Koolstofdioxide: verschil tussen versies
k (→Bronnen en Links: replaced: Youtube → YouTube , YouTube filmpje → YouTube-filmpje) |
|||
| (6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | ''' |
+ | '''Kooldioxide''' ook wel '''koolzuurgas''' (chemische formule '''CO<sub>2</sub>''') is een zuur kleurloos gas. Kooldioxide moleculen bestaan uit een [[koolstof]]- [[atoom]] dubbel gebonden aan twee [[Zuurstof (element)|zuurstof]]- atomen. Het komt van nature voor in de [[Atmosfeer (astronomie)|atmosfeer]] van de [[Aarde (planeet)|aarde]] als een spoorgas . |
| + | |||
| + | Het is bij de omstandigheden zoals wij die kennen een [[gas]], maar bij heel erg lage temperaturen zou het veranderen in een [[vloeistof]]. Je kunt het niet eten. Ook in de [[lucht]] kun je koolzuurgas niet ruiken of proeven. |
||
[[Bestand:CarbonDioxide.png|miniatuur|CO2 ofwel Koolstofdioxide bestaat uit 1 koolstofatoom en 2 zuurstofatomen]] |
[[Bestand:CarbonDioxide.png|miniatuur|CO2 ofwel Koolstofdioxide bestaat uit 1 koolstofatoom en 2 zuurstofatomen]] |
||
| − | Koolzuurgas in water maakt koolzuur. Dat zorgt voor bubbels in water. |
+ | Koolzuurgas in water maakt koolzuur. Dat zorgt voor bubbels in water. Dit wordt ook wel spuitwater genoemd. Ook in frisdrank en bier zit koolzuurgas. |
| + | |||
| + | == In- en uitademen == |
||
| + | [[Bestand:KoolstofkringloopDutchtext.png|miniatuur|Koolstofkringloop]] |
||
| + | [[Planten]] , [[algen]] en bepaalde [[bacteriën]] gebruiken energie uit [[zonlicht]] om [[Koolhydraat|koolhydraten]] (zeg maar suikers) uit koolstofdioxide en water te maken in een proces dat [[fotosynthese]] wordt genoemd. Hierbij wordt [[Zuurstof (element)|zuurstof]] als "afvalproduct" door de plant gemaakt. Op zijn beurt wordt zuurstof door mens en dier verbruikt (na inademing) en CO<sub>2</sub> wordt als afval uitgeademd wanneer ze organische verbindingen in het lichaam maken om energie te produceren. Aangezien planten CO<sub>2</sub> nodig hebben voor fotosynthese en mens en dier voor voedsel afhankelijk zijn van planten, is CO<sub>2</sub> noodzakelijk voor het voortbestaan van het leven op aarde. Het is dus een soort kringloop. |
||
== Koolstofdioxide in de lucht == |
== Koolstofdioxide in de lucht == |
||
| − | De lucht die wij inademen bestaat voor het grootste gedeelte uit stikstof (N₂), zuurstof (O₂), argon (Ar) en een |
+ | De lucht die wij inademen bestaat voor het grootste gedeelte uit [[Stikstof (element)|stikstof]] (N₂), [[Zuurstof (element)|zuurstof]] (O₂), [[argon]] (Ar) en een een klein deelt Koolstofdioxide (CO₂ ). |
| + | Koolstofdioxide wordt ''geproduceerd'' (gemaakt) tijdens de processen van bederf (rotten) van organische materialen en de zogeheten ''fermentatie'' van suikers bij het maken van brood, bier en wijn (vergisten). Het wordt geproduceerd door verbranding van hout, [[turf]] en andere organische materialen en [[fossiele brandstoffen]] zoals [[steenkool]], [[aardolie]] en [[aardgas]]. Ook verkeer produceert veel CO<sub>2</sub> en veel elektriciteitscentrales draaien op fossiele brandstof. Veel fabrieken, waaronder de staalindustrie, verbranden fossiele brandstoffen en ook door onze huizen te verwarmen gaat er de nodige CO<sub>2</sub> door de schoorsteen de lucht in. |
||
| ⚫ | |||
== Opwarming van de aarde == |
== Opwarming van de aarde == |
||
| + | Koolstofdioxide is het belangrijkste langlevende '''broeikasgas''' in de atmosfeer van de aarde. Sinds de [[industriële revolutie]] hebben uitstoot van CO₂ door handelen van de mens – voornamelijk door het gebruik van fossiele brandstoffen en ontbossing – de hoeveelheid ervan in de atmosfeer snel verhoogd, wat heeft geleid tot opwarming van de aarde. CO₂ veroorzaakt ook verzuring van de oceaan omdat het oplost in water om koolzuur te vormen. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Doordat we op veel grotere schaal Koolstofdioxide zijn gaan uitstoten is de aarde dus meer gaan opwarmen en dat zorgt voor veel [[klimaatverandering]]. Door de verbranding van fossiele brandstoffen wordt er wereldwijd jaarlijks zo’n 41 miljard ton CO<sub>2</sub> de atmosfeer in gepompt, dit zorgt volgens het [https://www.ipcc.ch/ IPCC] (The Intergovernmental Panel on Climate Change) voor onomkeerbare problemen en ze zijn bang dat bij een verhoging van 1,5 °C de problemen niet te overzien zijn en voor blijvende schade aan het milieu zal zorgen. |
||
| − | == CO2 en fotosynthese == |
||
| + | |||
| − | Planten gebruiken koolstofdioxide bij hun [[fotosynthese]] proces. Fotosynthese is een vorm van biosynthese waarbij lichtenergie wordt gebruikt om koolstofdioxide om te zetten in koolhydraten, zoals glucose. Hierbij komt zuurstof vrij. Het proces komt voor in planten en in sommige bacteriën. |
||
| ⚫ | CO<sub>2</sub> is een [[gas]] en is overal om ons heen. Het is namelijk een vast bestanddeel van de atmosfeer. Toen de aarde nog niet zo lang bestond, was er veel meer CO<sub>2</sub> in de atmosfeer dan nu. Al het groen dat op aarde is gaan groeien zoals planten, algen en ook bomen hebben heel veel CO<sub>2</sub> opgenomen en opgeslagen. De bomen gebruiken de energie uit de CO<sub>2</sub> om te groeien. Als de bomen worden gekapt en verbrand komt al die vastgelegde CO<sub>2</sub> weer vrij in de atmosfeer. Samen met andere gassen, zoals [[waterdamp]] en [[methaan]], zorgt CO<sub>2</sub> ervoor dat de warmte van de zon op aarde goed wordt vastgehouden en het niet te koud wordt. Het maakt van onze aarde eigenlijk een grote broeikas. Maar door het vrijkomen van steeds meer CO<sub>2</sub> door verbranding wordt het [[broeikaseffect]] steeds meer versterkt. Daardoor stijgt de temperatuur op aarde, smelt het poolijs en stijgt de [[Zeespiegelstijging|zeespiegel]].[https://schooltv.nl/video/co2-en-het-broeikaseffect-broeikasgassen-zorgen-voor-klimaatverandering/#q=Co2] |
||
| + | |||
| + | == Klimaat activisten == |
||
| + | [[Greta Thunberg]] is momenteel de bekendste activist die vecht tegen de klimaatverandering. Ze is zeker niet de enige. Ook organisaties als het [[Wereld Natuur Fonds]] en [[Greenpeace]] zetten zich in voor een schonere lucht. |
||
| + | |||
| + | Ze vragen ons mee te helpen de uitstoot van CO<sub>2</sub> te verminderen. Alle beetjes helpen. |
||
== Bronnen en Links == |
== Bronnen en Links == |
||
Filmpjes: |
Filmpjes: |
||
| + | |||
| + | [https://schooltv.nl/video/waarom-is-steenkool-slecht-voor-het-klimaat-vieze-stroom-zorgt-voor-meer-uitstoot/#q=%22koolstofdioxide%22 Waarom is steenkool slecht] - SchoolTV |
||
[https://schooltv.nl/video/co2-en-het-broeikaseffect-broeikasgassen-zorgen-voor-klimaatverandering/#q=Co2 CO2 en broeikaseffect] - SchoolTV |
[https://schooltv.nl/video/co2-en-het-broeikaseffect-broeikasgassen-zorgen-voor-klimaatverandering/#q=Co2 CO2 en broeikaseffect] - SchoolTV |
||
| − | [https://www.youtube.com/watch?v=8q7_aV8eLUE Wat is je carbonfootprint] - |
+ | [https://www.youtube.com/watch?v=8q7_aV8eLUE Wat is je carbonfootprint] - YouTube-filmpje (Engelstalig) |
[https://www.youtube.com/watch?v=RXn9qz7Tipg Hoe kunnen we CO2 uit de lucht halen] - Filmpje van het NOS nieuws |
[https://www.youtube.com/watch?v=RXn9qz7Tipg Hoe kunnen we CO2 uit de lucht halen] - Filmpje van het NOS nieuws |
||
| Regel 31: | Regel 45: | ||
https://wisenederland.nl/groene-stroom/wat-co2-koolstofdioxide Uitleg over wat CO2 is |
https://wisenederland.nl/groene-stroom/wat-co2-koolstofdioxide Uitleg over wat CO2 is |
||
| − | + | {{User:Rots61/Veelbekeken/Beg}} |
|
[[Categorie:Gas]] |
[[Categorie:Gas]] |
||
Huidige versie van 8 okt 2023 om 22:30
Kooldioxide ook wel koolzuurgas (chemische formule CO2) is een zuur kleurloos gas. Kooldioxide moleculen bestaan uit een koolstof- atoom dubbel gebonden aan twee zuurstof- atomen. Het komt van nature voor in de atmosfeer van de aarde als een spoorgas .
Het is bij de omstandigheden zoals wij die kennen een gas, maar bij heel erg lage temperaturen zou het veranderen in een vloeistof. Je kunt het niet eten. Ook in de lucht kun je koolzuurgas niet ruiken of proeven.
Koolzuurgas in water maakt koolzuur. Dat zorgt voor bubbels in water. Dit wordt ook wel spuitwater genoemd. Ook in frisdrank en bier zit koolzuurgas.
In- en uitademen
Planten , algen en bepaalde bacteriën gebruiken energie uit zonlicht om koolhydraten (zeg maar suikers) uit koolstofdioxide en water te maken in een proces dat fotosynthese wordt genoemd. Hierbij wordt zuurstof als "afvalproduct" door de plant gemaakt. Op zijn beurt wordt zuurstof door mens en dier verbruikt (na inademing) en CO2 wordt als afval uitgeademd wanneer ze organische verbindingen in het lichaam maken om energie te produceren. Aangezien planten CO2 nodig hebben voor fotosynthese en mens en dier voor voedsel afhankelijk zijn van planten, is CO2 noodzakelijk voor het voortbestaan van het leven op aarde. Het is dus een soort kringloop.
Koolstofdioxide in de lucht
De lucht die wij inademen bestaat voor het grootste gedeelte uit stikstof (N₂), zuurstof (O₂), argon (Ar) en een een klein deelt Koolstofdioxide (CO₂ ).
Koolstofdioxide wordt geproduceerd (gemaakt) tijdens de processen van bederf (rotten) van organische materialen en de zogeheten fermentatie van suikers bij het maken van brood, bier en wijn (vergisten). Het wordt geproduceerd door verbranding van hout, turf en andere organische materialen en fossiele brandstoffen zoals steenkool, aardolie en aardgas. Ook verkeer produceert veel CO2 en veel elektriciteitscentrales draaien op fossiele brandstof. Veel fabrieken, waaronder de staalindustrie, verbranden fossiele brandstoffen en ook door onze huizen te verwarmen gaat er de nodige CO2 door de schoorsteen de lucht in.
Opwarming van de aarde
Koolstofdioxide is het belangrijkste langlevende broeikasgas in de atmosfeer van de aarde. Sinds de industriële revolutie hebben uitstoot van CO₂ door handelen van de mens – voornamelijk door het gebruik van fossiele brandstoffen en ontbossing – de hoeveelheid ervan in de atmosfeer snel verhoogd, wat heeft geleid tot opwarming van de aarde. CO₂ veroorzaakt ook verzuring van de oceaan omdat het oplost in water om koolzuur te vormen.
De Koolstofdioxide die in de lucht hangt houdt de warmte vast die de zon aan de aarde geeft. Het werkt als een soort deken. Hoe meer Koolstofdioxide in de lucht komt hoe warmer het wordt op de aarde.
Doordat we op veel grotere schaal Koolstofdioxide zijn gaan uitstoten is de aarde dus meer gaan opwarmen en dat zorgt voor veel klimaatverandering. Door de verbranding van fossiele brandstoffen wordt er wereldwijd jaarlijks zo’n 41 miljard ton CO2 de atmosfeer in gepompt, dit zorgt volgens het IPCC (The Intergovernmental Panel on Climate Change) voor onomkeerbare problemen en ze zijn bang dat bij een verhoging van 1,5 °C de problemen niet te overzien zijn en voor blijvende schade aan het milieu zal zorgen.
CO2 is een gas en is overal om ons heen. Het is namelijk een vast bestanddeel van de atmosfeer. Toen de aarde nog niet zo lang bestond, was er veel meer CO2 in de atmosfeer dan nu. Al het groen dat op aarde is gaan groeien zoals planten, algen en ook bomen hebben heel veel CO2 opgenomen en opgeslagen. De bomen gebruiken de energie uit de CO2 om te groeien. Als de bomen worden gekapt en verbrand komt al die vastgelegde CO2 weer vrij in de atmosfeer. Samen met andere gassen, zoals waterdamp en methaan, zorgt CO2 ervoor dat de warmte van de zon op aarde goed wordt vastgehouden en het niet te koud wordt. Het maakt van onze aarde eigenlijk een grote broeikas. Maar door het vrijkomen van steeds meer CO2 door verbranding wordt het broeikaseffect steeds meer versterkt. Daardoor stijgt de temperatuur op aarde, smelt het poolijs en stijgt de zeespiegel.[1]
Klimaat activisten
Greta Thunberg is momenteel de bekendste activist die vecht tegen de klimaatverandering. Ze is zeker niet de enige. Ook organisaties als het Wereld Natuur Fonds en Greenpeace zetten zich in voor een schonere lucht.
Ze vragen ons mee te helpen de uitstoot van CO2 te verminderen. Alle beetjes helpen.
Bronnen en Links
Filmpjes:
Waarom is steenkool slecht - SchoolTV
CO2 en broeikaseffect - SchoolTV
Wat is je carbonfootprint - YouTube-filmpje (Engelstalig)
Hoe kunnen we CO2 uit de lucht halen - Filmpje van het NOS nieuws
Websites:
IPCC: de website van het internationale panel tegen klimaat verandering
https://wisenederland.nl/groene-stroom/wat-co2-koolstofdioxide Uitleg over wat CO2 is