Symfonie nr. 5 (Beethoven): verschil tussen versies
({{Wikipedia}}) |
k (→Links) |
||
| (20 tussenliggende versies door 12 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | De '''Vijfde Symfonie''' is één van de bekendste werken uit de [[klassieke muziek]] en van de Duitse componist [[Ludwig van Beethoven]]. Hij heeft het stuk tussen 1804 en 1808 geschreven tijdens zijn verblijf in de [[Oostenrijk]]se hoofdstad [[Wenen]], waar hij veel tijd doorbracht. Op 22 december 1808 werd het stuk voor het eerst opgevoerd in het [[Theater an der Wien]] in dezelfde stad. Het gehele werk duurt ongeveer 30 minuten. Het bekendste deel is de eerste [[Beweging (muziek)|beweging]], getiteld ''Allegro con brio'' wat zoiets betekent als ''snel met energie''. |
||
| − | [[Image:Beethoven's 5th coversheet.png|thumb|right|200px|Het titelblad van de 5de Symfonie]] |
||
| − | [[Afbeelding:FuenfteDeckblatt.png|thumb|right|200px|Het begin van de 5de Symfonie]] |
||
| + | De Vijfde Symfonie is mede bekend door de eerste vier noten. Dit is letterlijk kort-kort-kort-lang, oftewel drie dezelfde noten snel achter elkaar en daarna andere noot. Iedereen kent dit eigenlijk wel. In [[morse]] is kort-kort-kort-lang (...-) de letter V . Overal op de wereld is de symfonie te horen, vooral de eerste vier noten. Denk maar eens aan de radio en de televisie. De symfonie wordt ook vaak met de [[Tweede Wereldoorlog]] in verband gebracht. In de oorlog waren de eerste vier noten het symbool voor het V-teken, wat voor het verzet ''victorie'' (overwinning) betekende. Ook was het de tune van de [[BBC]] en de [[Radio Oranje]]. In Amerikaanse film [[The Longest Day]], over de [[landing in Normandië]], was de symfonie het muzikale thema. Hierdoor wordt de symfonie ook wel de ''noodlotssymfonie'' genoemd, naar de uitdrukking ''Het noodlot staat voor de deur''. |
||
| − | De '''Vijfde Symfonie''' van [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]] in C-mol ([[opus|Op.]] 67) werd tussen [[1804]] en [[1808]] geschreven in [[Wenen]]. |
||
| + | De symfonie begint heftig met de vier bekende noten en deze worden dan weer herhaald. Vervolgens versneld de muziek tot en een hoogtepunt. Hierna is er een soort van dal, waar vervolgens de muziek weer uitkomt. Vervolgens klinkt er na dit hoogtepunt [[trombone]] en wordt de muziek rustiger. Het klinkt vredig en teer. Vervolgens versnelt deze weer, maar de muziek blijft vredig. Het eindigt met herhalingen van drie dezelfde noten en het boven beschreven stuk herhaald. Hierna klinken er trombones en wordt het kort-kort-kort-lang herhaald maar dan minder heftig dan in het begin. Na dit deel klinkt het alsof er een soort van strijd is tussen twee toonsoorten. Na deze strijd wordt er rustiger en stiller. Er klinkt een hoogtepunt en daarna een dieptepunt en vervolgens weer een hoogtepunt. Zo gaat het eigenlijk de hele tijd door elkaar heen door. Het stuk wordt steeds heftiger en klinkt er een strijd. |
||
| − | De "Vijfde van Beethoven" is een van de populairste en bekendste [[compositie]]s uit de geschiedenis van de [[klassieke muziek]], en ook een van de meest-gespeelde. Ze bevat verschillende [[Vormleer (muziek)|muziekvormen]]: een [[Sonatevorm|sonata allegro]] als opening, een [[andante]] en een snelle [[scherzo]] die leidt naar de finale. |
||
| + | == Links == |
||
| − | De [[première]] van deze [[symfonie]] was op [[22 december]] [[1808]] in het [[Theater an der Wien]], waarna ze al snel haar grootse reputatie opbouwde. [[E.T.A. Hoffmann]] omschreef de symfonie destijds al als "een van de belangrijkste werken uit haar tijd." |
||
| + | * [https://youtu.be/8QorZ9fcg3o?si=hOt3Hud6gDQyfWfA Begin van de Symfonie nr 5 (YouTube)] |
||
| − | De symfonie begint met een dubbel vier noten 'kort-kort-kort-lang' [[leidmotief]]. |
||
| − | ({{Audio|Beet5mov1bars1to5.ogg|luister}}) |
||
| − | :[[Image:Beethoven symphony 5 opening.svg|350px]] |
||
| + | [[Categorie:Ludwig van Beethoven]] |
||
| − | De symfonie, en dan met name het welbekende eerste thema van vier noten, is wereldwijd bekend. Mede daardoor komen delen uit het werk regelmatig terug in de huidige [[volkscultuur]], variërend van nieuwe bewerkingen in andere muziekstijlen (bijvoorbeeld [[disco]] en [[rock en roll]] tot uitvoeringen in [[film]]s en op [[televisie]]). |
||
| + | [[Categorie:Muziekstuk]] |
||
| − | |||
| − | Een uitvoering van het gehele werk duurt ongeveer 35 minuten. |
||
| − | |||
| − | ==Externe links== |
||
| − | *[[Project Gutenberg]] heeft twee [[MIDI]]-versies van Beethovens 5e Symfonie: [http://www.gutenberg.org/etext/117 Etext nummer 117] en [http://www.gutenberg.org/etext/156 Etext nummer 156] |
||
| − | *[http://www.dlib.indiana.edu/variations/scores/bgp5237/large/index.html Volledige notatie] van Beethovens 5de Symfonie. |
||
| − | *[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5473894 Volledige uitvoering] door het [[Philadelphia Orchestra]]. |
||
| − | |||
| − | {{Wikipedia|http://nl.wikipedia.org/wiki/Symfonie_No._5_(Beethoven)}} |
||
Huidige versie van 27 mei 2024 om 18:56
De Vijfde Symfonie is één van de bekendste werken uit de klassieke muziek en van de Duitse componist Ludwig van Beethoven. Hij heeft het stuk tussen 1804 en 1808 geschreven tijdens zijn verblijf in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, waar hij veel tijd doorbracht. Op 22 december 1808 werd het stuk voor het eerst opgevoerd in het Theater an der Wien in dezelfde stad. Het gehele werk duurt ongeveer 30 minuten. Het bekendste deel is de eerste beweging, getiteld Allegro con brio wat zoiets betekent als snel met energie.
De Vijfde Symfonie is mede bekend door de eerste vier noten. Dit is letterlijk kort-kort-kort-lang, oftewel drie dezelfde noten snel achter elkaar en daarna andere noot. Iedereen kent dit eigenlijk wel. In morse is kort-kort-kort-lang (...-) de letter V . Overal op de wereld is de symfonie te horen, vooral de eerste vier noten. Denk maar eens aan de radio en de televisie. De symfonie wordt ook vaak met de Tweede Wereldoorlog in verband gebracht. In de oorlog waren de eerste vier noten het symbool voor het V-teken, wat voor het verzet victorie (overwinning) betekende. Ook was het de tune van de BBC en de Radio Oranje. In Amerikaanse film The Longest Day, over de landing in Normandië, was de symfonie het muzikale thema. Hierdoor wordt de symfonie ook wel de noodlotssymfonie genoemd, naar de uitdrukking Het noodlot staat voor de deur.
De symfonie begint heftig met de vier bekende noten en deze worden dan weer herhaald. Vervolgens versneld de muziek tot en een hoogtepunt. Hierna is er een soort van dal, waar vervolgens de muziek weer uitkomt. Vervolgens klinkt er na dit hoogtepunt trombone en wordt de muziek rustiger. Het klinkt vredig en teer. Vervolgens versnelt deze weer, maar de muziek blijft vredig. Het eindigt met herhalingen van drie dezelfde noten en het boven beschreven stuk herhaald. Hierna klinken er trombones en wordt het kort-kort-kort-lang herhaald maar dan minder heftig dan in het begin. Na dit deel klinkt het alsof er een soort van strijd is tussen twee toonsoorten. Na deze strijd wordt er rustiger en stiller. Er klinkt een hoogtepunt en daarna een dieptepunt en vervolgens weer een hoogtepunt. Zo gaat het eigenlijk de hele tijd door elkaar heen door. Het stuk wordt steeds heftiger en klinkt er een strijd.