Gouda

gouda kaas

Gouda
Provincie	Zuid-Holland
Talen
Inwoners	75.763 (4.183 inw./km2)
Oppervlakte	18,11 km²
Hoofdplaats(en)	Gouda
Hoofdstad
Burgemeester	Pieter Verhoeve (SGP)
Gezaghebber
Bestuur
Religie
Munteenheid
Postcode(s)	2800-2809
Netnummer(s)	0182
Volkslied
Nationale feestdag
Website	https://www.gouda.nl
Portaal Nederland

Gouda is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Gouda telde op 1 januari 2024 75.763 inwoners. De burgemeester van Gouda is Pieter Verhoeve. Gouda ligt in de Randstad.

Gouda in 1700

Vroeger was Gouda een belangrijke handelsstad. Gouda is ontstaan aan de Hollandse IJssel. Boten moesten toen door de stad varen om op de vaarroute naar het Noorden te komen. Bij het Tolhuis moest geld betaald worden om door Gouda te varen. Aan de Gouwe en langs de haven stonden talloze pakhuizen. Hier werd in Gouda veel handel bedreven. Dit leverde Gouda veel geld op. Gouda staat onder andere erg bekend om zijn kaashandel.

De kaasstad

Toeristen uit de hele wereld, ook uit Gouda, vragen bij de VVV vaak naar de kaasfabriek. Groot is de teleurstelling als ze te horen krijgen dat die niet bestaat, en dat de handel grotendeels uit Gouda verdwenen is. Dat de naam Gouda wereldwijd synoniem, is met kaas, is vooral een erfenis uit het verleden. Gouda is al eeuwenlang een nationaal centrum voor de kaashandel. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is ook de export heel belangrijk geworden. In alle oorlogvoerende landen waren voedingsmiddelen schaars, waardoor de handel groeide.

Het stadhuis

Het stadhuis is gebouwd in 1603. Je kunt er trouwen. In de winter is er een ijsbaan. Deze ijsbaan vond tot 2017 plaats voor het bordes van het stadhuis. De plannen zijn om vanaf 2018 de ijsbaan rondom het stadhuis neer te leggen. Hierdoor wordt de ijsbaan een stuk groten en zal het meer toeristen trekken. Om het stadhuis is op donderdagochtend en zaterdag een warenmarkt. Als het kerst is staat er een grote kerstboom. Deze kerstboom komt uit Noorwegen. Aan de zijkant van het stadhuis zit een klokkenspel. Het klokkenspel symboliseert dat Gouda stadsrechten kreeg.

De binnenstad

Gouda is een stad met een bekende winkelstraat, genaamd De Kleiweg. Ook aan de markt kun je genieten van een kopje koffie bij verschillende tentjes. Het stadsorgel, dat door de stad rijdt, geeft een leuke en gezellige oud-Hollandse sfeer.

Bouwstijlen

Stadhuis Gouda

Doordat de stad zo oud is, zijn er door de jaren heen veel verschillende soorten gebouwen gebouwd. Deze gebouwen hebben verschillende bouwstijlen. Een bouwstijl is een manier waarop een gebouw is gebouwd. Vaak heeft deze stijl maken met de tijd wanneer het gebouw is gebouwd.

Glas in lood in de Sint-Janskerk

Gotiek (1230-1560)

Het meest bekende gebouw in Gouda is het Stadhuis, dat midden op de Markt staat. Het Stadhuis is een gotisch gebouw. Ook de Sint-Janskerk is gebouwd in gotische stijl. Waar is een gotisch gebouw aan te herkennen?

• Grote ramen, soms met glas-in-lood. Licht (dat door de ramen kan komen) was in deze tijd erg belangrijk.
• Hoge gebouwen: in de tijd van de gotiek was het geloof erg belangrijk. De kerken zijn erg hoog, omdat men dan dicht bij de hemel kon zijn.
• De gebouwen konden zo hoog worden omdat er luchtbogen werden gebruikt. Zit zijn stenen bogen die ervoor zorgen dat niet al het gewicht op de buitenmuren terechtkomt.

Leuk om te weten: de Sint-Janskerk in Gouda is met 123 meter de langste kerk van heel Nederland!

Hollands Classicisme (1620-1700)

De Waag in Gouda

De Waag in Gouda is een voorbeeld van het Holland Classicisme. Deze bouwstijl heeft de volgende kenmerken:

• Eenvoudige hoofdvorm

• Weinig versiering, strakke vormen

• symmetrie: Twee helften zijn elkaar spiegelbeeld. Als je in het midden voor het gebouw gaat staan, zullen de linkerkant en de rechterkant hetzelfde zijn.

Eclecticisme (1840-1910)

Eclecticisme is een bouwstijl waarbij verschillende stijlen door elkaar worden gebruikt. Deze stijl heeft dus geen duidelijke kenmerken.

Neorenaissance (1875-1915)

De gebouwen die kenmerkend zijn voor de neorenaissance, zijn een aantal woonhuizen in Gouda. De huizen zijn aan de volgende punten te herkennen:

• Huizen gemaakt van baksteen, met horizontale (van links naar rechts), witte lijnen.
• ontlastingsbogen boven de ramen. Dit zijn bogen boven de ramen die voor meer stevigheid zorgen. Door deze bogen komt er minder druk op het raamkozijn en het raam.

Jugendstil

Jugendstil (1895-1915)

Bij deze bouwstijl was de natuur de inspiratiebron. Op de gebouwen is bijvoorbeeld een tekening of mozaïek van een plant of dier te zien.Verder heeft deze bouwstijl de volgende kenmerken:

• Het gebruik van erkers en torens. Een erker is een kleine overdekte uitbouw. Bij gebouwen die bij deze stijl horen, komen deze erkers vaak voor.
• In de periode dat deze gebouwen werken gebouwd, was hygiëne belangrijk. Dit is ook terug te zien in de gebouwen: er wordt gebruikgemaakt van gladde materialen en lichte kleuren. Hierdoor is het goed te zien of een gebouw schoon is.
• De gebouwen in deze bouwstijl vallen op door het gebruik van opvallende vormen en kleuren. Bij eerdere bouwstijlen worden minder kleuren gebruikt.

Voorbeeld van een laddervenster

Zakelijk expressionisme (1910-1930)

Het zakelijk expressionisme is een speciale soort expressionisme. Het is een reactie op de stijlen hierboven. Bij de Jugendstil-stijl zijn kleur en versiering belangrijk. Bij het zakelijk expressionisme is dit niet zo. De volgende kenmerken horen bij deze stijl.

• grote gebouwen die uit een stuk bestaan
• laddervensters. Dit zijn ramen die uit kleine delen zijn opgebouwd.

Gebouwen die later zijn gebouwd

Na 1930 zijn er nog meer gebouwen gebouwd of verbouwd in Gouda. Deze gebouwen hebben een minder duidelijke bouwstijl. Er wordt nog steeds gebouwd aan nieuwe huizen (nieuwbouw).

In Gouda valt op dat veel oude gebouwen er vanbinnen heel modern uitzien. Deze gebouwen zijn gerenoveerd. Dit betekent dat ze helemaal zijn opgeknapt. Vaak is de buitenkant gebleven zoals hij was, maar is de binnenkant nieuw en modern.

Kaarsjesavond

Iedere tweede dinsdag in december is het Kaarsjesavond. Alle panden op de markt en het stadhuis hebben dan kaarsjes in hun ramen branden. De elektrische verlichting is uit. Om half 8 wordt de grote kerstboom voor het stadhuis ontstoken. Er zijn toespraken en er worden kerstliedjes gezongen. Ieder jaar komen duizenden toeristen dit bekijken.

Sport

Er zijn in Gouda verschillende sportvelden. Gouda staat ook bekend om de vele voetbalverenigingen. Er zijn in totaal vijf voetbalverenigingen, SV Gouda, Olympia, GSV, Jodan Boys en SV Donk. Ook is er een hockeyvereniging, Goudse Mixed Hockey Club. Voetbal en hockey zijn dan ook de meest beoefende sporten in Gouda. Er is ook een zwembad in Gouda, namelijk het Groenhovenbad. In het Groenhovenbad zijn veel sportactiviteiten zoals wedstrijdzwemmen, waterpolo en aqua aerobics. Het waterpolo heeft Gouda sportief op de kaart gezet. De waterpoloverenigingGZC Donk heeft al veel grote prijzen gewonnen. Een laatste veel beoefende sport in Gouda is atletiek. De atletiekvereniging AV Gouda is gevestigd in de wijk Bloemendaal. Gouda heeft daarnaast ook een badmintonvereniging, genaamd Gouweslag en ook een korfbalvereniging, genaamd A&CKV Gemini.

Fotogalerij

• 

  Oude kaart van Gouda

• 

  Stadhuis van Gouda

• 

  Kaarsjesavond in Gouda

Sint Jan

De langste kerk van Nederland staat in Gouda. Dit is de Sint Jan. Deze kerk is wereldberoemd om zijn Goudse glazen. Dit zijn tientallen glas-in-lood-ramen met christelijke afbeeldingen. Vele glazen zijn ooit bekostigd door bekende Gouwenaren. Hun wapen of zijzelf zijn dan ook vaak op die ramen terug te vinden. De ramen zijn gemaakt door de gebroeders Crabeth. Tijdens de oorlog zijn ze eruit gehaald en in kisten bewaard bij mensen thuis. Momenteel worden de tekeningen gerestaureerd en zijn te zien in het museum GoudA.

Gouwekerk

De Gouwekerk is een oorspronkelijk katholieke kerk, in neogotische stijl gebouwd in het jaar 1904. Op dit moment is het gebouw in gebruik door de Pinkstergemeente 'De Gouwekerk'.
Elke zondagmorgen om 10.00 u. zijn er diensten met veel zang en muziek en prediking van het Evangelie van Jezus Christus.
Deze gemeente maakt deel uit van de Stichting Johan Maasbach Wereldzending uit Den Haag, die meerdere kerken in het land heeft en bekend is van TV-West en Family7 met het programma 'De man met de boodschap'.

De Gouwekerk heeft de hoogste toren van Gouda en is, komende naar Gouda, van alle kanten heel goed te zien. Meerdere keren per jaar is de kerk open ter bezichtiging en dan is er gelegenheid om de toren te beklimmen. Vanaf de toren heb je een prachtig overzicht over de stad Gouda en bij helder weer zijn steden als Rotterdam, Den Haag en zelfs Utrecht, goed zichtbaar.
Ook de binnenkant van de kerk is de moeite waard om te bezichtigen met z'n doopbassin (om dopelingen in onder te dompelen), prachtige glas-in-lood ramen en een bijzonderheid: diorama's (3D-taferelen van Bijbelse verhalen). De kerk is enkele jaren geleden gedeeltelijk gerestaureerd. In de loop van 2008 zal men beginnen met het afmaken van de restauratie.

Burgemeesters

De burgemeester van Gouda is Pieter Verhoeve (SGP). Hij werd op 1 oktober 2019 voorgedragen door de Goudse gemeenteraad als nieuwe burgemeester en is sinds 13 november 2019 in functie. Verhoevens meest recente voorgangers zijn (waarnemend, in 2019) Mirjam Salet (PvdA) en Milo Schoenmaker (VVD), die van december 2012 tot begin januari 2019 de burgemeestersketting droeg.

Partnersteden

Gouda heeft drie partnersteden

• Kongsberg (Noorwegen)
• Solingen (Duitsland)
• Gloucester (Verenigd Koninkrijk)