Gorani (volk)

Het woongebied van de Gorani

De Gorani zijn een volk op de Balkan. Zij leven in de regio Gora, waar ze naar vernoemd zijn. Deze regio ligt in het zuiden van Kosovo en voor een klein stukje in Albanië en Noord-Macedonië. In dit gebied leven zo'n 60.000 Gorani. De naam Gorani betekent "hooglanders", aangezien het volk in een bergachtig, hooggelegen gebied wonen. De Gorani noemen zichzelf Našinci, wat "ons volk" betekent.

De Gorani zijn Slavische moslims. Dit betekent dat zij afstammen van onder andere de Serven, Bulgaren en Kroaten. Zij spreken ook een Slavische taal; het Gorani. Anders dan de meeste Slavische volkeren zijn zij niet christelijk, maar hangen de meeste Gorani de islam aan. De meeste Gorani wonen in Kosovo, waar zij een erkende minderheid zijn.

Verspreiding

Kosovo

Een vrouw in traditionele Gorani kleding

In 2011 woonden 10.265 Gorani in Kosovo. De meeste van hen wonen in het zuidelijke gedeelte van de Kosovaarse gemeente Dragash. In dit gebied vormen de Gorani een meerderheid. Zij wonen in 18 verschillende dorpen in de gemeente, waaronder Backa, Brod, Dikance, Donji Krstec, Donja Rapča, Globočica, Gornji Krstec, Gornja Rapca, Lještane, Ljubošta,Kruševo, Kukaljane, Mlike, Orčuša, Radeša, Restelica, Vranište en Zli Potok.

In Kosovo worden de Gorani erkent als minderheid door de overheid. Hierdoor worden de Gorani ook vertegenwoordigd met een vast aantal zetels in het Kosovaarse parlement. Er zijn daardoor ook politieke partijen die opkomen voor de rechten van de Gorani.

Een deel van de Gorani woont ook in andere steden, waaronder Mitrovica en Ferizja.

Albanië en Noord-Macedonië

In Albanië wonen rond de 2.000 Gorani. Zij wonen voornamelijk een grensgebied aan Kosovo. Zij zijn verspreid over de dorpen Zapod, Pakisht, Orçikël, Kosharisht, Cernalevë, Orgjost, Oreshkë, Borje en Shishtavec.

In Noord-Macedonië wonen er rond de 10.000 Gorani, maar zij zien zichzelf niet als Gorani. Sommige Gorani rekenen zichzelf tot de Macedonische Turken, de Torbesjan of tot de Macedoniërs. Hierdoor is moeilijk een exact aantal vast te stellen. Toch wonen de meeste Gorani in de gemeente Bogovinje. In deze gemeente zijn er twee dorpen waar de Gorani een meerderheid vormen.

Het volk

Taal

Traditionele kleding

De Gorani hebben een eigen taal; het Gorani. Het Gorani is een Slavische taal en nauw verwant aan het Macedonisch en Servisch. Vroeger werd het Gorani als dialect van het Servisch gezien, maar tegenwoordig denkt men dat het nauwer verwant is aan het Macedonisch. Veel Bulgaarse taalkundigen zien het hierdoor als Bulgaars dialect, aangezien veel Bulgaren het Macedonisch als een Bulgaars dialect zien. Bulgaarse nationalisten maken daardoor aanspraak op regio en het volk.

De taal is erg beïnvloed door het Turks en het Arabisch. Uit beide talen zijn veel leenwoorden overgenomen. Daarnaast zijn er veel invloeden uit het Albanees.

Religie

Oorspronkelijk waren de Gorani een christelijk volk. Zij hingen grotendeels de Bulgaars-Orthodoxe Kerk en de Servisch-Orthodoxe Kerk aan, aangezien deze kerken erg actief was in de regio. De Orthodoxe Kerk vertrok in 18e eeuw uit het gebied. De Ottomanen introduceerden toen de islam, waardoor de Gorani islamitisch werden. De laatste christelijke Gorani stierf in de 19e eeuw.

Tegenwoordig hangen vrijwel alle Gorani het soennisme aan. De Gorani hebben zowel islamitische als christelijke tradities.