Broeikaseffect

De uitstoot van een fabriek

Onze aarde (en ook andere planeten) worden omringd door een laag gassen: de atmosfeer of dampkring. Daarbij zijn ook een aantal gassen (zoals CO2 en waterdamp) die ervoor zorgen dat een deel van de warmte van de zon binnen de atmosfeer blijft, en het dus lekker warm blijft. Ze geven hetzelfde effect als een 'broeikas'! Dit is het natuurlijk broeikaseffect. Het was de Franse wis- en natuurkundige Jean Baptiste Joseph Fourier die dit als eerste waarnam en beschreef.

Maar sinds 1850 gaat het mis: fabrieken, auto's, het kappen van bossen enz. zorgen ervoor dat er veel te veel broeikasgassen in de lucht komen, en het broeikaseffect wordt versterkt. De temperatuur begint onnatuurlijk te stijgen ('opwarming van de aarde'), en er zijn ook gevolgen voor de hoeveelheid neerslag, het aantal orkanen... Al deze veranderingen samen noemt men de klimaatverandering, en die brengt heel wat problemen met zich mee voor de mens en voor de natuur.

Lagen om de aarde

De aarde heeft heel veel verschillende lagen die ons beschermen tegen de gevaarlijke straling van de zon. Die straalt namelijk ultraviolet licht uit, waar mensen, planten en dieren niet tegen kunnen. Die lagen heten samen de Atmosfeer. De buitenste laag (die echt buiten de atmosfeer is) heet de exosfeer. En de lagen daar onder heten: de thermosfeer, mesosfeer, stratosfeer (daar zit de ozonlaag in) en de troposfeer. De mensen leven in de troposfeer en de stratosfeer.

De zon zorgt ervoor dat we warmte krijgen: de stralen gaan door de lagen naar de aarde. De aarde kaatst sommige stralen terug de ruimte in en anderen niet om het hier warm te houden. De stralen die terug naar de ruimte moeten moeten eerst door de Atmosfeer heen. Een deel van die warmte wordt vastgehouden door broeikasgassen, zoals koolzuurgas. Dat noemen we het “natuurlijke broeikaseffect”. Zonder dat effect zouden wij niet op onze aarde kunnen leven. Want dan was het gemiddeld –18 graden in plaats van gemiddeld +15 graden. Heel erg koud dus.

Waarom wordt het zo warm?

Broeikas (greenhouse) effect

Sinds het industrietijdperk gaat de gemiddelde temperatuur op de aarde omhoog. Dat komt omdat de uitstoot van fabrieken, auto's, landbouw enz. de hoeveelheid broeikasgassen heel erg verhoogd. Normaal gezien gaat de warmte, die door de aarde wordt teruggekaatst, gedeeltelijk door de atmosfeer terug naar de ruimte. Maar door broeikasgassen, die worden uitgestoten bij de verbranding van fossiele brandstoffen voor energieopwekking en door uitlaatgassen van vliegtuigen en auto’s kan dat haast niet meer. De warmte kan er dan niet meer doorheen en kaatst dan weer terug naar de aarde. Dan wordt het heel warm op aarde. Dit noemen we het “versterkt broeikaseffect”.

Niet alleen energieopwekking en uitlaatgassen zorgen voor het broeikaseffect. De grootste veroorzaker van het broeikaseffect is de vee-industrie. Dit zorgt voor meer dan de helft van de uitstoot van broeikasgassen. Dit komt omdat koeien, varkens en kippen bij het verteren van voedsel heel veel methaan produceren. Dit gas zorgt ook nog eens vele malen meer voor het versterkte broeikaseffect dan dat CO2 doet. Verder worden er steeds meer stukken bos gekapt om meer landbouwgrond te creëren. Bomen zorgen ervoor dat CO2 weer wordt omgezet in zuurstof. Hoe minder bomen er zijn hoe meer CO2 er dus in de lucht blijft zitten. Verder is er bijna 2500 liter water nodig voor het produceren van 1 hamburger. Omdat er zoveel water nodig is moet er meer water worden gezuiverd wat ook weer zorgt voor CO2 uitstoot.

Gevolgen

Doordat het warmer wordt op aarde wordt natuurlijk ook alles op aarde warmer. Dat heeft grote gevolgen. Door de opwarming ontstaan er gebieden waar het droger wordt. Dit betekent dat er te weinig water is om voedsel te kunnen laten groeien. Hierdoor ontstaat er een tekort aan voedsel waardoor er ondervoeding ontstaat. Ook stijgt de waterspiegel doordat het ijs smelt. Dit zorgt ervoor dat er heel veel overstromingen komen. Dit zorgt ervoor dat mensen en dieren moeten verhuizen. En doordat het ijs smelt kunnen de ijsberen er niet meer op leven. Daardoor gaan ze dood. De opwarming heeft verder tot gevolg dat de zee opwarmt waardoor het koraal in de zee dood gaat. Het koraal is een belangrijk leefgebied voor vissen. Haast de hele wereld heeft daar last van en dat is onze schuld!! En met ons bedoel ik niet alleen Nederland, maar ook de rest van de wereld.

Kan je er wat aan doen?

Het beste zou zijn om minder CO2 (een andere naam voor koolstofdioxide) te gebruiken. Zo kunnen we ook energie opwekken door zonnepanelen en windmolens, hierbij komt nauwelijks CO2 vrij. Maar hoe kun jij er nou iets aan doen? Nou gewoon, gebruik niet te veel energie. Dat kun je doen door bijvoorbeeld lampen en andere elektrische apparaten uit te doen als je weg gaat. Gebruik bijvoorbeeld zuinige LED- en spaarlampen. Of zet niet onnodig de verwarming aan als je het koud hebt. Trek dan gewoon een warme trui aan. En sta iets korter onder een warme douche, want ook voor het opwarmen van het water is energie nodig. Ook gebruik je minder water wanneer je korter onder de douche staat en dit zorgt ervoor dat er minder water schoongemaakt hoeft te worden. Tot slot helpt het om minder vlees en zuivel te eten en drinken. Dit is namelijk heel slecht voor het milieu. Deze levenswijze heet Veganisme of Vegetarisme.

Zie ook

• Global warming (Opwarming van de Aarde)