Reclame

Een reclame is bedoeld om mensen over te halen om bepaalde dingen te doen, of een bepaald product te kopen. Een goed voorbeeld van reclame zijn de filmpjes die tussen tv-programma's door komen.

Oude reclame

'Reclame' voor een Taverne (soort hotel) in het Romeinse Pompeï

Reclame bestaat al sinds de Romeinse Tijd. Zo zijn er oude reclameborden gevonden in de ruïnes van Pompeii. Het allereerste reclamebureau werd opgericht in Philadelphia, door Volney Palmer.

Later in de industriële revolutie werd reclame erg belangrijk. Er kwamen heel veel nieuwe bedrijven die vaak dezelfde producten maakten. Daarom gingen bedrijven reclame maken voor net hun merk sigaretten, glazen of aardappelen. Er werd heel veel onzinreclame gemaakt. Omdat mensen niet meer bij konden houden wat er allemaal in de industrie gebeurde, werden er zinloze producten of onhandige spullen aangeraden. Dit alles onder naam der industrie. Zo werd er jarenlang reclame gemaakt dat roken met een claim gezond zou zijn. En Mars Inc. zei in reclamespotjes dat de suikerhoudende producten van Mars wel gezond zouden zijn.

Verkiezingsbord van een poosje terug

Tegen al deze onzinreclame kwamen veel protesten, vooral eind jaren 60. Toen kregen mensen de grootste listen van de reclamemakers door. Dit kwam mede door Vance Packard die hier een paar boeken over schreef, nadat hij was ontslagen bij een reclamefabrikant. Zo ontstond er langzaam de "eerlijke reclame". Intussen is reclame niet meer weg te denken en je wordt er soms gek van. De overheid maakt ook reclame om bijvoorbeeld mensen over te halen om op een partij te stemmen.

Doel & Uitvoering

Het doel van reclame is heel simpel. Mensen overhalen om iets te doen. Dit kan zijn mensen overhalen om een product te kopen, de naamsbekendheid van een merk vergroten of kiezers overhalen om te stemmen op een bepaalde partij. In Nederland is er ook een reclamewet waarin precies staat wat wel mag bij reclame en wat niet. Zo staat er bijvoorbeeld dat reclame voor tabak in Nederland verboden is.

Met de uitvoering wordt bedoeld waar de reclame komt te staan. Vaak is dit een advertentie. Hiervoor gelden dan ook de strengste regels. Er bestaat ook een vorm van reclame die we "gratis reclame" noemen. Bij gratis reclame maak je eigenlijk reclame zonder dat dit nodig is. Dit doe je al heel snel bijvoorbeeld, de fiets van je vriend of vriendin is kapot en jij zegt dat hij niet naar de fietsenmaker in het dorp moet, maar naar die een dorp verderop omdat die een stuk goedkoper is, dan maak je al reclame. Deze vorm van reclame, die ook wel mond-tot-mondreclame wordt genoemd, heet officieel PR dat staat voor Public Relations.

Maar stel: je maakt gratis reclame voor jezelf of een ander, dan zul je misschien denken dat dit een soort promotie is, maar dat is niet zo! Promotie en reclame zijn namelijk heel verschillend. Reclame is dus geen promotie of andersom!

Geschiedenis

Ouderwets uithangbord in Oudewater

Een al oude reclamevorm is de etalage of het etaleren van de spullen. Dit gebeurde al in de middeleeuwen (en daarvoor) op markten. Daar werden de producten aangeprezen door de marktkoopman of -vrouw die riepen wat ze te koop hadden. Middeleeuwse winkels hadden vaak een luik aan de wegkant die open gezet werd, zodat de voorbijgangers konden zien welke waren er verkocht werden. in die tijd ontstonden ook de uithangborden waaraan je kon herkennen om welk soort winkel het ging. Bijvoorbeeld een krakeling voor een bakker, een varkenskop voor de slager en de zogeheten gaper voor de drogist/apotheek. Ook op markten werden de waren (net als nu nog) uitgestald en riep de verkoper wat er zoal te koop was.

Aida

Een bekende opera is Aida. Deze letters worden in de reclamewereld gebruikt als afkorting voor een goede werking van een reclame:

• A - het trekken van de Aandacht
• I - het zien op te wekken van een interesse bij de mogelijke klanten
• D - zodanig, dat de mogelijke klanten gaan denken en nadenken over het product
• A - zodat de klant zal overgaan tot de aankoop van het product.

Tegenwoordig komt er nog een E van evaluatie bij. Het oordeel van een klant over hun aankoop is best belangrijk. Een tevreden klant zal immers sneller terug komen. Vandaar ook dat bedrijven een sterrensysteem gebruiken om de klanttevredenheid te laten zien. Een goede referentie van een klant heb je als verkoper liever dan een slechte. Ook de nazorg (bijvoorbeeld een product kunnen ruilen) maakt deel uit van de reclame.

Reclame-uitingen

De meest gebruikte manieren om reclame te maken zijn posters, borden, folders, radio, televisie, dia’s, bedrijfsfilmpjes in de bioscoop, internet, kranten, tijdschriften, zijkanten van trams, zijkanten en achterkanten van bussen, taxi’s, autoreclame en reclame op de achterkant van een ticket bij een groot evenement. Waarschijnlijk komt er in Nederland ook een zogenaamde fietsreclame. Er staan dan borden op de voor en achterkant van de fiets en zelfs in het wiel! Zo’n wiel heet dan een reclamewiel.

Vaak wordt er reclame gemaakt met en foto, stem of beeld van een bekende Nederlander. Uit onderzoek is gebleken dat rond 2010 reclames met de bekende schaatser Sven Kramer het in Nederland erg goed doen. Kledingmerken gebruiken vooral sporters als reclamestunt. Let maar een op, reclames van Puma zijn bijna altijd van voetballers, maar ook G–Star maakt vaak reclame met een sporter.

Bij heel serieuze (ideële) reclame op TV, van de overheid bijvoorbeeld laten ze vaak wel een stem horen maar geen personen zien. Soms zie je wel een mond van iemand die aan het praten is. In plaats van personen zijn er vaak foto’s te zien van wat er gebeurd is, gebeurt of nog moet gebeuren.

De reclame van Coca Cola

De Coca Cola kerstman

Coca Cola is één van de grootste reclamemakers ter wereld. De allereerste slogan van Coca Cola was: "Coca Cola, verfrissende, heerlijke dorstlesser die de consument plezier en ontspanning biedt, is overal verkrijgbaar tegen een zeer betaalbare prijs van 5 dollarcent." Deze slogan, die de bedenker van coca cola zelf had bedacht is niet te vergelijken met de slogans van coca cola nu! Toch was hij zeer tevreden met zijn slogan. Later in 1904 kort hij hem erg in nu is het Delicious and refreshing (heerlijk en verfrissend. Deze slogan wordt later nog erg vaak teruggehaald.)

De allerbekendste reclamestunt is die met de kerstman. De kerstman is namelijk grotendeels door Coca Cola bedacht. Hij bestond al wel maar Coca Cola heeft de kleren van de kerstman bedacht. Rood en wit net als de kleuren van Coca Cola. Op grote reclameposters dronk de kerstman elk jaar met kerst weer flink wat Coca Cola!

Reclamewedstrijden

Een echte reclamewedstrijd is er niet, maar wel een prijs voor de leukste reclame. Dat is De Gouden Loeki. In België hebben ze ook zo’n soort prijs, De Gouden Welp. In 1995 werd de eerste Gouden Loeki uitgereikt. Dit is een prijs van de STER, de organisatie die reclames uitzend op de TV (NPO). Tot 2007 werd hij uitgereikt door Reinout Oerlemans. In 2008 werd de Gouden Loeki op een heel andere manier uitgereikt. Er ging een hele theatervoorstelling aan vooraf waarin je een uur lang de zogenaamde familie De Vries volgde. Caroline Tensen presenteerde sinds 2008 De Gouden Loeki. In 2010-2011 Patrick Lodiers. 2012 Ruben Nicolai . 2013 Art Rooijakkers. In 2015 was dat Sophie Hilbrand. In 2021 en 2022 Carrie ten Napel.

Het tegenovergestelde van de Gouden Loeki is de Loden Leeuw. Die is voor de meest irritante reclame. In 2009 won Hi met de reclame van Pokkie foetsie alles foetsie, een irritante reclame waarin een vrouw keihard schreeuwt.

Influencer

Influencers hebben veel volgers op sociale media en zijn vaak een voorbeeld voor anderen. Daardoor kunnen ze mensen beïnvloeden en overhalen om dingen leuk te vinden en te kopen. Dit heet influencer-marketing.