Steenfabriek

Voormalige steenfabriek bij Wageningen

Een steenfabriek is een complex waar bakstenen en/of aardenwerk dakpannen werden/worden gemaakt. In Nederland waren vanaf de middeleeuwen veel van deze fabrieken te vinden in de uiterwaarden van de rivieren. De stenen werden gemaakt van de daar in de buurt aanwezige rivierklei.

De klei werd met de hand in (houten) mallen gegooid, nadat deze met zand waren bestrooid. Hierdoor liet de klei makkelijke los als het uit de mal / vorm werd gehaald. De nog zachte 'steen' van klei werd te drogen gelegd, waardoor het al wat hard werd. Deze blokken werden in een boog-oven opgestapeld en vervolgens gebakken tot stenen. Dit was zwaar werk. Ook vrouwen- en kinderarbeid was toen heel gewoon. Straatstenen of klinkers werden heter en langer gebakken dan de stenen die voor huizenbouw werden gebruikt.

De modernere steenfabrieken werden gemechaniseerd (het handwerk verdween grotendeels).

Kenmerkend voor de steenfabriek was de hoge schoorsteen. Veel steenfabrieken zijn uit het rivierenlandschap verdwenen. Sommigen zijn als monument bewaard gebleven.