Melkweg

360° panorama van de Melkweg

De Melkweg of het Melkwegstelsel is een grote verzameling sterren (een sterrenstelsel) waarvan ons zonnestelsel deel uitmaakt. 's Nachts als het donker genoeg is, kunnen we de Melkweg zien als een lichtende band aan de hemel. Door lichtvervuiling (bv. straatverlichting) is de Melkweg op veel, druk bewoonde plaatsen moeilijk of zelfs niet meer te zien.

Uitzoomen naar de Melkweg.

Om te begrijpen hoe groot de Melkweg wel niet is, moeten we eerst even uitzoomen naar de Melkweg:

We beginnen met onze kleine blauwe planeet: de aarde.

Als je vanaf de aarde uitzoomt naar een groter oppervlak kom je bij ons zonnestelsel. Ons zonnestelsel bevat nog meer (totaal 8) planeten.

Wanneer je vanaf ons zonnestelsel weer uitzoomt kom je bij de Melkweg, waar ons zonnestelsel slechts een klein stipje is in een zee van stipjes.

Vanaf de Melkweg kan je nog verder uitzoomen naar grotere oppervlaktes, zoals de lokale groep, het lokale supercluster en het Laniakea supercluster. Maar voor nu richten we ons op de Melkweg.

Hoe ziet de Melkweg eruit?

Als je de Melkweg van bovenaf zou bekijken, zou je een groot rondje (spiraal) zien. De spiraal van de Melkweg kun je vergelijken met een pannenkoek: hij is namelijk plat net als een pannenkoek! Ons zonnestelsel zit ongeveer aan de rand van die spiraal. Als je van boven op de Melkweg neerkijkt zie je dus een grote spiraal, maar vanaf de aarde ziet dat er anders uit. Aangezien wij middenin de spiraal zitten is hij vanaf de aarde lastig te zien. Wat je op heldere avonden heel soms wel kunt zien is een rij van sterren. Dit komt omdat je middenin de platte schijf van de Melkweg zit, je ziet dan het zijaanzicht.

De Melkweg vanaf de aarde.

Hoe komt de Melkweg aan zijn naam?

Vanaf de aarde ziet de Melkweg er dus uit als een lange rechte weg van sterren, zoals je op de afbeelding hiernaast kunt zien. De oude Grieken konden deze rij sterren ook zien en vonden dat het eruitzag als een rivier van melk. Daar komt de naam 'Melkweg' vandaan: een weg (rivier) van melk.

De grootte van de Melkweg.

Ons zonnestelsel en onze aarde liggen in de Melkweg, maar dus ergens aan de rand. Je vraagt je vast af, als ons zonnestelsel ergens aan de rand ligt, hoeveel planeten er wel niet te vinden zijn in de Melkweg. Wetenschappers weten dit niet precies, maar als we aan nemen dat (bijna) alle sterren minimaal 1 planeet hebben zijn er minimaal wel meer dan 450 miljard planeten! (Dit kunnen er dus nog veel meer zijn) Dat is dus 450 met negen nullen erachter: 450.000.000.000 planeten! De doorsnede van de Melkweg is ongeveer 100.000 lichtjaren. Een lichtjaar zelf is 9.460.000.000.000 (spreek je uit als 9,46 biljoen) kilometer. De Melkweg is dus 100.000 x 9.460.000.000.000 kilometer lang. Dat is 947 biljard kilometer lang.

Wat is er allemaal te vinden in de Melkweg?

In de Melkweg zijn dus ongeveer 450 miljard planeten te vinden, maar dit is nog niet alles. Er zijn dus ook honderden miljarden sterren te vinden in de Melkweg. Hoeveel precies, is niet bekend. Het zijn er zoveel dat wetenschappers alleen een schatting kunnen maken. Verder zijn er ook veel stoffen en gassen in de Melkweg aanwezig.

Het midden van de enorme spiraal is lastig te zien omdat er allerlei stofwolken voorhangen. Wetenschappers hebben dus nog niet kunnen bewijzen wat daar te vinden is. Ze denken er wel graag over na. Zo denken er veel dat er een mega zwart gat te vinden is. Zwarte gaten zijn hele bijzondere verschijnselen: het is een gebied wat enorm veel zwaartekracht bevat. Het heeft zelfs zoveel zwaartekracht dat alles wat erin valt nooit meer ontsnapt. Dus als een meteoriet een zwart gat in slingert, verdwijnt het. Wat er gebeurt met de dingen die in een zwart gat vallen, weet niemand. Veel wetenschappers zijn wel bezig met het bestuderen van deze zwarte gaten om te achterhalen wat het is, waar het uit bestaat en wat er gebeurt als je erin valt.

Een interessant feitje over zwarte gaten: veel mensen zeggen dat een zwart gat dingen opslokt of opzuigt maar dit is niet waar. Dit is het zelfde als zeggen dat de aarde alles opzuigt. Dingen worden niet op gezogen maar dingen vallen naar een zwart gat door de zwaartekracht.

Het ontstaan van de Melkweg.

Ons buursterrenstelsel Andromeda.

Hoe onze planeet, ons zonnestelsel en de Melkweg zijn ontstaan, daar hebben mensen verschillende meningen over. Ik zet er een paar voor je op een rijtje:

• Gelovige mensen geloven dat God de hemel en de aarde heeft gemaakt.

• Sommige mensen denken dat de hemel en de aarde altijd al bestonden, waardoor er geen begin was.

• Andere mensen denken weer dat een ander opperwezen het heelal heeft gemaakt.

• De meeste mensen denken dat het universum is ontstaan door de oerknal en dat ons zonnestelsel 4,6 miljard jaar geleden is ontstaan door een nevel en/of een gaswolk.

De omgeving van de Melkweg.

De Melkweg is niet het enige sterrenstelsel in ons Universum. Naast onze Melkweg ligt een sterrenstelsel, ons buursterrenstelsel. Dit buursterrenstelsel heet Andromeda en is nog groter dan de Melkweg. In dit sterrenstelsel zijn dan vast ook heel veel planeten te vinden, hoeveel weten we helaas niet. Op een heldere herfstnacht zou je met een verrekijker een klein vaag vlekje aan de hemel kunnen zien. Dit kleine vage vlekje kan maar zo het Andromeda zijn!

Leuke sites om te bezoeken

• In- en uitzoomen op de Melkweg. Kijk maar eens wat je tegenkomt als je helemaal inzoomt! https://stars.chromeexperiments.com/
• Wil je astronaut worden? Kijk hier wat je er allemaal voor moet doen. https://www.sterrenkids.nl/astronaut-worden/
• Melkweg (SchoolTV)
• Ontdek de ruimte (SchoolTV)

Gebruikte bronnen

• https://imagine.gsfc.nasa.gov/science/featured_science/milkyway/index.html
• https://www.sterrenkunde.nl/index/encyclopedie/melkwegstelsel.html
• De melkweg
• Zwarte gaten
• https://www.allaboutscience.org/dutch/oerknal-theorie.htm