
'''Metro en trambedrijven'''<br> |
||
− | Gemeentelijk Vervoersbedrijf Amsterdam ([[GVB]]) • [[Amsterdamse metro]] • [[RandstadRail]] • Rotterdamse Elektrische Tram ([[RET]]) • [[Rotterdamse metro]] • Haagse Tram Maatschappij ([[HTM]]) • [[Sneltram]] Utrecht - Nieuwegein • [[De Uithoflijn]]<br> |
+ | Gemeentelijk Vervoersbedrijf Amsterdam ([[GVB]]) • [[Amsterdamse metro]] • [[Brusselse metro]] • [[RandstadRail]] • Rotterdamse Elektrische Tram ([[RET]]) • [[Rotterdamse metro]] • Haagse Tram Maatschappij ([[HTM]]) • [[London Underground]] • [[Sneltram]] Utrecht - Nieuwegein • [[De Uithoflijn]]<br> |
Regel 78: | Regel 81: | ||
|<center>[[Bestand:SHM_Loc_18.jpg|center|300px]] |
|<center>[[Bestand:SHM_Loc_18.jpg|center|300px]] |
||
− | [[Spoorlijn Hoorn - Medemblik]], [[Museumstoomtram]] • [[Stichting Stadskanaal Rail]], [[STAR]] • [[Spoorlijn Dieren - Apeldoorn]], [[VSM|Veluwsche Stoomtrein Maatschappij]] ([[VSM]]) • [[Spoorlijn Goes - Borsele]], [[Stoomtrein Goes-Borsele]] • [[ZLSM|Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij]] ([[ZLSM]]), Miljoenenlijn (deel oude [[spoorlijn Aken - Maastricht]]) • [[Spoorlijn Boekelo - Haaksbergen]], [[ |
+ | [[Spoorlijn Hoorn - Medemblik]], [[Museumstoomtram]] • [[Stichting Stadskanaal Rail]], [[STAR]] • [[Spoorlijn Dieren - Apeldoorn]], [[VSM|Veluwsche Stoomtrein Maatschappij]] ([[VSM]]) • [[Spoorlijn Goes - Borsele]], [[Stoomtrein Goes-Borsele]] • [[ZLSM|Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij]] ([[ZLSM]]), Miljoenenlijn (deel oude [[spoorlijn Aken - Maastricht]]) • [[Spoorlijn Boekelo - Haaksbergen]], [[Museum buurtspoorweg]] ([[Museum buurtspoorweg|MBS]]) |
• [[Spoorlijn Tilburg - Turnhout]] |
• [[Spoorlijn Tilburg - Turnhout]] |
||
</center> |
</center> |
||
Regel 94: | Regel 97: | ||
}} |
}} |
||
[[Categorie:Portalen]] |
[[Categorie:Portalen]] |
||
+ | [[Categorie:Kerndoel47]] |
Huidige versie van 2 apr 2024 om 13:31
In Engeland ontstonden de eerste spoorwegen bij de mijnen. Dit waren veelal paardenspoorwegen. In Nederland reed op 20 september 1839 de eerste stoomtrein met Stoomlocomotief op de spoorlijn tussen Amsterdam en Haarlem (eerste deel Oude lijn). Hiermee werd het een beduchte concurent voor de trekschuit en de postkoets, eigenlijk de eerste vormen van openbaar vervoer. Er volgden snel andere trajecten (veelal staatslijnen) in het land waarvan vele nog terug te herkennen zijn in het huidige spoorwegennetwerk. Om de kleinere dorpen te ontsluiten ontstonden lijnen met de Stoomtram, waarvan de Gooische Stoomtram een voorbeeld is. Veel van die lijnen werden later bus-lijnen. In de steden werd de paardentram of stoomtram vervangen door de elektrische tram. Ook de trein werd elektrisch of reed op diesel. Ondergrondse treinen kennen we als de Metro. Dit alles samen noemen we nu het Openbaar vervoer, waarbij ook de trolleybus en de veerdiensten horen. Sommige mensen vinden het leuk om treinen te volgen en te fotograferen. Zo'n iemand noem je een treinspotter. Voor de Belgische spoorwegen kijk op NMBS. Dit portaal is onderdeel van het Portaal:Verkeer & Vervoer.
Voor de soorten treinen kun je terecht op de lijst van treintypen in Nederland.
Andere spoorbedrijven, ander vervoer over het spoor |
Materieel NS en anderen, soorten treinen |
---|---|
Metro en trambedrijven
|
Wagons (wagens) voor personenvervoer worden rijtuigen genoemd. Baureihe 406 • Dieselmaterieel '90 • NS Dubbeldekker • NS dubbeldekker intercity • Nieuwe Intercity Dubbeldekker • Eurostar • NS Flirt • NS Hispeed 186 • Hogesnelheidstrein • Acela • Fyra • FLIRT • Intercity • Intercitymaterieel • Intercityrijtuig • NS koploper • Koploper • ICE (trein) • LINT • NS Materieel '64 (MAT64) • Sprinter • Spurt • TGV Thalys PBA • VIRM |
9292 (REISinformatiegroep B.V.) • AnsaldoBreda • Automatische Knipperlichtinstallatie • AHOB • Beneluxtrein • Berlin-Warszawa Express • Bovenleiding • Buschauffeur • Bushalte • Busvakantie • Conducteur • Concessie • Dagkaart (openbaar vervoer) • Dagretour • Deutsche Bahn AG • Eerste spoorlijn • Enkele reis • Evolutie van de trein • Goederentrein • Halte • Intercity • Kaartautomaat • Kanaaltunnel • Locomotief • Machinist • Modeltrein • OV-chipkaart • OV-chipkaartlezer • Overstappen • Overweg • Pantsertrein • Passagier • Perron • Railrunner • Het Spoorwegmuseum • Spoorwegovergang • Spoorwegstation • Spoortunnel Best • Spoortrein • Spoorwegbord • Stoptrein • Sneltram • Sneltrein • Stroomafnemer • Stuurstandrijtuig • Studenten OV • Sein (trein) • Trans-Siberische spoorlijn • Treinramp Eschede • Treinstel • Treinvakantie • Treinkaartje • Treinkaping bij De Punt • Tussenstop • Waterbus Rotterdam-Drechtsteden • Wissel (spoorweg)