De gelaarsde kat: verschil tussen versies

Huidige versie van 8 sep 2022 om 09:45

Een tekening van de gelaarsde kat

De gelaarsde kat is een sprookje, wat oorspronkelijk uit Italië komt. Het sprookje verspreidde zich later door heel Europa, waardoor er verschillende versies ontstonden. Het sprookje gaat over een pratende kat die door middel van listen en trucjes zijn arme meester helpt om rijk en machtig te worden. Het sprookje is in de 16e eeuw voor het eerst opgeschreven, maar de bekendste versie van het sprookje is van Charles Perrault en komt uit 1697.

De kat in het verhaal kan praten en gedraagt zich als een echt mens. Doordat zijn meester de kat laarzen, geeft de kat de meester veel terug. De kat is hierdoor niet alleen een held, maar ook een helper. Later werd het sprookje ook door de gebroeders Grimm verzameld voor in hun sprookjesboek.

Verhaal

Let op!
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal.
Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

De gelaarsde kat brengt een gans als cadeau aan de koning.

Er was eens een arme molenaar die drie zoons had. Toen de arme molenaar overleed, werden zijn bezittingen over de drie zoons verdeeld. De oudste zoon kreeg de meest waardevolle bezitting, namelijk de molen. De middelste zoon kreeg een iets minder waardevolle bezitting, namelijk de ezel. De jongste zoon kreeg de minst waardevolle bezitting, de kat. Waar de oudste en middelste zoon een inkomen konden maken uit een hun erfenis, kon de jongste zoon dit niet. Wanneer de jongste zoon de kat komt ophalen, ontdekt hij dat de kat intelligent is. De kat besluit de jongste zoon te gaan helpen. Hij vraagt aan zijn nieuwe meester een zak en een paar laarzen.

Hierna gaat de kat op pad. Hij vangt een konijn en brengt dit naar de koning van het koninkrijk. De kat zegt hierbij dat het konijn een cadeau is van de Markies van Carrabas. Dit is de titel die de kat aan zijn meester had gegeven. Hierdoor dacht de koning dat de meester van de kat een rijke man was, terwijl het in werkelijkheid een arme molenaarszoon was. De kat brengt steeds wild naar de koning, wat de kat zelf gevangen heeft. Elke keer zegt hij hierbij dat het een cadeau is van zijn meester. Als de koning met zijn koets een ritje maakt, zegt vraagt de kat aan alle boeren om tegen de koning te zeggen dat hun land toebehoord aan de markies van Carrabas. De koning raakt hierdoor steeds meer geïnteresseerd in wie die markies nou eigenlijk is.

Op een dag gaat de koning met zijn mooie dochter naar de rivier. De kat weet hiervan en stuurt zijn meester naar dezelfde plek aan de rivier om te baden. Terwijl zijn meester aan het baden is, verstopt de kat zijn kleding waardoor het lijkt of dit gestolen is. De kat loopt ondertussen naar de koning en vertelt dat de kleding gestolen is toen zijn meester aan het baden was. Hij vraagt om hulp, waardoor zijn meester van de koning mooie, dure kleding krijgt. De koning stelt de meester voor aan zijn dochter. De meester van de kat wordt meteen verliefd op zijn dochter. De koning wil zien waar de meester woont die hij nog steeds aanziet voor markies.

Terwijl de koning met zijn koets onderweg is naar het kasteel, besluit de kat een kasteel te zoeken. De kat weet een kasteel te vinden wat door een oger bewoond wordt. De oger heeft magische krachten en kan zich in allerlei dieren veranderen. De kat vraagt de oger om in een muis te veranderen. De oger doet dit en de kat eet de muis op. Hierdoor doet de kat net alsof dit het kasteel is van zijn meester. De koning komt aan en is onder de indruk van het landgoed en het kasteel. De koning geeft de markies daarna toestemming om zijn dochter te trouwen.

Het verhaal heeft een gelukkig einde, aangezien de arme molenaarszoon een rijke en machtige markies is geworden met een kasteel, een landgoed en een mooie vrouw. De kat leeft de rest van zijn leven in rijkdom.

Achtergrondinformatie

Ontstaan

De oudste versie van de gelaarsde kat werd opgeschreven door de Italiaanse auteur Giovanni Francesco Straparola. Hij noemde het sprookje Costantino Fortunato (gelukkige Costantino). In 1697 schreef de Fransman Charles Perrault zijn eigen versie van het sprookje. Hij bedacht ook de naam de gelaarsde kat. De versie van Perrault werd erg bekend en ook in veel andere talen vertaald. Mogelijk is het sprookje in Perraults boek niet door Perrault zelf geschreven, maar door zijn zoon Pierre Darmancour.

Later schreven verschillende andere schrijvers hun versie van het verhaal. De gebroeders Grimm gebruikten Perrault's versie voor hun sprookjesboek in 1812.

Verschillende versies

De gelaarsde kat

Van het sprookje bestaan verschillende versies. Hierdoor kan het een en ander verschillen:

In sommige versie geeft de molenaarszoon de kat een volledig kostuum, waardoor hij ook kleding heeft. In andere versies zijn het slechts laarzen. In alle versies maken laarzen deel uit van hetgeen wat de zoon aan de kat geeft.
De streken van de kat kunnen verschillen per versie of de volgorde van de streken kan iets verschillen.
In sommige versies is het kasteel van een tovenaar in plaats van een oger.

Moraal

De gelaarsde kat heeft net als veel een moraal. Een moraal is een wijze les die kinderen iets moesten leren. In het geval van de gelaarsde kat zijn er zelfs twee wijze lessen. Het sprookje heeft hierdoor een dubbele moraal.

De eerste moraal zegt dat ondernemerschap belangrijker is dan verworven bezit. De gelaarsde kat moet hard werken om zijn streken te laten werken. Hiervoor wordt hij uiteindelijk beloond. De kat toont ondernemerschap, waardoor zijn meester eindigt als een rijk man.

De tweede moraal zegt dat hoffelijkheid, goede kleding en jeugdigheid belangrijk zijn om het hart te winnen van een dame.

Adaptaties

De gelaarsde kat is verschillende keren uitgebeeld in films en televisieseries:

De gelaarsde kat komt als personage voor in de Shrek-films. Het personage is deels gebaseerd op de gemaskerde held Zorro. In 2011 heeft het personage een eigen film gekregen, genaamd De gelaarsde kat, en later nog een televisieserie.
De gelaarsde kat komt voor in het ballet Doornroosje van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski.
In 1922 maakte Walt Disney een kort filmpje over het verhaal van de gelaarsde kat.
In attractiepark Duinrell wordt het sprookje afgebeeld in Wonderland.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{werk}}
 [[File:Етік_киген_мысық.jpg|right|300px|thumb|Een tekening van de gelaarsde kat]]
 '''De gelaarsde kat''' is een [[sprookje]], wat oorspronkelijk uit [[Italië]] komt. Het sprookje verspreidde zich later door heel Europa, waardoor er verschillende versies ontstonden. Het sprookje gaat over een pratende kat die door middel van listen en trucjes zijn arme meester helpt om rijk en machtig te worden. Het sprookje is in de 16e eeuw voor het eerst opgeschreven, maar de bekendste versie van het sprookje is van [[Charles Perrault]] en komt uit 1697.
@@ Regel 7: / Regel 6: @@
 ==Verhaal==
 {{verhaal}}
+[[File:Kot_w_butach_(Artur_Oppman)_page_0008a.png|left|300px|thumb|De gelaarsde kat brengt een gans als cadeau aan de koning.]]
+Er was eens een arme molenaar die drie zoons had. Toen de arme molenaar overleed, werden zijn bezittingen over de drie zoons verdeeld. De oudste zoon kreeg de meest waardevolle bezitting, namelijk de molen. De middelste zoon kreeg een iets minder waardevolle bezitting, namelijk de ezel. De jongste zoon kreeg de minst waardevolle bezitting, de kat. Waar de oudste en middelste zoon een inkomen konden maken uit een hun erfenis, kon de jongste zoon dit niet. Wanneer de jongste zoon de kat komt ophalen, ontdekt hij dat de kat intelligent is. De kat besluit de jongste zoon te gaan helpen. Hij vraagt aan zijn nieuwe meester een zak en een paar laarzen.
+Hierna gaat de kat op pad. Hij vangt een konijn en brengt dit naar de koning van het koninkrijk. De kat zegt hierbij dat het konijn een cadeau is van de Markies van Carrabas. Dit is de titel die de kat aan zijn meester had gegeven. Hierdoor dacht de koning dat de meester van de kat een rijke man was, terwijl het in werkelijkheid een arme molenaarszoon was. De kat brengt steeds wild naar de koning, wat de kat zelf gevangen heeft. Elke keer zegt hij hierbij dat het een cadeau is van zijn meester. Als de koning met zijn koets een ritje maakt, zegt vraagt de kat aan alle boeren om tegen de koning te zeggen dat hun land toebehoord aan de markies van Carrabas. De koning raakt hierdoor steeds meer geïnteresseerd in wie die markies nou eigenlijk is.
+Op een dag gaat de koning met zijn mooie dochter naar de rivier. De kat weet hiervan en stuurt zijn meester naar dezelfde plek aan de rivier om te baden. Terwijl zijn meester aan het baden is, verstopt de kat zijn kleding waardoor het lijkt of dit gestolen is. De kat loopt ondertussen naar de koning en vertelt dat de kleding gestolen is toen zijn meester aan het baden was. Hij vraagt om hulp, waardoor zijn meester van de koning mooie, dure kleding krijgt. De koning stelt de meester voor aan zijn dochter. De meester van de kat wordt meteen verliefd op zijn dochter. De koning wil zien waar de meester woont die hij nog steeds aanziet voor markies.
+Terwijl de koning met zijn koets onderweg is naar het kasteel, besluit de kat een kasteel te zoeken. De kat weet een kasteel te vinden wat door een [[oger]] bewoond wordt. De oger heeft magische krachten en kan zich in allerlei dieren veranderen. De kat vraagt de oger om in een muis te veranderen. De oger doet dit en de kat eet de muis op. Hierdoor doet de kat net alsof dit het kasteel is van zijn meester. De koning komt aan en is onder de indruk van het landgoed en het kasteel. De koning geeft de markies daarna toestemming om zijn dochter te trouwen.
+Het verhaal heeft een gelukkig einde, aangezien de arme molenaarszoon een rijke en machtige markies is geworden met een kasteel, een landgoed en een mooie vrouw. De kat leeft de rest van zijn leven in rijkdom.
 ==Achtergrondinformatie==
 ===Ontstaan===
+De oudste versie van de gelaarsde kat werd opgeschreven door de Italiaanse auteur [[Giovanni Francesco Straparola]]. Hij noemde het sprookje ''Costantino Fortunato'' (''gelukkige Costantino''). In 1697 schreef de Fransman [[Charles Perrault]] zijn eigen versie van het sprookje. Hij bedacht ook de naam ''de gelaarsde kat''. De versie van Perrault werd erg bekend en ook in veel andere talen vertaald. Mogelijk is het sprookje in Perraults boek niet door Perrault zelf geschreven, maar door zijn zoon Pierre Darmancour.
+Later schreven verschillende andere schrijvers hun versie van het verhaal. De [[gebroeders Grimm]] gebruikten Perrault's versie voor hun sprookjesboek in 1812.
 ===Verschillende versies===
+[[File:Édition_Curmer_(1843)_-_Le_Chat_botté_-_1.png|right|300px|thumb|De gelaarsde kat]]
+Van het sprookje bestaan verschillende versies. Hierdoor kan het een en ander verschillen:
+* In sommige versie geeft de molenaarszoon de kat een volledig kostuum, waardoor hij ook kleding heeft. In andere versies zijn het slechts laarzen. In alle versies maken laarzen deel uit van hetgeen wat de zoon aan de kat geeft.
+* De streken van de kat kunnen verschillen per versie of de volgorde van de streken kan iets verschillen.
+* In sommige versies is het kasteel van een tovenaar in plaats van een oger.
+===Moraal===
+De gelaarsde kat heeft net als veel een [[moraal]]. Een moraal is een wijze les die kinderen iets moesten leren. In het geval van de gelaarsde kat zijn er zelfs twee wijze lessen. Het sprookje heeft hierdoor een dubbele moraal.
+De eerste moraal zegt dat ondernemerschap belangrijker is dan verworven bezit. De gelaarsde kat moet hard werken om zijn streken te laten werken. Hiervoor wordt hij uiteindelijk beloond. De kat toont ondernemerschap, waardoor zijn meester eindigt als een rijk man.
+De tweede moraal zegt dat hoffelijkheid, goede kleding en jeugdigheid belangrijk zijn om het hart te winnen van een dame.
 ==Adaptaties==
+De gelaarsde kat is verschillende keren uitgebeeld in films en televisieseries:
+* De gelaarsde kat komt als personage voor in de ''[[Shrek]]''-films. Het personage is deels gebaseerd op de gemaskerde held [[Zorro]]. In 2011 heeft het personage een eigen film gekregen, genaamd ''[[De gelaarsde kat (film)|De gelaarsde kat]]'', en later nog een televisieserie.
+* De gelaarsde kat komt voor in het ballet ''[[Doornroosje (ballet)|Doornroosje]]'' van [[Pjotr Iljitsj Tsjaikovski]].
+* In 1922 maakte [[Walt Disney]] een kort filmpje over het verhaal van de gelaarsde kat.
+* In attractiepark [[Duinrell]] wordt het sprookje afgebeeld in [[Wonderland]].
 [[Categorie:Sprookje|G]]