Bloeddruk

Hand bloeddrukmeter

De bloeddruk, ook wel tensie genoemd, is de kracht waarmee het bloed door je lichaam loopt. Als je intensief sport heb je een hogere bloeddruk, omdat je bloed dan meer zuurstof moet vervoeren. Een normale bloeddruk is 120/80 RR dus bovendruk is dan 120 en de onderdruk is dan 80. RR staat voor Riva rocci. Hij was de ontdekker van de bloeddrukmeter. Je zet altijd achter de bloeddruk RR en staat dus voor bloed druk maar eigenlijk staat dat voor Riva Rocci.

Hypertensie

Een hypertensie is een hoger bloeddruk dan van een boven druk boven 140. Een waarde van 120 over 80 mm Hg is een goede bloeddruk ('tensie') bij volwassenen. Met

de leeftijd kan de bloeddruk licht stijgen. Bij kinderen hoort de bloeddruk duidelijker lager

te zijn.

Een tensie die voortdurend hoger dan 150 over 90 is beschouwen we als te hoog. Een enkele

keer is de druk levensgevaarlijk hoog.

Lichte tot matige hypertensie (te hoge bloeddruk) veroorzaakt geen klachten. Meestal zit hoge bloeddruk in de familie. Overgewicht, alcoholmisbruik en, bij sommigen, drop snoepen verhogen de bloeddruk. Sommige vrouwen krijgen hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap.Hoge bloeddruk kan een bijwerking zijn van prednison of van de anticonceptiepil. Nierziekten kunnen de bloeddruk laten stijgen en ook vernauwingen van de nierslagader. Onbehandelde hoge bloeddruk richt op den duur grote schade aan. Er ontstaan kleine uitstulpingen aan hersenslagadertakjes, aneurysma's die op een kwade dag een hersenbloeding kunnen veroorzaken. Verder lokt jarenlange overbelasting van de linker kamer van het hart hartfalen uit. De nieren hebben zwaar te lijden en slagaderverkalking

neemt hand over hand toe. Dat zijn samen minstens vier schadelijke gevolgen.Het vervelende is, zoals al gezegd, dat iemand hoge bloeddruk zelf pas voelt als het gevaarlijk hoog begint te worden. Dan gaat iemand slechter zien, er ontstaat een zwaar

gevoel op de borst en er ontstaat hoofdpijn als een band om het hoofd. Maar bij iets lagere

drukken die al schade berokkenen, ontbreken deze klachten.

Hypotensie/onwel worden

Hypotensie is een ander woord voor lage bloeddruk.

Hypotensie, een te lage bloeddruk, is geen aparte aandoening. Als iemand al erg ziek is kan

hypotensie betekenen dat de situatie sterk verslechtert. Van een sterke bloeddrukdaling wordt iemand onwel. Er kan bewustzijnsverlies optreden.

Dat kan komen door een schrikreactie of door langdurig stilstaan in de warmte: flauwvallen.

Binnen enkele minuten keert het bewustzijn terug.

Een aanval van lage bloeddruk na het rechtop komen uit liggende of zittende positie heet orthostatische hypotensie. De zorgvrager valt zomaar. Oorzaken zijn van deze bloeddrukdaling zijn zenuwaantasting door diabetes mellitus, langdurige bedrust, uitdroging en een bijwerking van bloeddrukverlagende medicijnen. Deze aanvallen kunnen, heel verraderlijk, ineens toeslaan ook al is iemand al een minuut geleden opgestaan en aan de wandel gegaan. De reflex van is misgegaan. Plotseling bewustzijnsverlies kan natuurlijk ook komen door andere oorzaken

Orthostatische hypotensie

Een orthostatische hypotensie is een lager bloeddruk bij op staan.

shock

Het bloed stroomt rond in de bloedsomloop, in bloedvaten. Bloed moet zuurstof naar de

organen brengen en koolstofdioxide ophalen. Het bloed moet nog veel meer doen. De

organen halen bijvoorbeeld ook voedingsstoffen uit het bloed. Het bloed moet afvalstoffen

uit de organen meenemen en naar de lever, de nieren vervoeren. Dat zijn organen die afval

verwerken. Slagaders zijn bloedvaten die bloed naar een orgaan brengen. Het bloed stroomt van het hart

af. Bloedvaten die bloed uit een orgaan afvoeren en terugbrengen naar het hart heten aders. Het bloed stroomt daar naar het hart toe. In de organen zelf stroomt het bloed in heel kleine bloedvaten, die noemt men haarvaten. Het hart houdt het bloed in de bloedvaten in beweging. Het hart is de motor van de

bloedsomloop. Als het hart stopt, valt het leven stil. Het hart zorgt voor de snelheid van het

bloed. Shock is een toestand waarin de doorbloeding van alle weefsels onvoldoende is, met zuurstoftekort als gevolg. De bloedsomloop schiet ernstig tekort. Het hart werkt wel, het staat beslist niet stil, maar het lukt het hart niet om de bloedsomloop goed op gang te houden. De bloeddruk in de aorta daalt.

Alle patiënten in shock hebben met elkaar gemeen:

• dalende bloeddruk,

• snelle pols, waarbij de pols zo slecht gevuld is dat het moeilijk te voelen wordt,

• sneller ademen,

• afgenomen urineproductie en

• rusteloosheid.

De patiënt kan geeuwen, zuchten en misselijk zijn, of klagen over dorst.

Oorzaken van shock zijn bijvoorbeeld:

• ernstig inwendig of uitwendig bloedverlies

• verloren gaan van bloedplasma via brandwonden of in de buikholte (acute buik)

• plotseling afgenomen kracht van de hartspier door een infarct

Bij deze vormen van shock is de patiënt bleek en kunnen de handen en voeten bleek-blauw

worden. De polsslag wordt steeds slechter te voelen. De neus wordt spits en de ogen liggen

diep. Bij kleine kinderen kan dehydratie door diarree snel uitmonden in een shock.

Shock door bloedvergiftiging of allergie

Ook bij een ernstige infectie met bloedvergiftiging (sepsis) of bij een ernstige acute allergie

kan shock ontstaan. De huid wordt dan eerder rood dan wit. Bronnen voor de

bloedvergiftiging kunnen bijvoorbeeld zijn:

✗ een longontsteking

✗ een urineweginfectie

✗ een wondinfectie, ook een decubituswond

✗ een wondroos (erysipelas)

Een anafylactische shock kan bijvoorbeeld gemakkelijk ontstaan als iemand penicilline

krijgt terwijl we weten dat iemand er eerder allergisch voor was. Als shock te lang duurt gaan overal in het lichaam de haarvaatjes steeds meer lekken. De

weefsels zwellen op. Dat maakt de toestand alleen maar erger en de shock wordt dan

onomkeerbaar. Steeds meer organen stoppen met werken.Daarom moet bij shock de oorzaak snel worden opgespoord en behandeld. Soms is daar een

operatie voor nodig. De patiënt mag niets eten of drinken, ondanks de dorst die hij voelt. Ook al heeft hij het koud, hij mag niet zomaar opgewarmd worden. Dat zou het bloed alleen maar naar verkeerde plaatsen lokken.

Systolische bloeddruk

Een systolische bloeddruk is de boven druk van de bloeddruk Het hart trekt dan samen.

Diastolische bloeddruk

Een diastolische bloeddruk is de onder druk van de bloeddruk het hart ontspant dan.

Bloeddruk meten met de hand

De bloeddruk kan je met de hand meten en met elektrische bloeddrukmeter. Het meten de hand meten van bloeddruk gaat als volg:

• Stap 1 : Laat de arm ontspannen
• Stap 2 : Plaats de manchet op de arm met 2 vingers boven de elleboogplooi.
• Stap 3: Draai de ventiel van de manchetpomp dicht en voel de pols. Pomp de de manchet op tot dat de polsslag niet meer voelbaar is. Pomp daarna nog ongeveer 30 mmhg extra op.
• Stap 4 : Doe de oordoppen van de stethoscoop in de oren. Plaats het membraan van de stethoscoop op de armslagader in de elleboogplooi.
• Stap 5 : Kijk op de manometer. Draai het ventiel van de manchetpomp zover Open dat de wijzer met ongeveer 2 mmhg per seconde daalt. Dit is ongeveer 2mmhg per hartslag.
• Stap 6 : luister naar de eerste harttoon van de serie regelmatige tonen. Dit is de boven druk (systole) lees op dat moment de waarde af van manometer op 2mm nauwkeurig af.
• Stap 7: blijf de druk verminderen door het geheel ventiel open te houden. Luister na het moment waarop de harttonen verdwijnen, niet meer duidelijk tikkend of kloppen zijn. Dit is dan de onder druk (Diastollische druk) lees de waarde af en noteer het.
• Stap 8: zet de manchet geheel open zodat die snel leeg loopt.

Herhaal de stappen 3 keer bij een onregelmatige bloeddruk schrijf je de gemiddelde van de gemeten bloeddruk op.

Bloeddrukmeter met elektrische bloeddrukmeter

De elektrische bloeddruk meter

De bloeddruk kan je ook met de elektrische bloeddrukmeter meten. Deze wordt tegenwoordig veel vaker gebruikt en is veel makkelijker het namelijk als volgt:

• Stap 1 : zorg dat je arm ontspant en rustig bent en niet praat.
• Stap 2 : leg De manchet op je arm met 2 vingers boven de elleboogplooi .
• Stap 3 : zet de bloeddrukmeter aan bij het aanknop.
• Stap 4 : als die klaar is lees je de bloeddruk af en noteer je die. Een normale bloeddruk is 120/80 RR (RR staat voor Riva roci de ontdekker van de bloeddrukmeter)