Schildpadden

Schildpadden Testudines
Leefgebied	Vrijwel wereldwijd,behalve de polen
Leefomgeving	op land en in zee
Behoort tot de	Reptielen
Portaal Biologie

Schildpadden (Testudines) zijn een orde van reptielen die bekend staan om hun schild, ofwel een speciale schaal die voornamelijk uit hun ribben is ontwikkeld. Dit schild is heel hard. Moderne schildpadden zijn verdeeld in twee hoofdgroepen, de Pleurodira (schildpadden met zijhals) en Cryptodira (schildpadden met verborgen nek), die verschillen in de manier waarop de kop wordt ingetrokken. Er zijn 360 levende en recent uitgestorven soorten schildpadden, waaronder landschildpadden en zoetwaterschildpadden. Ze zijn te vinden op de meeste continenten, sommige eilanden en, in het geval van zeeschildpadden , een groot deel van de oceaan. Net als andere amnioten (reptielen, vogels en zoogdieren) ademen ze lucht in en leggen geen eieren onder water, hoewel veel soorten in of rond water leven.

Algemene informatie

Landschildpadden, zeeschildpadden en moerasschildpadden zijn reptielen. Ze hebben allemaal een hoornen of lederachtig schild. Net als alle andere reptielen zijn schildpadden koudbloedige dieren. Daarom komen ze vooral voor in de warmere gebieden. Fossielen hebben laten zien dat de eerste schildpadden ongeveer 180 miljoen jaar geleden leefden. Ze bestonden dus als toen de eerste dinosaurussen verschenen en leefden nog steeds toen de laatste dinosaurus uitstierf. Zoals de naam al doet vermoeden leven landschildpadden op het land, zeeschildpadden in zee en moerasschildpadden in moerassen of andere gebieden met zoet water. Er bestaan 244 soorten schildpadden: 41 landschildpadden, 7 zeeschildpadden en 196 moerasschildpadden.

Schildpadden hebben een buikschild (onderste schild) en een pantser (bovenste schild). Verder hebben ze een zwemvlies om mee te zwemmen. Schildpadden zonnebaden om hun lichaamstemperatuur te verhogen, om meer energie te krijgen en om parasieten te doden.

Bij schildpadden zitten de belangrijkste schubben op de rug. die schubben zijn helemaal aan elkaar vastgegroeid tot een hard schild. Schildpadden hebben twee schilden. Een op de rug en een op de buik. Het rugschild en het buikschild vormen samen een soort doos, een pantser. Dat is een harde laag om iets heen. Alles wat in het schild zit, is goed beschermd. zoals het hart en de longen. Dat zijn belangrijke delen van het lichaam. Het pantser beschermt de schildpad tegen aanvallen van roofdieren.

Zintuigen

Hoewel de meeste schildpadden vrij goed kunnen zien, ten minste van dichtbij, maken ze gebruik van hun reukvermogen om voedsel op te sporen. De neusgaten van schildpadden die in het water levende liggen precies op het hoogste punt van de kop. Hierdoor kunnen de dieren ademhalen terwijl ze bijna helemaal onder water liggen.

Schildpadden lijken qua vorm veel op elkaar, maar verschillen aanzienlijk in grootte. Een van de kleinste is de Noord-Amerikaanse moerasschildpad, met een schildlengte van minder dan 12 cm. De grootste soorten zijn de reuzenweekschildpad (115 cm en 120 kg) en de lederschildpad (185 cm en 680 kg). Lederschildpadden leven over het algemeen in warmere gebieden, maar heel af en toe spoelt er wel eens een aan de Noordzeekust. Het is de grootste schildpad die nu leeft, maar er zijn veel grotere fossielen gevonden en uitgestorven soorten die miljoenen jaren geleden leefden. De weekschildpadden uit Noord-Amerika, Afrika en Azië zien er het vreemdst uit van alle schildpadden. Ze zijn bijna rond, hebben zwemvliezen en zeer scherpe klauwen. Deze schildpadden brengen het grootste gedeelte van hun tijd door in het water (poelen, moerassen, meren en rivieren), maar moeten wel aan land komen om eieren te leggen als ze honger hebben eten ze de eigen eitjes op . Ze hebben een smalle kop en een lange snuit met de neusgaten op het uiteinde. Het schild is niet bedekt met schubben. Het beenpantser is bedekt met een lederachtige huid die de schildpadden beschermt tegen de meeste roofdieren.

Voedsel

Volwassen zeeschildpadden eten zeegras en algen. Een aantal soorten eet dierlijk voedsel, zoals de lederschildpad, die graag kwallen eet. De jongen eten meer dierlijk voedsel, zoals schaaldieren, weekdieren en zelfs vissen. Moerasschildpadden eten bijna alles wat ze tegenkomen: waterinsecten, weekdieren, schaaldieren, wormen, vissen, kikkers, kikkervisjes en zelfs slangen en kuikens van watervogels. Ze voeden zich ook met aas en sporen met hun goede reukvermogen een dood of rottend dier op in het water. De prooi wordt meestal tussen de kaken genomen en dan met de klauwen aan stukken gescheurd. Sommige schildpadden zijn actieve jagers en zoeken de wateren af naar prooi, andere lokken de prooi in een hinderlaag.

Bij veel moerasschildpadden zijn de schilden bedekt met algen, waardoor ze op een gewone steen lijken die op de bodem ligt. Als er een prooi voorbij komt, schiet de kop uit het schild en grijpt de schildpad de prooi. De grootkopschildpad van Zuidoost-Azië leeft in snel stromende beekjes. Hij heeft een enorme kop en gebruikt zijn sterke kaken om zijn favoriete prooi, waterslangen, te doden.

Landschildpadden eten bijna al het plantaardige materiaal dat ze tegenkomen, van droog gras en cactussen tot groene planten, bloemen en vruchten. Sommige soorten zijn dol op gele bloemen. Veel soorten die in de woestijn leven, kunnen lange tijd met maar een beetje voedsel en wachten op de regenperiode om groene planten te kunnen eten. Een aantal in bossen levende soorten eet paddenstoelen en schimmels, terwijl andere zelfs aas en soms uitwerpselen van dieren eten. Sommige schildpadden kunnen zelf je hand eraf bijten: bijtschildpadden kunnen dat!

Zomer- en winterslaap

Zeeschildpadden houden geen winterslaap, ze leven in warme oceanen waar het water nooit te koud wordt. Als er één aanspoelt aan de kusten van Noord-Europa, zal hij hoogstwaarschijnlijk sterven van de kou als hij niet op tijd gered wordt.

Land- en moerasschildpadden leven in koudere regionen en houden meestal enkele maanden per jaar een winterslaap. Landschildpadden graven een hol van ongeveer 30–60 cm diep. Als de winters niet te koud zijn, begraven ze zich onder de bladeren van een struik en komen dan op zonnige dagen te voorschijn. Moerasschildpadden graven zich in de oever van een rivier of poel in of houden hun winterslaap in de modder onder water. Ze kunnen hier overleven omdat de koude temperatuur ervoor zorgt dat de hartslag en de bloeddruk omlaag gaan en er dus weinig zuurstof nodig is om te overleven.

Veel schildpadden die in de woestijn leven, houden een zomerslaap tijden de heetste maanden, als de temperatuur stijgt en er weinig voedsel en water is. De Noord-Amerikaanse gopherschildpad komt tijdens het heetste gedeelte van de zomer weken of soms maanden niet uit zijn hol.

Geboorte

Als de moeder waterschildpad eitjes legt, graaft ze eerst een kuil en legt ze daar de eitjes in. De jonkies moeten zelf uit het ei komen. Ze zijn nestvlieders. Ze kunnen meteen al vrij zwemmen. Ze gaan zelf de zee in en vangen hun eten.

Soorten

• Halswenders (Pleurodirans)
  • Pelomedusa's (Pelomedusidae)
  • Slangenhalsschildpadden (Chelidae)
• Halsbergers (Cryptodirans)
  • Nieuw-Guinese tweeklauwschildpadden (Carettochelyidae)
  • Zeeschildpadden (Cheloniidae)
  • Bijtschildpadden (Chelydridae)
  • Tabascoschildpadden (Dermatemydidae)
  • Lederschildpadden (Dermochelyidae)
  • Moerasschildpadden of zoetwaterschildpadden (Emydidae)
  • Modder- en muskusschildpadden (Kinosternidae)
  • Landschildpadden (Testudinidae)
  • Weekschildpadden (Trionychidae)
    

De Pleurodirans, ook wel de zijhalsschildpadden genoemd, hebben lange nekken en vouwen ze zijwaarts om ze op één lijn te brengen met de schaal. De Cryptodirans trekken hun nek recht naar achteren om hun hoofd in de schaal te verbergen.

Weetjes

• Schildpadden komen uit eieren.
• Pas uitgekomen schildpadjes weten dat ze naar de zee moeten.
• Jonge schildpadjes kunnen de winterkou overleven en worden in het voorjaar weer actief.
• Sommige schildpadsoorten waren er eerder dan de dinosaurussen.
• Sommige soorten zijn zo klein als een hand.
• Andere zijn wel drie meter lang en 1000 kilo zwaar (lederschildpad)
• Sommige bijten ontzettend hard en kunnen dodelijk zijn (aligator schildpad)
• Sommige reuzeschildpadden kunnen je vinger of hand er afbijten.

Videolinks

• Filmpje over schildpadden
• Bekijk Steken en Prikken: De Roodwangschildpad op https://www.npostart.nl/BV_101404184