Wit-Rusland: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(34 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{werk|Wegens de protesten even een uitbreiding}}
  
 
{{Wit-Rusland}}
  
{{Wit-Rusland}}
−
'''Wit-Rusland''' is een land in Oost-[[Europa (werelddeel)|Europa]] en grenst aan: [[Litouwen]], [[Letland]], [[Polen]], [[Rusland]] en [[Oekraïne]] en bestaat sinds 1991 nadat het zich onafhankelijk verklaarde van de [[Sovjet-Unie]].
 +
'''Wit-Rusland''', soms ook '''Belarus''' genoemd, is een land in Oost-[[Europa (werelddeel)|Europa]]. Wit-Rusland grenst in het noordoosten aan [[Rusland]], in het zuiden aan [[Oekraïne]], in het westen aan [[Polen]] en in het noordwesten aan [[Litouwen]] en [[Letland]]. De hoofdstad van Wit-Rusland is [[Minsk]] en er wonen zo'n 9,4 miljoen mensen. In Wit-Rusland worden zowel [[Russisch]] als [[Wit-Russisch]] gesproken.
   
  +
Gedurende de geschiedenis is Wit-Rusland onderdeel geweest van verschillende landen. Het heeft een lange tijd gehoord bij [[Polen-Litouwen]] en het [[Russische Keizerrijk]]. Hierdoor is de cultuur van het land beïnvloedt door de Russische, Litouwse en Poolse cultuur. Na de [[Russische Revolutie]] wist Wit-Rusland onafhankelijk te worden in 1918, maar in 1919 werd Wit-Rusland weer terug veroverd door de Russen. Wit-Rusland werd communistisch gemaakt en werd in 1922 onderdeel van de [[Sovjet-Unie]]. Dit bleef tot 1991 toen het land onafhankelijk werd. Sinds 1994 is president [[Aleksandr Loekasjenko]] aan de macht. Onder Loekasjenko werd Wit-Rusland ondemocratisch en werden tegenstanders opgepakt. Wit-Rusland is het enige land van Europa met een [[doodstraf]]. Het wordt soms ook wel de ''laatste dictatuur van Europa'' genoemd. Wit-Rusland heeft goede banden met Rusland en Rusland houd ook de regering van Loekasjenko in stand. In 2020 en 2021 braken er grootschalige protesten in Wit-Rusland uit tegen de regering van Loekasjenko, maar deze werden neergeslagen.
−
De Hoofdstad is [[Minsk]] en telt ongeveer 1,7 miljoen inwoners, het land zelf heeft iets minder dan 10 miljoen inwoners.
  
   
  +
Wit-Rusland is geen lid van de [[Europese Unie]] en de [[NAVO]]. Wit-Rusland wordt soms ook ''Belarus'' genoemd. De Wit-Russen zelf noemen hun land zo en ook in andere talen wordt deze naam gebruikt. In het Nederlands zijn beide namen correct, maar "Wit-Rusland" wordt vaker gebruikt.
−
De president, Aleksandr Loekasjenko, is al sinds 1994 de baas in het land. Kritiek op hem is verboden en tegenstanders worden opgepakt. Ook wordt Loekasjenko ervan verdacht mensenrechten te hebben geschonden. Daarom zien veel mensen hem als een dictator. Bovendien is Wit-Rusland het enige land in Europa dat de [[doodstraf]] nog uitvoert.
 
−  
−
Wit-Rusland is geen lid van de Europese Unie en de NAVO. Het land heeft een nauwe relatie met Rusland, omdat Loekasjenko voorstander is van een 'Euraziatische Unie'. Dat betekent dat de voormalige Sovjet-Uniestaten heel nauw met elkaar samenwerken op politiek en economisch gebied.
 
   
 
==Geschiedenis==
  
==Geschiedenis==
 
===Vroege geschiedenis===
  
===Vroege geschiedenis===
  +
[[Bestand:Unia_Lubelska.JPG|left|300px|thumb|De [[unie van Lublin]] stichtte de Pools-Litouwse Gemenebest.]]
 
De Wit-Rusissche geschiedenis begint in de 9e eeuw. De streek werd lange tijd bewoond door de [[Krivitsjen]], de [[Dregovitsjen]] en de [[Radimitsjen]]. In de 10e eeuw werd begonnen met het gebied christelijk te maken vanuit het [[Kievse Rijk]]. In de 14e eeuw werd het gebied pas echt christelijk, aangezien men bleef geloven in de heidense god. Tussen de 14e en 18e eeuw kwamen er drie volkeren in het gebied te wonen, de Oekraïners, de Russen en de Wit-Russen. In 1517 werd de Bijbel in het Wit-Russisch vertaald door [[Francysk Skaryna]]. Dit was het begin van de Wit-Russische cultuur.
 
De Wit-Rusissche geschiedenis begint in de 9e eeuw. De streek werd lange tijd bewoond door de [[Krivitsjen]], de [[Dregovitsjen]] en de [[Radimitsjen]]. In de 10e eeuw werd begonnen met het gebied christelijk te maken vanuit het [[Kievse Rijk]]. In de 14e eeuw werd het gebied pas echt christelijk, aangezien men bleef geloven in de heidense god. Tussen de 14e en 18e eeuw kwamen er drie volkeren in het gebied te wonen, de Oekraïners, de Russen en de Wit-Russen. In 1517 werd de Bijbel in het Wit-Russisch vertaald door [[Francysk Skaryna]]. Dit was het begin van de Wit-Russische cultuur.
   
Regel 16: Regel 14:
   
 
===Eerste Wereldoorlog===
  
===Eerste Wereldoorlog===
  +
[[Bestand:BNR_(Ruthienie_Blanche)_Map_1918.jpg|right|300px|thumb|Het grondgebied dat door Wit-Rusland in 1918 werd geclaimd.]]
 
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] kwamen de Duitsers via Wit-Rusland Rusland binnenvallen. Veel Wit-Russen vochten aan het oostfront, maar hier kwam verandering in tijdens de [[Februarirevolutie]]. In 1918 sloot [[Vladimir Lenin]] vrede met de Duitsers. De Russen stonden delen van Wit-Rusland af aan Polen, dat toen door de Duitsers bezet was. De Wit-Russen negeerden deze afspraak en riep later de [[Wit-Russische Nationale Republiek]] uit.
 
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] kwamen de Duitsers via Wit-Rusland Rusland binnenvallen. Veel Wit-Russen vochten aan het oostfront, maar hier kwam verandering in tijdens de [[Februarirevolutie]]. In 1918 sloot [[Vladimir Lenin]] vrede met de Duitsers. De Russen stonden delen van Wit-Rusland af aan Polen, dat toen door de Duitsers bezet was. De Wit-Russen negeerden deze afspraak en riep later de [[Wit-Russische Nationale Republiek]] uit.
   
  +
Deze republiek had geen lang leven en in 1919 werd deze al door de [[Sovjet-Unie]] opgeslokt. De regering van de Wit-Russische Nationale Republiek ging in [[ballingschap]]. Dit betekent dat zij het land verliet, maar nog steeds zeggen de "echte" regering te zijn. Wit-Rusland was niet de enige plek waar dit gebeurde. Ook in Polen en Litouwen was dit het geval. Waar Pools en Litouwse regering in ballingschap inmiddels opgeheven, bestaat de ''[[Wit-Russische regering in ballingschap]]'' nog altijd.
−
Deze republiek had geen lang leven en in 1919 werd deze al door de [[Sovjet-Unie]] opgeslokt.
 
   
 
===Onderdeel van de Sovjet-Unie===
  
===Onderdeel van de Sovjet-Unie===
 
In 1919 wordt Wit-Rusland een [[sovjetrepubliek]] binnen de Sovjet-Unie. Al vrij snel hierna werd Wit-Rusland samen gevoegd met [[Litouwen]] als één sovjetrepubliek. Het westelijke gedeelte van het moderne Wit-Rusland bleef onderdeel van Polen, ook na de Eerste Wereldoorlog. Gedurende de jaren 20 en 30 wordt de Sovjet-Unie, en daarmee ook Wit-Rusland, in hoog tempo geïndustrialiseerd.
 
In 1919 wordt Wit-Rusland een [[sovjetrepubliek]] binnen de Sovjet-Unie. Al vrij snel hierna werd Wit-Rusland samen gevoegd met [[Litouwen]] als één sovjetrepubliek. Het westelijke gedeelte van het moderne Wit-Rusland bleef onderdeel van Polen, ook na de Eerste Wereldoorlog. Gedurende de jaren 20 en 30 wordt de Sovjet-Unie, en daarmee ook Wit-Rusland, in hoog tempo geïndustrialiseerd.
   
  +
[[Bestand:1943_Belorussia_Jewish_resistance_group.jpg|left|300px|thumb|Een Joodse verzetsgroep in Wit-Rusland]]
−
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wist de Sovjet-Unie ook het oosten van Polen te veroveren, dat tegenwoordig het westen van Wit-Rusland is. De Sovjet-Unie en Nazi-Duitsland hadden aanvankelijk de afspraak om samen Polen te verdelen en elkaar niet aan te vallen. Uiteindelijk besloten de Nazi's de Sovjet-Unie toch aan te vallen. Dit deden ze via Wit-Rusland. Vooral Wit-Rusland leed erg onder de Tweede Wereldoorlog. In Wit-Rusland was een grote Joodse bevolking. Pas in 1944 kon Wit-Rusland bevrijd worden. Tegen die tijd waren 209 van de 290 steden en was 80% van de industrie vernietigd. Tevens hadden meer dan 1 miljoen gebouwen schade. Meer dan 1 miljoen mensen stierven tijdens de oorlog. De Joodse bevolking was het slachtoffer van de [[Holocaust]] geworden en is nooit meer echt hersteld.
+
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wist de Sovjet-Unie ook het oosten van Polen te veroveren, dat tegenwoordig het westen van Wit-Rusland is. De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland hadden aanvankelijk de afspraak om samen Polen te verdelen en elkaar niet aan te vallen. Uiteindelijk besloten de nazi's de Sovjet-Unie toch aan te vallen. Dit deden ze via Wit-Rusland. Vooral Wit-Rusland leed erg onder de Tweede Wereldoorlog. In Wit-Rusland was een grote Joodse bevolking. Pas in 1944 kon Wit-Rusland bevrijd worden. Tegen die tijd waren 209 van de 290 steden en was 80% van de industrie vernietigd. Tevens hadden meer dan 1 miljoen gebouwen schade. Meer dan 1 miljoen mensen stierven tijdens de oorlog. De Joodse bevolking was het slachtoffer van de [[Holocaust]] geworden en is nooit meer echt hersteld.
   
  +
[[Bestand:100_years_of_BSSR_2019_stamp_of_Belarus.jpg|right|300px|thumb|Een postzegel uit de Sovjetperiode]]
−
Hoewel Wit-Rusland onderdeel van de Sovjet-Unie was, was het voor zichzelf lid van de [[Verenigde Naties]]. Wit-Rusland trad al bij de toetreding tot de VN toe en had ook een eigen stem. Na de oorlog werd begonnen met heropbouwen van het land. Wit-Rusland werd het industriële centrum van het westen van de Sovjet-Unie. Onder [[Jozef Stalin]] verhuisden veel Russen naar Wit-Rusland. Op deze manier werd Wit-Rusland Russisch gemaakt, [[russificatie]]. Stalins opvolgers zetten deze trend voort. In 1986 werd Wit-Rusland getroffen door de ontploffing van de kernreactor in het Oekraïense plaatsje [[Chernobyl]]. Hoewel de kernreactor in Oekraïne stond, 16 kilometer van de Wit-Russische grens, werd het zuiden van het Wit-Rusland meer getroffen dan Oekraïne. Nog steeds is het zuidelijk gedeelte van Wit-Rusland verboden terrein en zijn de consequenties nog steeds te merken. De Sovjet-Unie voerde ook moorden op de Wit-Russen uit. In 1988 werden massagraven gevonden van Wit-Russen, die tussen 1937 en 1941 vermoord werden.
 +
Hoewel Wit-Rusland onderdeel van de Sovjet-Unie was, was het voor zichzelf lid van de [[Verenigde Naties]]. Wit-Rusland trad al bij de toetreding tot de VN toe en had ook een eigen stem. Na de oorlog werd begonnen met heropbouwen van het land. Wit-Rusland werd het industriële centrum van het westen van de Sovjet-Unie. Onder [[Jozef Stalin]] verhuisden veel Russen naar Wit-Rusland. Op deze manier werd Wit-Rusland Russisch gemaakt, [[russificatie]]. Stalins opvolgers zetten deze trend voort. In 1986 werd Wit-Rusland getroffen door de ontploffing van de kernreactor in het Oekraïense plaatsje [[Tsjernobyl]]. Hoewel de kernreactor in Oekraïne stond, 16 kilometer van de Wit-Russische grens, werd het zuiden van het Wit-Rusland meer getroffen dan Oekraïne. Nog steeds is het zuidelijk gedeelte van Wit-Rusland verboden terrein en zijn de consequenties nog steeds te merken. De Sovjet-Unie voerde ook moorden op de Wit-Russen uit. In 1988 werden massagraven gevonden van Wit-Russen, die tussen 1937 en 1941 vermoord werden.
  +
  +
Met het [[Akkoord van Białowieża]] in 1991 werd Wit-Rusland officieel onafhankelijk van de Sovjet-Unie. Dit betekende het einde van het communistische tijdperk.
   
 
===Onafhankelijkheid en Loekasjenko===
  
===Onafhankelijkheid en Loekasjenko===
  +
[[Bestand:Президент_Республики_Беларусь_Александр_Лукашенко.jpg|left|300px|thumb|[[Aleksandr Loekasjenko]] wordt ook wel de "laatste dictator van Europa" genoemd.]]
 
Op 27 juli 1990 verklaarde Wit-Rusland zich onafhankelijk, maar de communistische partij bleef voor de overgang nog aan de macht. Zij lieten wel de naam van het land veranderen in ''Belarus'' (in het Nederlands gebruikt men nog steeds de naam ''Wit-Rusland''). In 1994 werd de nieuwe grondwet aangenomen, waarbij Wit-Rusland officieel een democratie werd met als staatshoofd een president.
 
Op 27 juli 1990 verklaarde Wit-Rusland zich onafhankelijk, maar de communistische partij bleef voor de overgang nog aan de macht. Zij lieten wel de naam van het land veranderen in ''Belarus'' (in het Nederlands gebruikt men nog steeds de naam ''Wit-Rusland''). In 1994 werd de nieuwe grondwet aangenomen, waarbij Wit-Rusland officieel een democratie werd met als staatshoofd een president.
   
 
Later in 1994 werd president [[Aleksandr Loekasjenko]] tot de eerste president van Wit-Rusland verkozen. Volgens internationale organisaties waren de enige eerlijke verkiezingen die ooit in Wit-Rusland zijn gehouden. Loekasjenko wilde in het begin Wit-Rusland onderdeel van Rusland maken, maar dit voorstel werd door de bevolking verworpen. Wel liet Loekasjenko de vlag vervangen door de oude Sovjetvlag en maakte hij het Russisch een officiële taal. Loekasjenko geeft zijn speeches ook altijd in het Russisch. Lang waren er gesprekken tussen de Russische president [[Vladimir Poetin]] en Loekasjenko om Wit-Rusland en Rusland in één land te verenigen. Dit zou voor Poetin voordelig zijn, aangezien hij dan langer president van Rusland kan blijven. Na 2014 was Loekasjenko het hier niet meer mee eens. Vanaf toen begon hij ook zijn speeches meer in het Wit-Russisch te geven. Volgens hem is hij "trots op het feit dat hij de eerste president van Wit-Rusland is, maar zeker niet de laatste president van het land wil zijn".
 
Later in 1994 werd president [[Aleksandr Loekasjenko]] tot de eerste president van Wit-Rusland verkozen. Volgens internationale organisaties waren de enige eerlijke verkiezingen die ooit in Wit-Rusland zijn gehouden. Loekasjenko wilde in het begin Wit-Rusland onderdeel van Rusland maken, maar dit voorstel werd door de bevolking verworpen. Wel liet Loekasjenko de vlag vervangen door de oude Sovjetvlag en maakte hij het Russisch een officiële taal. Loekasjenko geeft zijn speeches ook altijd in het Russisch. Lang waren er gesprekken tussen de Russische president [[Vladimir Poetin]] en Loekasjenko om Wit-Rusland en Rusland in één land te verenigen. Dit zou voor Poetin voordelig zijn, aangezien hij dan langer president van Rusland kan blijven. Na 2014 was Loekasjenko het hier niet meer mee eens. Vanaf toen begon hij ook zijn speeches meer in het Wit-Russisch te geven. Volgens hem is hij "trots op het feit dat hij de eerste president van Wit-Rusland is, maar zeker niet de laatste president van het land wil zijn".
   
−
In 2020 braken grootschalige protesten uit na de presidentsverkiezingen. Dit zijn een opeenstapeling van redenen. Als eerste was er kritiek op hoe Wit-Rusland het [[coronavirus]] aanpakte. Volgens Loekasjenko bestond het virus namelijk niet. Ook was men boos op de corruptie, de economische situatie en de oneerlijke verkiezingen. De Verenigde Staten, de Europese Unie en andere internationale organisaties oordeelden dat de verkiezingen in Wit-Rusland gefraudeerd waren. Oppositieleidster [[Svetlana Tichanovskaja]] vluchtte uiteindelijk naar Litouwen.
 +
In 2020 [[Protesten in Wit-Rusland in 2020 en 2021|braken grootschalige protesten uit]] na de presidentsverkiezingen. Dit zijn een opeenstapeling van redenen. Als eerste was er kritiek op hoe Wit-Rusland het [[coronavirus]] aanpakte. Volgens Loekasjenko bestond het virus namelijk niet. Ook was men boos op de corruptie, de economische situatie en de oneerlijke verkiezingen. De Verenigde Staten, de Europese Unie en andere internationale organisaties oordeelden dat de verkiezingen in Wit-Rusland gefraudeerd waren. Oppositieleidster [[Svetlana Tichanovskaja]] vluchtte uiteindelijk naar Litouwen. De protesten zijn uiteindelijk neergeslagen doordat Loekasjenko hulp kreeg van de Russen. Door sancties tegen Wit-Rusland van westerse landen groeide Loekasjenko dichter bij de Russische president [[Vladimir Poetin]]. Poetin en Loekasjenko hadden al goede banden en willen op den duur Wit-Rusland en Rusland verenigen tot één land. Vooral na 2020 groeide kwamen de twee erg samen. Tijdens de [[Russische invasie van Oekraïne in 2022]] vielen Russische troepen ook Oekraïne binnen via Wit-Rusland. Ook gaf Loekasjenko aan Wit-Russische troepen te sturen naar Oekraïne.
   
 
==Geografie==
  
==Geografie==
 
===Landschap===
  
===Landschap===
  +
[[Bestand:Dziaržynskaja_hara.jpg|right|300px|thumb|Een gedenkteken bij het hoogste punt van Wit-Rusland; [[Dzjarzjynskaja hara]]]]
  +
Wit-Rusland is volledig omsloten door andere landen. Het is daardoor een zogeheten [[binnenstaat]]; het heeft geen rechtstreekse verbinding met de zee. De [[Wit-Russische Rug]] splitst het land in tweeën. De rug loopt van het zuidwesten tot aan het noordoosten. Het hoogste punt van het gebergte is de [[Dzjarzjynskaja hara]], dat met 345 meter hoogte ook het hoogste punt van het land is. Wit-Rusland heeft hierdoor niet echt bergen; het land is vrij vlak. Het noorden bestaat vooral uit heuvels met vele meren, die tijdens de ijstijd ontstaan zijn. Wit-Rusland heeft vele meren. Samen omvatten deze meren zo'n 10% van het landoppervlak. De belangrijkste meren zijn het [[Narachmeer]] en het [[Osveyameer]].
  +
  +
In het zuiden bestaat het grootste gedeelte uit de moerasachtige streek [[Polesië]], dat ook in de buurlanden ligt. Door de kernramp in het Oekraïense [[Tsjernobyl]] in 1986 heeft het zuidoosten te maken met de nucleaire [[fall-out]]. Nog altijd leven hier 1,5 miljoen mensen, maar de gebieden die het dichtst bij het rampgebied liggen zijn afgesloten.
   
 
===Klimaat===
  
===Klimaat===
  +
Wit-Rusland heeft een [[landklimaat]] met strenge winters en koele zomers. De winter duurt in Wit-Rusland tussen de 105 en 150 dagen, terwijl de zomer rond de 150 dagen duurt. De gemiddelde temperatuur 's winters is -6 graden Celsius, terwijl dit in de zomer 18 graden Celsius is. Tijdens de zomer valt de meeste regen. Hevuge regenbuien gedurende de zomer zijn uitzondering. In het midden van het land kent men daarnaast ook veel [[mist]].
   
 
===Grote steden===
  
===Grote steden===
Regel 43: Regel 52:
 
! align="center" colspan="11" | 10 grootste steden van Wit-Rusland
  
! align="center" colspan="11" | 10 grootste steden van Wit-Rusland
 
|-
  
|-
−
! rowspan="23" width:150 |<br>
 +
! rowspan="23" width:150 |<br />
   
−
[[Bestand:Minsk_National_Library_-_views_05.jpg|200px]]<br>[[Minsk]]<br>
 +
[[Bestand:Minsk_National_Library_-_views_05.jpg|200px]]<br />[[Minsk]]<br />
−
[[Bestand:Gomel._Mountains_of_phosphogypsum.jpg|200px]]<br>[[Gomel]]<br>
 +
[[Bestand:Gomel._Mountains_of_phosphogypsum.jpg|200px]]<br />[[Gomel]]<br />
 
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer
 
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer
 
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stad
  
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stad
−
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Inwoners
 +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Inwoners <br> (2021)
 
! rowspan="23" width:150 |
  
! rowspan="23" width:150 |
−
[[Bestand:Могилёвское_ПО_ХИМВОЛОКНО.JPG|200px]]<br>[[Mogiljov]]<br>
 +
[[Bestand:Могилёвское_ПО_ХИМВОЛОКНО.JPG|200px]]<br />[[Mogiljov]]<br />
−
[[File:Kastryčnicki_rajon,_Viciebsk,_Belarus_6.jpg|200px]]<br>[[Vitebsk]]<br>
 +
[[Bestand:Kastryčnicki_rajon,_Viciebsk,_Belarus_6.jpg|200px]]<br />[[Vitebsk]]<br />
 
|-
 
|-
   
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="center" | '''[[Minsk]]''' || align="center" | 1.742.123
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="center" | '''[[Minsk]]''' || align="center" | 1.992.685
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="center" | '''[[Gomel]]''' || align="center" | 480.950
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="center" | '''[[Gomel]]''' || align="center" | 536.938
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="center" | '''[[Mogiljov]]''' || align="center" | 359.000
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="center" | '''[[Mogiljov]]''' || align="center" | 383.313
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="center" | '''[[Vitebsk]]''' || align="center" | 342.077
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="center" | '''[[Vitebsk]]''' || align="center" | 378.459
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="center" | '''[[Grodno]]''' || align="center" | 317.366
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="center" | '''[[Grodno]]''' || align="center" | 373.547
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="center" | '''[[Brest (Wit-Rusland)|Brest]]''' || align="center" | 300.716
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="center" | '''[[Brest (Wit-Rusland)|Brest]]''' || align="center" | 350.616
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="center" | '''[[Bobroejsk]]''' || align="center" | 220.517
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="center" | '''[[Bobroejsk]]''' || align="center" | 216.793
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="center" | '''[[Baranovitsji]]''' || align="center" | 168.773
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="center" | '''[[Baranovitsji]]''' || align="center" | 179.000
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="center" | '''[[Borisov]]''' || align="center" | 150.372
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="center" | '''[[Borisov]]''' || align="center" | 142.681
 
|-
  
|-
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="center" | '''[[Pinsk]]''' || align="center" | 130.777
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="center" | '''[[Pinsk]]''' || align="center" | 137.960
 
|}
  
|}
   
 
==Bevolking==
  
==Bevolking==
 
===Algemeen===
  
===Algemeen===
  +
[[Bestand:BelarusHomeLanguages2009.PNG|right|300px|thumb|In het blauw de regio's waar het [[Russisch]] de meest gesproken taal is en in het groen de regio's waar het [[Wit-Russisch]] de meest gesproken taal is.]]
  +
In Wit-Rusland wonen zo'n 9 miljoen mensen. De grootste bevolkingsgroep zijn de [[Wit-Russen]] zelf, die 84% van de bevolking uitmaken. Andere grote groepen zijn [[Russen]] (8%), [[Polen]] (3%) en [[Oekraïners]] (2%). Tegenwoordig woont 70% van de inwoners in steden of stedelijke gebieden. Slechts 2 miljoen Wit-Russen wonen op het platteland. Door [[vergrijzing]] en [[emigratie]] neemt de Wit-Russische bevolking af. Veel jonge Wit-Russen vertrekken naar het buitenland.
   
 
===Taal===
  
===Taal===
Regel 86: Regel 97:
   
 
===Religie===
  
===Religie===
  +
[[Bestand:Vsekh_svyatykh_sobor_1998.jpg|left|300px|thumb|Het kathedraal van [[Minsk]] is een orthodoxe kerk.]]
  +
Uit onderzoek uit 2011 blijkt dat 60% van de Wit-Russen een religie aanhangt. De meeste van hun zijn een aanhanger van de [[Russisch-Orthodoxe Kerk]]. Wit-Rusland heeft geen eigen orthodoxe kerk, deze is verbonden met die van Rusland. De Russisch-Orthodoxe Kerk heeft wel een afdeling in Wit-Rusland. In het westen zijn protestantse en katholieke groepen. De Griekse Katholieke Kerk, het jodendom en islam zijn minderheden. 40% van de Wit-Russen hangt geen religie aan.
  +
  +
Voor de Tweede Wereldoorlog was Wit-Rusland het centrum voor Joden in Europa. 10% van de bevolking was toen Joods. Tijdens de [[holocaust]] zijn veel Joden vermoord door de nazi's. Een ander deel vluchtte naar andere landen of vertrok na de oorlog naar Europa, Israël of de VS. Tegenwoordig is minder dan 1% Joods. In Wit-Rusland is er [[godsdienstvrijheid]], maar de overheid mag religieuze organisaties of bijeenkomsten verbieden.
  +
  +
===Onderwijs===
  +
[[File:BSU_Physics_Faculty.jpg|right|300px|thumb|[[Staatsuniversiteit van Wit-Rusland]]]]
  +
Het onderwijs in Wit-Rusland is gratis, behalve voor hogescholen en universiteiten. In Wit-Rusland is ieder kind tussen de 6 en 15 jaar leerplichtig. Veel kinderen gaan voor hun 6e naar een kleuterschool, maar deze niet verplicht. De meeste kleuterscholen zijn Russisch en slechts een paar werken in het Wit-Russisch.
  +
  +
Tussen hun 6e en 15e gaan de kinderen naar de basisschool en de middelbare school. Hier leren de kinderen zowel Russisch als Wit-Russisch. Zij krijgen allerlei vakken en moeten aan het einde een examen maken. Dit examen bepaalt of ze door kunnen gaan naar de universiteit. Bijna iedere scholier is lid van de landelijke jeugdorganisatie. Deze organiseert allerlei uitjes, zoals zomerkampen en sportevenementen. Lid zijn is niet verplicht, maar kinderen die geen lid zijn worden als "probleemkinderen" gezien. De organisatie wordt daarom ook als [[propaganda]] voor de Wit-Russische regering gezien.
  +
  +
Wit-Rusland heeft 55 universiteiten en hogescholen. Het aantal studenten is door de jaren heen gegroeid.
  +
  +
==Kunst en cultuur==
  +
===Invloeden en tradities===
  +
[[File:Kupalskaye_Kola._Weaving_a_wreath.jpg|left|300px|thumb|Traditionele Wit-Russische klederdracht]]
  +
De cultuur van Wit-Rusland is erg beïnvloed door de Russische, Pools en Litouwse cultuur. Vooral de Russische cultuur is van grote invloed geweest. In de tijd van het Keizerrijk en de Sovjet-Unie was er [[russificatie]]. Wit-Rusland werd als het ware Russisch gemaakt. Hoewel sommige Wit-Russen zichzelf als Russisch zien, ziet het grootste gedeelte van de bevolking zich als Wit-Russisch.
  +
  +
De nationale kleuren van Wit-Rusland zijn groen en rood. Deze kleuren worden vaak gebruikt in de traditionele [[klederdracht]]. Wit-Russische klederdracht heeft een lange geschiedenis en gaat terug tot het [[Kievse Rijk]]. Tegenwoordig wordt de klederdracht alleen nog gedragen tijdens evenementen en feesten. De kleding is speciaal ontworpen voor het koude klimaat van Wit-Rusland. De kleding wordt versierd met symbolische elementen in rood, groen en blauw. Vaak wordt dit op de randen van de kleding [[borduren|geborduurd]]. Een andere Wit-Russische traditie is de [[batlejka]]. Dit een poppentheater dat erg populair werd in de 18e en 19e eeuw. Tegenwoordig worden voorstellingen voornamelijk gegeven tijdens de kerst. Dan wordt de geboorte van Jezus uitgebeeld met het poppentheater.
  +
  +
===Werelderfgoed===
  +
Wit-Rusland heeft vier zaken op de Werelderfgoedlijst staan. Dit zijn:
  +
* Het [[Woud van Białowieża]] (samen met Polen)
  +
* Het [[Kasteel Mir]]
  +
* Het [[Kasteel van Njasvizj]]
  +
* De [[Geodetische boog van Struve]] (samen met andere landen)
  +
[[File:Banner_Nyasvizh_001_4781.jpg|center|900px|thumb|Het [[kasteel van Njasvizj]]]]
  +
  +
===Eten en drinken===
  +
[[File:Mint_bread_kvas.jpg|right|250px|thumb|[[Kvass]] met roggebrood]]
  +
Net als de cultuur is de Wit-Russische keuken beïnvloedt door Russische, Poolse en Litouwse gerechten. Ook zijn er gerechten uit Italiaanse, Franse en Duitse keukens overgekomen. Een voorbeeld hiervan is [[lazanki]], een soort van pasta, en veel gerechten met aardappels. Het avondeten in Wit-Rusland bestaat altijd uit soep en een hoofdgerecht. De Wit-Russische keuken heeft verschillende soorten soepen, zoals [[borscht]] en [[poliŭka]]. Vaak wordt er [[zure room]] in de soep gedaan. Ook worden [[roggebrood]] en [[blini]]s (pannenkoekjes) gegeten bij de soepen.
  +
  +
Een ander bekend gerecht is [[draniki]]. Dit zijn kleine pannenkoekjes gemaakt van aardappel. Varkensvlees is het vlees dat het meest gegeten wordt in Wit-Rusland. Je vindt het in veel gerechten samen met champignons, groenten en aardappels. Bekende vleesgerechten zijn [[zrazy]] en [[veraščaka]]. Traditionele dranken uit Wit-Rusland [[wodka]] en [[kvass]]. Kvass is een drank zonder alcohol gemaakt van rogge met fruit.
  +
  +
===Muziek===
  +
[[File:NaviBand_at_Laima_Rendez_Vous_Jurmala_2017.jpg|left|250px|thumb|In 2016 deed [[Naviband]] mee aan het Euovisiesongfestival namens Wit-Rusland]]
  +
De Wit-Russische muziek ontstond ergens in de 17e eeuw met de opera's van [[Stanisław Moniuszko]]. Later had ook [[Antoni Radziwiłł]] met zijn opera's succes in de 19e eeuw. Beide heren waren eigenlijk Pools, maar woonde in het gebied waar Wit-Rusland nu ligt. Later schreef [[Anatoly Bogatyrev]] verschillende opera's en balletten. Tijdens de Sovjetperiode was Wit-Russische muziek erg populair. Veel bands en zangers kwamen uit Wit-Rusland en waren bekend in de gehele Sovjet-Unie. Veel van hen speelden [[volksmuziek]], zoals de band [[Pesniary]]. Tegenwoordig is volksmuziek nog altijd erg populair in Wit-Rusland met bands als [[Stary Olsa]].
  +
  +
Ook rockmuziek is erg populair in Wit-Rusland. In de jaren 1980 en 1990 kwam rockmuziek naar Wit-Rusland, nadat het toegestaan werd. Bekende rockbands uit Wit-Rusland zijn [[Bi-2]] en [[Lyapis Trubetskoy]]. Wit-Russische zangers en bands zijn vaak ook populair in Rusland en Oekraïne. Sinds 2004 doet Wit-Rusland mee aan het [[Eurovisiesongfestival]], maar heeft nog niet gewonnen.
  +
  +
===Literatuur===
  +
[[File:Світлана_Алексієвич_(Київ,_2016)_08.JPG|right|300px|thumb|[[Svetlana Aleksijevitsj]]]]
  +
De Wit-Russische literatuur bestond lange tijd alleen uit enkele middeleeuwse werken en legenden uit de mythologie. Pas in de 19e eeuw kwam de moderne Wit-Russische literatuur, mede door de werken van [[Yanka Kupala]]. Ook schrijvers als [[Yakub Kolas]], [[Źmitrok Biadula]] en [[Maksim Haretski]] zorgden ervoor dat Wit-Russische literatuur bekend werd. Zij hadden een tijdschrift waarin zij gedichten en verhalen plaatsten in [[Vilnius]]. Nadat Wit-Rusland onderdeel werd van de Sovjet-Unie werd de Wit-Russische taal verboden tot 1939. Hierdoor vond de Wit-Russische literatuur enkel plaats in het oosten van Polen, waar een Wit-Russen woonden. De schrijvers hier moesten onderduiken of vluchten toen de nazi's kwamen. Zij keerden vaak pas terug in de jaren 1960. Na de oorlog werden vooral boeken geschreven over het leed van de oorlog. Van de jaren 1960 werd de literatuur bekend door schrijvers als [[Vasil’ Bykaw]] en [[Uladzimir Karatkievich]].
  +
  +
In 2015 ontving de Wit-Russische schrijfster [[Svetlana Aleksijevitsj]] de Nobelprijs voor Literatuur als eerste van haar landgenoten.
  +
  +
===Sport===
  +
Wit-Russische sporters kunnen pas sinds 1994 meedoen met een eigen nationaal team. Voorheen deden Wit-Russische sporters mee in het Sovjetteam. De populairste sport van Wit-Rusland is [[voetbal]], maar het nationale voetbalteam is vrij onsuccesvol. Een andere populair sport is [[ijshockey]], waar het land erg succesvol in is.
  +
  +
Andere populaire sporten in Wit-Rusland zijn [[biatlon]], [[tennis]], [[wielrennen]], [[turnen]] en [[boksen]].
   
 
==Politiek==
  
==Politiek==
 
===Staatsinrichting===
  
===Staatsinrichting===
−
[[File:House_of_Representatives_of_Belarus.jpg|right|300px|thumb|Het parlementsgebouw van het Wit-Russische parlement in [[Minsk]]]]
 +
[[Bestand:House_of_Representatives_of_Belarus.jpg|right|300px|thumb|Het parlementsgebouw van het Wit-Russische parlement in [[Minsk]]]]
 
De [[grondwet]] van Wit-Rusland ziet het land als een democratische republiek. Het staatshoofd van het land is een president, tegenwoordig [[Aleksandr Loekasjenko]]. De presidentsverkiezingen worden iedere vijf jaar gehouden. Tot 2001 mocht een president maar twee termijnen zitten, maar tegenwoordig is die regel afgeschaft. De president benoemt een premier, die de leider is van de regering.
 
De [[grondwet]] van Wit-Rusland ziet het land als een democratische republiek. Het staatshoofd van het land is een president, tegenwoordig [[Aleksandr Loekasjenko]]. De presidentsverkiezingen worden iedere vijf jaar gehouden. Tot 2001 mocht een president maar twee termijnen zitten, maar tegenwoordig is die regel afgeschaft. De president benoemt een premier, die de leider is van de regering.
   
Regel 98: Regel 159:
   
 
===Democratie?===
  
===Democratie?===
−
[[File:Solidarity_with_Belarus_concert.jpg|left|300px|thumb|De oude vlag van Wit-Rusland, die tussen 1991 en 1995 werd gebruikt, is het symbool van het protest tegen de regering van Loekasjenko.]]
 +
[[Bestand:Solidarity_with_Belarus_concert.jpg|left|300px|thumb|De oude vlag van Wit-Rusland, die tussen 1991 en 1995 werd gebruikt, is het symbool van het protest tegen de regering van Loekasjenko.]]
 
Hoewel Wit-Rusland volgens haar grondwet een democratie is, wordt Wit-Rusland ook wel de ''laatste [[dictatuur]] van Europa'' genoemd. President Loekasjenko is tot op de dag van vandaag de eerste en enige president van Wit-Rusland. Verkiezingen zijn vaak gefraudeerd en in het parlement zijn alle leden vertrouwelingen van Loekasjenko. Ook komen er in Wit-Rusland vaak oneerlijke rechtszaken voor en worden critici vaak mishandeld in de gevangenis.
 
Hoewel Wit-Rusland volgens haar grondwet een democratie is, wordt Wit-Rusland ook wel de ''laatste [[dictatuur]] van Europa'' genoemd. President Loekasjenko is tot op de dag van vandaag de eerste en enige president van Wit-Rusland. Verkiezingen zijn vaak gefraudeerd en in het parlement zijn alle leden vertrouwelingen van Loekasjenko. Ook komen er in Wit-Rusland vaak oneerlijke rechtszaken voor en worden critici vaak mishandeld in de gevangenis.
   
−
In Wit-Rusland bestaat nog als laatste land in Europa de [[doodstraf]]. Ook dit wordt gegeven door oneerlijke rechtszaken. Over de doodstraffen zijn geen cijfers bekend. Familieleden horen volgens [[Amnesty International]] via een brief dat een familielid omgebracht is. Daarnaast kent Wit-Rusland nog [[censuur]] en worden de vrijheid van demonstratie en meningsuiting beperkt. Tegen kritiek wordt vak hard opgetreden. Tot 2020 waren er niet echt massale demonstraties tegen de gevestigde orde.
+
In Wit-Rusland bestaat nog als laatste land in Europa de [[doodstraf]]. Ook dit wordt gegeven door oneerlijke rechtszaken. Over de doodstraffen zijn geen cijfers bekend. Familieleden horen volgens [[Amnesty International]] via een brief dat een familielid omgebracht is. Daarnaast kent Wit-Rusland nog [[censuur]] en worden de vrijheid van demonstratie en meningsuiting beperkt. Tegen kritiek wordt vak hard opgetreden. Tot 2020 waren er niet echt massale demonstraties tegen de gevestigde orde.
  +
  +
Na een [[referendum]] in 2022 is de democratie in Wit-Rusland nog verder afgenomen. De macht van het gekozen parlement is afgenomen, terwijl de macht van de ongekozen regering is toegenomen. Ook werd het mogelijk dat er nucleaire wapens op Wit-Russisch grondgebied kwamen. Dit werd eerder door Loekasjenko voorgesteld. Oppositieleidster Tichanovskaja stelt dat het referendum niet eerlijk verlopen is. De Europese Unie en veel westerse landen namen haar standpunt over.
   
 
===Bestuurlijke indeling===
  
===Bestuurlijke indeling===
Regel 115: Regel 178:
   
 
Een oblast is weer verdeeld in [[rayon]]s en rayonvrije steden. Rayonvrije steden zijn steden met veel inwoners, die niet de status van rayons hebben. Zij zijn niet verder ingedeeld in dorpen en nederzettingen. Een rayon heeft een rayonraad en uitvoerend comité. In totaal zijn er 118 rayons.
  
Een oblast is weer verdeeld in [[rayon]]s en rayonvrije steden. Rayonvrije steden zijn steden met veel inwoners, die niet de status van rayons hebben. Zij zijn niet verder ingedeeld in dorpen en nederzettingen. Een rayon heeft een rayonraad en uitvoerend comité. In totaal zijn er 118 rayons.
  +
  +
===Buitenlandse politiek===
  +
[[Bestand:Putin with Alexander Lukashenko 2015.jpg|right|300px|thumb|President [[Aleksandr Loekasjenko]] met de Russische president [[Vladimir Poetin]]]]
  +
Wit-Rusland is lid van enkele internationale organisaties, zoals de [[Verenigde Naties]] en de [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten]] (die zetelt in Minsk). Wit-Rusland is geen lid van de [[NAVO]] en ook niet van de [[Europese Unie]]. Wit-Rusland is een van de twee Europese landen die geen lid zijn van de [[Raad van Europa]]; het andere lid is Rusland dat in 2022 uit de raad werd gezet. De beste vriend van Wit-Rusland is Rusland. De Russen betalen jaarlijks veel geld aan Wit-Rusland om het land te helpen. Ook mogen Russen en Wit-Russen in elkaars landen werken, wonen en op vakantie gaan. President Loekasjenko en Russisch president [[Vladimir Poetin]] zijn ook goede vrienden. Zij willen dat Wit-Rusland en Rusland uiteindelijk één land worden. Daarnaast pleiten ze beide voor een [[Euroaziatische Unie]] met alle vorige Sovjetrepublieken. Wit-Rusland heeft daarnaast goede banden met o.a. China, Cuba, Venezuela en Syrië.
  +
  +
De band tussen Wit-Rusland en de [[Europese Unie]] is erg stroef. De EU heeft verschillende keren kritiek gegeven op de beperkte vrijheid van meningsuiting, de beperkte democratie en de schending van de mensenrechten in Wit-Rusland. De relatie tussen Wit-Rusland en de Europese Unie schommelt van tijd tot tijd. Soms beweegt Wit-Rusland meer richting de EU en het westen en de andere keer meer richting Rusland. Na de Russische bezetting van de [[Krim]] bewoog Wit-Rusland meer richting de EU, maar na de protesten in 2020 meer richting Rusland. Na de Russische inval van Oekraïne in 2022 werden er ook sancties genomen tegen Wit-Rusland, aangezien de Russische troepen via Wit-Rusland naar Oekraïne zijn gekomen. Buurland Litouwen erkent zelfs sinds 2020 Loekasjenko niet meer als de echte president van Wit-Rusland, maar [[Svetlana Tichanovskaja]]. Verschillende landen, waaronder de Verenigde Staten, steunen Tichanovskaja.
   
 
==Economie==
  
==Economie==
−
[[File:Belarus_952.3_Tractor_in_Bucharest_2011.jpg|left|300px|thumb|Tractors van het merk ''Belarus'' zijn één van de belangrijkste exportproducten.]]
 +
[[Bestand:Belarus_952.3_Tractor_in_Bucharest_2011.jpg|left|300px|thumb|Tractors van het merk ''Belarus'' zijn een van de belangrijkste exportproducten.]]
−
De economie van Wit-Rusland is sterk afhankelijk van de handel met buurland [[Rusland]]. Meer dan de helft van de internationale handel is met Rusland en Rusland steunt Wit-Rusland ook jaarlijks met miljarden euro's. Rusland levert [[aardolie]] aan Wit-Rusland. In ruil daarvoor lopen veel pijpleidingen via Wit-Rusland naar de rest van Europa. De Wit-Russische economie is nog steeds op een communistische manier ingericht. Veel bedrijven zijn in handen van de staat, maar de laatste jaren worden deze aan het bedrijfsleven overgedragen.
+
In Wit-Rusland wordt betaalt met de [[Wit-Russische roebel]]. De economie van Wit-Rusland is sterk afhankelijk van de handel met buurland [[Rusland]]. Meer dan de helft van de internationale handel is met Rusland en Rusland steunt Wit-Rusland ook jaarlijks met miljarden euro's. Rusland levert [[aardolie]] aan Wit-Rusland. In ruil daarvoor lopen veel pijpleidingen via Wit-Rusland naar de rest van Europa. De Wit-Russische economie is nog steeds op een communistische manier ingericht. Veel bedrijven zijn in handen van de staat, maar de laatste jaren worden deze aan het bedrijfsleven overgedragen.
   
−
Wit-Rusland heeft een hogere levensstandaard dan de inwoners van Oekraïne of Rusland. Het land kent een lage [[werkloosheid]]. Na de onafhankelijkheid raakte het land in een economische crisis, maar vanaf 1995 groeide de economie. Tegenwoordig is de economische groei stilgevallen.
 +
Toch is Rusland niet het enige land waarmee Wit-Rusland handel voert. Wit-Rusland exporteert veel naar [[Oekraïne]], [[Polen]], [[Litouwen]], [[Duitsland]] en het [[Verenigd Koninkrijk]]. Het voert veel in uit [[China]], Polen, Duitsland, Oekraïne en Litouwen. De belangrijkste producten voor export zijn landbouwproducten, delfstoffen en machines. Wit-Rusland heeft een hogere levensstandaard dan de inwoners van Oekraïne of Rusland. Het land kent een lage [[werkloosheid]]. Na de onafhankelijkheid raakte het land in een economische crisis, maar vanaf 1995 groeide de economie. Tegenwoordig is de economische groei stilgevallen. Vooral na de protesten in 2020 en de Russische inval van Oekraïne in 2022 hebben veel landen [[sanctie]]s opgelegd tegen Wit-Rusland. Dit betekent dat het voor Wit-Rusland erg moeilijk wordt om met andere landen te handelen.
  +
  +
Wit-Rusland heeft weinig toerisme. De meeste toeristen komen uit Rusland, aangezien Wit-Russen en Russen vrij in elkaars kunnen reizen. Op de grenzen zijn ook geen controles. De meeste toeristen komen voor de natuur, kuurorden, de hoofdstad Minsk en de werelderfgoederen.
  +
  +
== Reisvaccinatie ==
  +
Als je naar dit land op vakantie gaat is verstandig om de volgende prikken te halen :
  +
  +
* DTP
  +
* Hepatitis A
   
 
==Foto-galerij==
  
==Foto-galerij==
Regel 132: Regel 209:
   
 
{{Navigatie Landen Europa}}
  
{{Navigatie Landen Europa}}
  +
−
[[Categorie:Landen]]
  
 
[[Categorie:Landen van Europa]]
  
[[Categorie:Landen van Europa]]
   

Huidige versie van 15 aug 2024 om 17:23

Republiek Wit-Rusland
Рэспубліка Беларусь
Respoeblika Belaroes

Vlag van Wit-Rusland Coat of arms of Belarus (2020–present).svg Europe location BY.png

Hoofdstad Minsk
Aantal inwoners 9.349.645 (2021)
Oppervlakte 207.595 km²
Regeringsvorm Presidentiële republiek en dictatuur
President Aleksandr Loekasjenko (sinds 1994)
Premier Roman Golovchenko (sinds 2020)
Godsdienst Christendom (55,4%)
Geen religie (41,1%)
Overig (3,5%)
Taal Wit-Russisch (беларуская мова)
Russisch (русский язык)
Munteenheid Wit-Russische roebel
Volkslied My Belaroesy
Nationale feestdag Onafhankelijkheidsdag (3 juli)
Landcode BLR

Wit-Rusland, soms ook Belarus genoemd, is een land in Oost-Europa. Wit-Rusland grenst in het noordoosten aan Rusland, in het zuiden aan Oekraïne, in het westen aan Polen en in het noordwesten aan Litouwen en Letland. De hoofdstad van Wit-Rusland is Minsk en er wonen zo'n 9,4 miljoen mensen. In Wit-Rusland worden zowel Russisch als Wit-Russisch gesproken.

Gedurende de geschiedenis is Wit-Rusland onderdeel geweest van verschillende landen. Het heeft een lange tijd gehoord bij Polen-Litouwen en het Russische Keizerrijk. Hierdoor is de cultuur van het land beïnvloedt door de Russische, Litouwse en Poolse cultuur. Na de Russische Revolutie wist Wit-Rusland onafhankelijk te worden in 1918, maar in 1919 werd Wit-Rusland weer terug veroverd door de Russen. Wit-Rusland werd communistisch gemaakt en werd in 1922 onderdeel van de Sovjet-Unie. Dit bleef tot 1991 toen het land onafhankelijk werd. Sinds 1994 is president Aleksandr Loekasjenko aan de macht. Onder Loekasjenko werd Wit-Rusland ondemocratisch en werden tegenstanders opgepakt. Wit-Rusland is het enige land van Europa met een doodstraf. Het wordt soms ook wel de laatste dictatuur van Europa genoemd. Wit-Rusland heeft goede banden met Rusland en Rusland houd ook de regering van Loekasjenko in stand. In 2020 en 2021 braken er grootschalige protesten in Wit-Rusland uit tegen de regering van Loekasjenko, maar deze werden neergeslagen.

Wit-Rusland is geen lid van de Europese Unie en de NAVO. Wit-Rusland wordt soms ook Belarus genoemd. De Wit-Russen zelf noemen hun land zo en ook in andere talen wordt deze naam gebruikt. In het Nederlands zijn beide namen correct, maar "Wit-Rusland" wordt vaker gebruikt.

Geschiedenis

Vroege geschiedenis

De unie van Lublin stichtte de Pools-Litouwse Gemenebest.

De Wit-Rusissche geschiedenis begint in de 9e eeuw. De streek werd lange tijd bewoond door de Krivitsjen, de Dregovitsjen en de Radimitsjen. In de 10e eeuw werd begonnen met het gebied christelijk te maken vanuit het Kievse Rijk. In de 14e eeuw werd het gebied pas echt christelijk, aangezien men bleef geloven in de heidense god. Tussen de 14e en 18e eeuw kwamen er drie volkeren in het gebied te wonen, de Oekraïners, de Russen en de Wit-Russen. In 1517 werd de Bijbel in het Wit-Russisch vertaald door Francysk Skaryna. Dit was het begin van de Wit-Russische cultuur.

Uiteindelijk kwam Wit-Rusland onder het grootvorstendom Litouwen. In 1385 kwam het grootvorstendom Litouwen onder de Pools-Litouwse Gemenebest. Hierdoor kwam Wit-Rusland onder de Poolse kroon. Hierdoor werd de Wit-Russen tot het rooms-katholicisme bekeerd. In de 16e eeuw werden veel oorlogen gevoerd met het grootvorstendom Moskou. Aan het einde van 18e eeuw stortte de Pools-Litouwse Gemenebest ineen. Wit-Rusland werd toen door de Russische tsarina Catharina de Grote veroverd en kwam zo bij Rusland terecht.

Eerste Wereldoorlog

Het grondgebied dat door Wit-Rusland in 1918 werd geclaimd.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwamen de Duitsers via Wit-Rusland Rusland binnenvallen. Veel Wit-Russen vochten aan het oostfront, maar hier kwam verandering in tijdens de Februarirevolutie. In 1918 sloot Vladimir Lenin vrede met de Duitsers. De Russen stonden delen van Wit-Rusland af aan Polen, dat toen door de Duitsers bezet was. De Wit-Russen negeerden deze afspraak en riep later de Wit-Russische Nationale Republiek uit.

Deze republiek had geen lang leven en in 1919 werd deze al door de Sovjet-Unie opgeslokt. De regering van de Wit-Russische Nationale Republiek ging in ballingschap. Dit betekent dat zij het land verliet, maar nog steeds zeggen de "echte" regering te zijn. Wit-Rusland was niet de enige plek waar dit gebeurde. Ook in Polen en Litouwen was dit het geval. Waar Pools en Litouwse regering in ballingschap inmiddels opgeheven, bestaat de Wit-Russische regering in ballingschap nog altijd.

Onderdeel van de Sovjet-Unie

In 1919 wordt Wit-Rusland een sovjetrepubliek binnen de Sovjet-Unie. Al vrij snel hierna werd Wit-Rusland samen gevoegd met Litouwen als één sovjetrepubliek. Het westelijke gedeelte van het moderne Wit-Rusland bleef onderdeel van Polen, ook na de Eerste Wereldoorlog. Gedurende de jaren 20 en 30 wordt de Sovjet-Unie, en daarmee ook Wit-Rusland, in hoog tempo geïndustrialiseerd.

Een Joodse verzetsgroep in Wit-Rusland

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wist de Sovjet-Unie ook het oosten van Polen te veroveren, dat tegenwoordig het westen van Wit-Rusland is. De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland hadden aanvankelijk de afspraak om samen Polen te verdelen en elkaar niet aan te vallen. Uiteindelijk besloten de nazi's de Sovjet-Unie toch aan te vallen. Dit deden ze via Wit-Rusland. Vooral Wit-Rusland leed erg onder de Tweede Wereldoorlog. In Wit-Rusland was een grote Joodse bevolking. Pas in 1944 kon Wit-Rusland bevrijd worden. Tegen die tijd waren 209 van de 290 steden en was 80% van de industrie vernietigd. Tevens hadden meer dan 1 miljoen gebouwen schade. Meer dan 1 miljoen mensen stierven tijdens de oorlog. De Joodse bevolking was het slachtoffer van de Holocaust geworden en is nooit meer echt hersteld.

Een postzegel uit de Sovjetperiode

Hoewel Wit-Rusland onderdeel van de Sovjet-Unie was, was het voor zichzelf lid van de Verenigde Naties. Wit-Rusland trad al bij de toetreding tot de VN toe en had ook een eigen stem. Na de oorlog werd begonnen met heropbouwen van het land. Wit-Rusland werd het industriële centrum van het westen van de Sovjet-Unie. Onder Jozef Stalin verhuisden veel Russen naar Wit-Rusland. Op deze manier werd Wit-Rusland Russisch gemaakt, russificatie. Stalins opvolgers zetten deze trend voort. In 1986 werd Wit-Rusland getroffen door de ontploffing van de kernreactor in het Oekraïense plaatsje Tsjernobyl. Hoewel de kernreactor in Oekraïne stond, 16 kilometer van de Wit-Russische grens, werd het zuiden van het Wit-Rusland meer getroffen dan Oekraïne. Nog steeds is het zuidelijk gedeelte van Wit-Rusland verboden terrein en zijn de consequenties nog steeds te merken. De Sovjet-Unie voerde ook moorden op de Wit-Russen uit. In 1988 werden massagraven gevonden van Wit-Russen, die tussen 1937 en 1941 vermoord werden.

Met het Akkoord van Białowieża in 1991 werd Wit-Rusland officieel onafhankelijk van de Sovjet-Unie. Dit betekende het einde van het communistische tijdperk.

Onafhankelijkheid en Loekasjenko

Aleksandr Loekasjenko wordt ook wel de "laatste dictator van Europa" genoemd.

Op 27 juli 1990 verklaarde Wit-Rusland zich onafhankelijk, maar de communistische partij bleef voor de overgang nog aan de macht. Zij lieten wel de naam van het land veranderen in Belarus (in het Nederlands gebruikt men nog steeds de naam Wit-Rusland). In 1994 werd de nieuwe grondwet aangenomen, waarbij Wit-Rusland officieel een democratie werd met als staatshoofd een president.

Later in 1994 werd president Aleksandr Loekasjenko tot de eerste president van Wit-Rusland verkozen. Volgens internationale organisaties waren de enige eerlijke verkiezingen die ooit in Wit-Rusland zijn gehouden. Loekasjenko wilde in het begin Wit-Rusland onderdeel van Rusland maken, maar dit voorstel werd door de bevolking verworpen. Wel liet Loekasjenko de vlag vervangen door de oude Sovjetvlag en maakte hij het Russisch een officiële taal. Loekasjenko geeft zijn speeches ook altijd in het Russisch. Lang waren er gesprekken tussen de Russische president Vladimir Poetin en Loekasjenko om Wit-Rusland en Rusland in één land te verenigen. Dit zou voor Poetin voordelig zijn, aangezien hij dan langer president van Rusland kan blijven. Na 2014 was Loekasjenko het hier niet meer mee eens. Vanaf toen begon hij ook zijn speeches meer in het Wit-Russisch te geven. Volgens hem is hij "trots op het feit dat hij de eerste president van Wit-Rusland is, maar zeker niet de laatste president van het land wil zijn".

In 2020 braken grootschalige protesten uit na de presidentsverkiezingen. Dit zijn een opeenstapeling van redenen. Als eerste was er kritiek op hoe Wit-Rusland het coronavirus aanpakte. Volgens Loekasjenko bestond het virus namelijk niet. Ook was men boos op de corruptie, de economische situatie en de oneerlijke verkiezingen. De Verenigde Staten, de Europese Unie en andere internationale organisaties oordeelden dat de verkiezingen in Wit-Rusland gefraudeerd waren. Oppositieleidster Svetlana Tichanovskaja vluchtte uiteindelijk naar Litouwen. De protesten zijn uiteindelijk neergeslagen doordat Loekasjenko hulp kreeg van de Russen. Door sancties tegen Wit-Rusland van westerse landen groeide Loekasjenko dichter bij de Russische president Vladimir Poetin. Poetin en Loekasjenko hadden al goede banden en willen op den duur Wit-Rusland en Rusland verenigen tot één land. Vooral na 2020 groeide kwamen de twee erg samen. Tijdens de Russische invasie van Oekraïne in 2022 vielen Russische troepen ook Oekraïne binnen via Wit-Rusland. Ook gaf Loekasjenko aan Wit-Russische troepen te sturen naar Oekraïne.

Geografie

Landschap

Een gedenkteken bij het hoogste punt van Wit-Rusland; Dzjarzjynskaja hara

Wit-Rusland is volledig omsloten door andere landen. Het is daardoor een zogeheten binnenstaat; het heeft geen rechtstreekse verbinding met de zee. De Wit-Russische Rug splitst het land in tweeën. De rug loopt van het zuidwesten tot aan het noordoosten. Het hoogste punt van het gebergte is de Dzjarzjynskaja hara, dat met 345 meter hoogte ook het hoogste punt van het land is. Wit-Rusland heeft hierdoor niet echt bergen; het land is vrij vlak. Het noorden bestaat vooral uit heuvels met vele meren, die tijdens de ijstijd ontstaan zijn. Wit-Rusland heeft vele meren. Samen omvatten deze meren zo'n 10% van het landoppervlak. De belangrijkste meren zijn het Narachmeer en het Osveyameer.

In het zuiden bestaat het grootste gedeelte uit de moerasachtige streek Polesië, dat ook in de buurlanden ligt. Door de kernramp in het Oekraïense Tsjernobyl in 1986 heeft het zuidoosten te maken met de nucleaire fall-out. Nog altijd leven hier 1,5 miljoen mensen, maar de gebieden die het dichtst bij het rampgebied liggen zijn afgesloten.

Klimaat

Wit-Rusland heeft een landklimaat met strenge winters en koele zomers. De winter duurt in Wit-Rusland tussen de 105 en 150 dagen, terwijl de zomer rond de 150 dagen duurt. De gemiddelde temperatuur 's winters is -6 graden Celsius, terwijl dit in de zomer 18 graden Celsius is. Tijdens de zomer valt de meeste regen. Hevuge regenbuien gedurende de zomer zijn uitzondering. In het midden van het land kent men daarnaast ook veel mist.

Grote steden

10 grootste steden van Wit-Rusland

Minsk National Library - views 05.jpg
Minsk
Gomel. Mountains of phosphogypsum.jpg
Gomel

 Nummer Stad Inwoners
(2021)

Могилёвское ПО ХИМВОЛОКНО.JPG
Mogiljov
Kastryčnicki rajon, Viciebsk, Belarus 6.jpg
Vitebsk

1 Minsk 1.992.685
2 Gomel 536.938
3 Mogiljov 383.313
4 Vitebsk 378.459
5 Grodno 373.547
6 Brest 350.616
7 Bobroejsk 216.793
8 Baranovitsji 179.000
9 Borisov 142.681
10 Pinsk 137.960

Bevolking

Algemeen

In het blauw de regio's waar het Russisch de meest gesproken taal is en in het groen de regio's waar het Wit-Russisch de meest gesproken taal is.

In Wit-Rusland wonen zo'n 9 miljoen mensen. De grootste bevolkingsgroep zijn de Wit-Russen zelf, die 84% van de bevolking uitmaken. Andere grote groepen zijn Russen (8%), Polen (3%) en Oekraïners (2%). Tegenwoordig woont 70% van de inwoners in steden of stedelijke gebieden. Slechts 2 miljoen Wit-Russen wonen op het platteland. Door vergrijzing en emigratie neemt de Wit-Russische bevolking af. Veel jonge Wit-Russen vertrekken naar het buitenland.

Taal

Wit-Rusland heeft twee officiële talen, namelijk het Russisch en het Wit-Russisch. Het Russisch wordt door 70% van de inwoners thuis gesproken en het Wit-Russisch door 23% van de bevolking. De twee talen zijn allebei onderdeel van de Slavische talen, waar ook het Kroatisch en het Bulgaars toebehoren. Russisch en Wit-Russisch lijken erg op elkaar en sprekers van beide talen kunnen elkaar ook vaak verstaan. Tussen de twee talen is een tussentaal (combinatie) ontstaan, het trasianka.

Andere talen die veel gesproken worden zijn het Pools, het Oekraïens en het Jiddisch. Deze talen worden over het algemeen niet erkend. Qua vreemde talen wordt het Engels het meest gesproken, maar niet veel inwoners kunnen Engels.

Religie

Het kathedraal van Minsk is een orthodoxe kerk.

Uit onderzoek uit 2011 blijkt dat 60% van de Wit-Russen een religie aanhangt. De meeste van hun zijn een aanhanger van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Wit-Rusland heeft geen eigen orthodoxe kerk, deze is verbonden met die van Rusland. De Russisch-Orthodoxe Kerk heeft wel een afdeling in Wit-Rusland. In het westen zijn protestantse en katholieke groepen. De Griekse Katholieke Kerk, het jodendom en islam zijn minderheden. 40% van de Wit-Russen hangt geen religie aan.

Voor de Tweede Wereldoorlog was Wit-Rusland het centrum voor Joden in Europa. 10% van de bevolking was toen Joods. Tijdens de holocaust zijn veel Joden vermoord door de nazi's. Een ander deel vluchtte naar andere landen of vertrok na de oorlog naar Europa, Israël of de VS. Tegenwoordig is minder dan 1% Joods. In Wit-Rusland is er godsdienstvrijheid, maar de overheid mag religieuze organisaties of bijeenkomsten verbieden.

Onderwijs

Staatsuniversiteit van Wit-Rusland

Het onderwijs in Wit-Rusland is gratis, behalve voor hogescholen en universiteiten. In Wit-Rusland is ieder kind tussen de 6 en 15 jaar leerplichtig. Veel kinderen gaan voor hun 6e naar een kleuterschool, maar deze niet verplicht. De meeste kleuterscholen zijn Russisch en slechts een paar werken in het Wit-Russisch.

Tussen hun 6e en 15e gaan de kinderen naar de basisschool en de middelbare school. Hier leren de kinderen zowel Russisch als Wit-Russisch. Zij krijgen allerlei vakken en moeten aan het einde een examen maken. Dit examen bepaalt of ze door kunnen gaan naar de universiteit. Bijna iedere scholier is lid van de landelijke jeugdorganisatie. Deze organiseert allerlei uitjes, zoals zomerkampen en sportevenementen. Lid zijn is niet verplicht, maar kinderen die geen lid zijn worden als "probleemkinderen" gezien. De organisatie wordt daarom ook als propaganda voor de Wit-Russische regering gezien.

Wit-Rusland heeft 55 universiteiten en hogescholen. Het aantal studenten is door de jaren heen gegroeid.

Kunst en cultuur

Invloeden en tradities

Traditionele Wit-Russische klederdracht

De cultuur van Wit-Rusland is erg beïnvloed door de Russische, Pools en Litouwse cultuur. Vooral de Russische cultuur is van grote invloed geweest. In de tijd van het Keizerrijk en de Sovjet-Unie was er russificatie. Wit-Rusland werd als het ware Russisch gemaakt. Hoewel sommige Wit-Russen zichzelf als Russisch zien, ziet het grootste gedeelte van de bevolking zich als Wit-Russisch.

De nationale kleuren van Wit-Rusland zijn groen en rood. Deze kleuren worden vaak gebruikt in de traditionele klederdracht. Wit-Russische klederdracht heeft een lange geschiedenis en gaat terug tot het Kievse Rijk. Tegenwoordig wordt de klederdracht alleen nog gedragen tijdens evenementen en feesten. De kleding is speciaal ontworpen voor het koude klimaat van Wit-Rusland. De kleding wordt versierd met symbolische elementen in rood, groen en blauw. Vaak wordt dit op de randen van de kleding geborduurd. Een andere Wit-Russische traditie is de batlejka. Dit een poppentheater dat erg populair werd in de 18e en 19e eeuw. Tegenwoordig worden voorstellingen voornamelijk gegeven tijdens de kerst. Dan wordt de geboorte van Jezus uitgebeeld met het poppentheater.

Werelderfgoed

Wit-Rusland heeft vier zaken op de Werelderfgoedlijst staan. Dit zijn:

Het kasteel van Njasvizj

Eten en drinken

Kvass met roggebrood

Net als de cultuur is de Wit-Russische keuken beïnvloedt door Russische, Poolse en Litouwse gerechten. Ook zijn er gerechten uit Italiaanse, Franse en Duitse keukens overgekomen. Een voorbeeld hiervan is lazanki, een soort van pasta, en veel gerechten met aardappels. Het avondeten in Wit-Rusland bestaat altijd uit soep en een hoofdgerecht. De Wit-Russische keuken heeft verschillende soorten soepen, zoals borscht en poliŭka. Vaak wordt er zure room in de soep gedaan. Ook worden roggebrood en blinis (pannenkoekjes) gegeten bij de soepen.

Een ander bekend gerecht is draniki. Dit zijn kleine pannenkoekjes gemaakt van aardappel. Varkensvlees is het vlees dat het meest gegeten wordt in Wit-Rusland. Je vindt het in veel gerechten samen met champignons, groenten en aardappels. Bekende vleesgerechten zijn zrazy en veraščaka. Traditionele dranken uit Wit-Rusland wodka en kvass. Kvass is een drank zonder alcohol gemaakt van rogge met fruit.

Muziek

In 2016 deed Naviband mee aan het Euovisiesongfestival namens Wit-Rusland

De Wit-Russische muziek ontstond ergens in de 17e eeuw met de opera's van Stanisław Moniuszko. Later had ook Antoni Radziwiłł met zijn opera's succes in de 19e eeuw. Beide heren waren eigenlijk Pools, maar woonde in het gebied waar Wit-Rusland nu ligt. Later schreef Anatoly Bogatyrev verschillende opera's en balletten. Tijdens de Sovjetperiode was Wit-Russische muziek erg populair. Veel bands en zangers kwamen uit Wit-Rusland en waren bekend in de gehele Sovjet-Unie. Veel van hen speelden volksmuziek, zoals de band Pesniary. Tegenwoordig is volksmuziek nog altijd erg populair in Wit-Rusland met bands als Stary Olsa.

Ook rockmuziek is erg populair in Wit-Rusland. In de jaren 1980 en 1990 kwam rockmuziek naar Wit-Rusland, nadat het toegestaan werd. Bekende rockbands uit Wit-Rusland zijn Bi-2 en Lyapis Trubetskoy. Wit-Russische zangers en bands zijn vaak ook populair in Rusland en Oekraïne. Sinds 2004 doet Wit-Rusland mee aan het Eurovisiesongfestival, maar heeft nog niet gewonnen.

Literatuur

Svetlana Aleksijevitsj

De Wit-Russische literatuur bestond lange tijd alleen uit enkele middeleeuwse werken en legenden uit de mythologie. Pas in de 19e eeuw kwam de moderne Wit-Russische literatuur, mede door de werken van Yanka Kupala. Ook schrijvers als Yakub Kolas, Źmitrok Biadula en Maksim Haretski zorgden ervoor dat Wit-Russische literatuur bekend werd. Zij hadden een tijdschrift waarin zij gedichten en verhalen plaatsten in Vilnius. Nadat Wit-Rusland onderdeel werd van de Sovjet-Unie werd de Wit-Russische taal verboden tot 1939. Hierdoor vond de Wit-Russische literatuur enkel plaats in het oosten van Polen, waar een Wit-Russen woonden. De schrijvers hier moesten onderduiken of vluchten toen de nazi's kwamen. Zij keerden vaak pas terug in de jaren 1960. Na de oorlog werden vooral boeken geschreven over het leed van de oorlog. Van de jaren 1960 werd de literatuur bekend door schrijvers als Vasil’ Bykaw en Uladzimir Karatkievich.

In 2015 ontving de Wit-Russische schrijfster Svetlana Aleksijevitsj de Nobelprijs voor Literatuur als eerste van haar landgenoten.

Sport

Wit-Russische sporters kunnen pas sinds 1994 meedoen met een eigen nationaal team. Voorheen deden Wit-Russische sporters mee in het Sovjetteam. De populairste sport van Wit-Rusland is voetbal, maar het nationale voetbalteam is vrij onsuccesvol. Een andere populair sport is ijshockey, waar het land erg succesvol in is.

Andere populaire sporten in Wit-Rusland zijn biatlon, tennis, wielrennen, turnen en boksen.

Politiek

Staatsinrichting

Het parlementsgebouw van het Wit-Russische parlement in Minsk

De grondwet van Wit-Rusland ziet het land als een democratische republiek. Het staatshoofd van het land is een president, tegenwoordig Aleksandr Loekasjenko. De presidentsverkiezingen worden iedere vijf jaar gehouden. Tot 2001 mocht een president maar twee termijnen zitten, maar tegenwoordig is die regel afgeschaft. De president benoemt een premier, die de leider is van de regering.

Het land heeft ook een parlement, genaamd de Nationale Vergadering. De Nationale Vergadering bestaat weer uit twee huizen:

  • Het Huis van Afgevaardigden bestaat uit 110 leden, die door middel van rechtstreekse verkiezingen worden gekozen. Op parlementslid te zijn moet je op zijn minst 30 jaar oud zijn.
  • De Raad van de Republiek bestaat uit 64 leden, waarvan 8 leden door de president en de rest door de regio's en de stad Minsk worden gekozen. Ook deze leden moeten op zijn minst 30 jaar oud zijn.

In Wit-Rusland heeft iedereen van 21 jaar en ouder stemrecht. In Wit-Rusland bestaan er niet echt politieke partijen. De meeste parlementsleden zijn daarom partijloos

Democratie?

De oude vlag van Wit-Rusland, die tussen 1991 en 1995 werd gebruikt, is het symbool van het protest tegen de regering van Loekasjenko.

Hoewel Wit-Rusland volgens haar grondwet een democratie is, wordt Wit-Rusland ook wel de laatste dictatuur van Europa genoemd. President Loekasjenko is tot op de dag van vandaag de eerste en enige president van Wit-Rusland. Verkiezingen zijn vaak gefraudeerd en in het parlement zijn alle leden vertrouwelingen van Loekasjenko. Ook komen er in Wit-Rusland vaak oneerlijke rechtszaken voor en worden critici vaak mishandeld in de gevangenis.

In Wit-Rusland bestaat nog als laatste land in Europa de doodstraf. Ook dit wordt gegeven door oneerlijke rechtszaken. Over de doodstraffen zijn geen cijfers bekend. Familieleden horen volgens Amnesty International via een brief dat een familielid omgebracht is. Daarnaast kent Wit-Rusland nog censuur en worden de vrijheid van demonstratie en meningsuiting beperkt. Tegen kritiek wordt vak hard opgetreden. Tot 2020 waren er niet echt massale demonstraties tegen de gevestigde orde.

Na een referendum in 2022 is de democratie in Wit-Rusland nog verder afgenomen. De macht van het gekozen parlement is afgenomen, terwijl de macht van de ongekozen regering is toegenomen. Ook werd het mogelijk dat er nucleaire wapens op Wit-Russisch grondgebied kwamen. Dit werd eerder door Loekasjenko voorgesteld. Oppositieleidster Tichanovskaja stelt dat het referendum niet eerlijk verlopen is. De Europese Unie en veel westerse landen namen haar standpunt over.

Bestuurlijke indeling

De indeling van Wit-Rusland

Wit-Rusland is verdeeld in zes oblasten. Elk oblast heeft een eigen Oblastraad en een eigen bestuur. Een oblast wordt bestuurd door een voorzitter, die door de president wordt gekozen. De zes oblasten zijn:

De hoofdstad Minsk heeft een aparte status en is zelf onderverdeeld in districten.

Een oblast is weer verdeeld in rayons en rayonvrije steden. Rayonvrije steden zijn steden met veel inwoners, die niet de status van rayons hebben. Zij zijn niet verder ingedeeld in dorpen en nederzettingen. Een rayon heeft een rayonraad en uitvoerend comité. In totaal zijn er 118 rayons.

Buitenlandse politiek

President Aleksandr Loekasjenko met de Russische president Vladimir Poetin

Wit-Rusland is lid van enkele internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties en de Gemenebest van Onafhankelijke Staten (die zetelt in Minsk). Wit-Rusland is geen lid van de NAVO en ook niet van de Europese Unie. Wit-Rusland is een van de twee Europese landen die geen lid zijn van de Raad van Europa; het andere lid is Rusland dat in 2022 uit de raad werd gezet. De beste vriend van Wit-Rusland is Rusland. De Russen betalen jaarlijks veel geld aan Wit-Rusland om het land te helpen. Ook mogen Russen en Wit-Russen in elkaars landen werken, wonen en op vakantie gaan. President Loekasjenko en Russisch president Vladimir Poetin zijn ook goede vrienden. Zij willen dat Wit-Rusland en Rusland uiteindelijk één land worden. Daarnaast pleiten ze beide voor een Euroaziatische Unie met alle vorige Sovjetrepublieken. Wit-Rusland heeft daarnaast goede banden met o.a. China, Cuba, Venezuela en Syrië.

De band tussen Wit-Rusland en de Europese Unie is erg stroef. De EU heeft verschillende keren kritiek gegeven op de beperkte vrijheid van meningsuiting, de beperkte democratie en de schending van de mensenrechten in Wit-Rusland. De relatie tussen Wit-Rusland en de Europese Unie schommelt van tijd tot tijd. Soms beweegt Wit-Rusland meer richting de EU en het westen en de andere keer meer richting Rusland. Na de Russische bezetting van de Krim bewoog Wit-Rusland meer richting de EU, maar na de protesten in 2020 meer richting Rusland. Na de Russische inval van Oekraïne in 2022 werden er ook sancties genomen tegen Wit-Rusland, aangezien de Russische troepen via Wit-Rusland naar Oekraïne zijn gekomen. Buurland Litouwen erkent zelfs sinds 2020 Loekasjenko niet meer als de echte president van Wit-Rusland, maar Svetlana Tichanovskaja. Verschillende landen, waaronder de Verenigde Staten, steunen Tichanovskaja.

Economie

Tractors van het merk Belarus zijn een van de belangrijkste exportproducten.

In Wit-Rusland wordt betaalt met de Wit-Russische roebel. De economie van Wit-Rusland is sterk afhankelijk van de handel met buurland Rusland. Meer dan de helft van de internationale handel is met Rusland en Rusland steunt Wit-Rusland ook jaarlijks met miljarden euro's. Rusland levert aardolie aan Wit-Rusland. In ruil daarvoor lopen veel pijpleidingen via Wit-Rusland naar de rest van Europa. De Wit-Russische economie is nog steeds op een communistische manier ingericht. Veel bedrijven zijn in handen van de staat, maar de laatste jaren worden deze aan het bedrijfsleven overgedragen.

Toch is Rusland niet het enige land waarmee Wit-Rusland handel voert. Wit-Rusland exporteert veel naar Oekraïne, Polen, Litouwen, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Het voert veel in uit China, Polen, Duitsland, Oekraïne en Litouwen. De belangrijkste producten voor export zijn landbouwproducten, delfstoffen en machines. Wit-Rusland heeft een hogere levensstandaard dan de inwoners van Oekraïne of Rusland. Het land kent een lage werkloosheid. Na de onafhankelijkheid raakte het land in een economische crisis, maar vanaf 1995 groeide de economie. Tegenwoordig is de economische groei stilgevallen. Vooral na de protesten in 2020 en de Russische inval van Oekraïne in 2022 hebben veel landen sancties opgelegd tegen Wit-Rusland. Dit betekent dat het voor Wit-Rusland erg moeilijk wordt om met andere landen te handelen.

Wit-Rusland heeft weinig toerisme. De meeste toeristen komen uit Rusland, aangezien Wit-Russen en Russen vrij in elkaars kunnen reizen. Op de grenzen zijn ook geen controles. De meeste toeristen komen voor de natuur, kuurorden, de hoofdstad Minsk en de werelderfgoederen.

Reisvaccinatie

Als je naar dit land op vakantie gaat is verstandig om de volgende prikken te halen :

  • DTP
  • Hepatitis A

Foto-galerij

  • Locatie in Europa

  • Satellietfoto

Externe link


Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa LocationEurope.png
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland
Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel.

Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen
Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Wit-Rusland&oldid=879988"