Mars (planeet)

Mars is de vierde planeet van ons zonnestelsel, en de eerste na de aarde. De planeet is genoemd naar de Romeinse oorlogsgod vanwege zijn rode kleur.

Kenmerken

Mars

• In de stenen op Mars zit veel ijzer. Dit ijzer is gaan roesten. Verroest ijzer is roodbruin, daarom wordt Mars ook de 'rode planeet' genoemd.
• Mars doet er ongeveer 687 dagen over om een baan rond de zon af te leggen. De gemiddelde afstand tot de zon is 228 miljoen kilometer.
• Net zoals de aarde heeft Mars ook een soort ‘’zuidpool’’ en een ‘’noordpool’’. Net als de aarde heeft Mars ijskappen op de polen.
• Geleerden denken dat er op Mars misschien ooit leven was
• Op de koudste dagen is het zo'n 140 graden Celsius onder nul. Maar op de allerwarmste dagen is het soms 20 graden boven nul. Dat de temperatuur op Mars zo uiteenloopt, komt doordat er een hele dunne dampkring is. De gemiddelde temperatuur op Mars is ongeveer -53 Celsius. Dat is voor ons heel koud, maar het is een van de normaalste temperaturen vergeleken met de andere planeten.
• Mars is kleiner dan de aarde. De diameter is ongeveer 6 779 km. Ter vergelijking: die van de aarde is ongeveer 2x zo groot.
• Mars heeft twee manen, Phobos en Deimos. Ze zijn allebei heel klein.

De geschiedenis van Mars

Nirgal Vallis, een kanaal op Mars

Christiaan Huygens was de eerste die het landschap van Mars in kaart wist te brengen. Dit deed hij op 28 November 1659 met een telescoop.

In het ver verleden moet het klimaat hebben gelijkt op die van de Aarde. Een van de ontdekkingen was dat er kanalen gevonden waren, dit moeten wel de afvoerwegen van water zijn geweest. Deze kanalen zijn tot ongeveer 4 miljard jaar geleden gevormd. In het begin viel er dus regen en stroomden er rivieren. Mars had een warmer klimaat en een dichtere dampkring. Er was dus ooit vloeibaar water te vinden.

Mars had vroeger een dampkring die leek op die van de aarde. Deze is hij echter verloren door de zon, vulkanisme en kometen.

In de zon ligt een heleboel energie opgeslagen. Als een deel van die energie plotseling vrijkomt ontstaan er zonnevlammen. Bij zo’n energie-uitbarsting komen er een heleboel elektrisch geladen deeltjes vrij. Sommige van die ‘zonne’deeltjes worden zo heet dat ze zich losmaken van de zwaartekracht van de zon en met snelheden van wel 450 km/s de ruimte in vliegen. dit word ook wel zonnewind genoemd. Door deze zonnewind is argon en koolstofdioxide uit de dampkring ontsnapt.

Victoria-inslagkrater op Mars

Door de ontsnapping van koolstofdioxide uit de dampkring werd het kouder op de planeet. Koolstofdioxide namelijk is belangrijk voor het warm houden van een planeet. Koolstofdioxide houdt namelijk warmte vast. Doordat het kouder werd nam het vulkanisme af. Vulkanisme is belangrijk voor maken van koolstofdioxide.

Ten slotte zijn er grote kometen die zijn ingeslagen op Mars. Dit worden inslagkraters genoemd. Door de inslagen van kometen ontsnapt argon en koolstofdioxide uit de dampkring.

De dampkring van Mars is dus veranderd door zon, vulkanisme en kometen. Door de verandering van deze dampkring is het landschap van Mars erg veranderd. Mars was eerst een warme planeet met veel water, dit is nu een droge woestijn geworden. Mars is voor het grootste deel bedekt door een laag stof en zand met stenen. Er zijn ook veel bergen op Mars deze zijn voornamelijk vulkanisch. Er zijn tegenwoordig echter geen actieve vulkanen meer op Mars te vinden. Doordat er op Mars een windsnelheid van 600 km/u kan zijn, zorgt dit voor grote stofstormen. Door deze stofstormen komen er dunne, lange heuvels op Mars. Door het veranderen van de dampkring is er geen vloeiend water meer op Mars, er is echter wel landijs gevonden in kraters.

Leven op Mars?

Al lange tijd wordt onderzocht uit of we op Mars zouden kunnen leven. Ook worden er robots gestuurd naar Mars om te kijken of er te leven is en of er ooit echt leven is geweest op Mars. De Amerikanen hebben er een sonde heen gestuurd, die heeft er een jaar over heeft gedaan om er te komen.

NASA wil vanaf 2030 mensen naar Mars sturen. Wel zal dit veel geld gaan kosten, dus begin maar vast met sparen! NASA is een Amerikaanse organisatie die verantwoordelijk is voor het ruimteprogramma van Amerika. Ook voert NASA onderzoek uit en steunt het projecten die met ruimtevaarttechniek te maken hebben.

Beelden van het marsoppervlak.

Op Mars was ooit vloeibaar water. Dat is te zien aan de opgedroogde rivierbeddingen. Waarschijnlijk bevindt zich onder de grond van Mars vloeibaar grondwater, dat ooit tijdens perioden van vulkanische activiteiten naar boven is gekomen. Het zal dus niet heel moeilijk zijn om water te vinden. Wel zal het lastig zijn om dit vloeibaar te maken. Als je nu zou landen op Mars en uit je capsule zou stappen, dan zou je heel snel bewusteloos raken en ook doodgaan. Dit komt door een aantal factoren. Water is één van de vijf voorwaarden voor mensen om te kunnen overleven op Mars. Naast water is er ook eten, onderdak, kleding en zuurstof nodig. Tot nu toe is er nog geen water in vloeibare vorm gevonden op Mars. Wel is gevonden dat vroeger vloeibaar water aanwezig moet zijn geweest. Om te kunnen overleven hebben mensen ook zuurstof nodig. Zuurstof in hele kleine hoeveelheden aanwezig op Mars maar zeker niet genoeg voor de mens om te overleven. De mens gaat er zelfs dood aan als ze te lang zonder bescherming rondlopen. Zuurstof kan gehaald worden uit water door een bepaalde chemische reactie (elektrolyse). Maar dan moet eerst vloeibaar water gevonden worden, misschien wel van onder de grond. 

Naast zuurstof, water en eten is onderdak en kleding ook een belangrijk punt. Om bescherming te bieden tegen de straling op Mars en de temperatuur (het kan heel koud zijn op Mars!) moet er beschermende kleding gedragen worden. Ook om je te beschermen tegen levensgevaarlijke straling moet er speciale kleding en huizen gemaakt worden. Die gevaarlijke straling is op Mars veel gevaarlijker dan op aarde, want op aarde hebben wij een goed beschermende dampkring. Die is op Mars veel dunner en laat dus veel straling door.

Vergelijking van Mars met de aarde.

Ook moet er een beschermde plek zijn waar de mensen kunnen verblijven.

De reis naar Mars is lang, wel meer dan 7 maanden. Het is geen goed idee om in je eentje de reis naar Mars te maken, het is saai en misschien wel gevaarlijk. Daarom zouden er meerdere mensen tegelijk gestuurd moeten worden. Die mensen moeten wel heel lang met elkaar in een ruimte zitten. Daarom is het belangrijk dat de mensen goed kunnen samenwerken en goed met elkaar om kunnen gaan. Voordat de reis naar Mars echt kan beginnen moeten die mensen al een tijdje met elkaar samenzitten.

Filmpjes

Hier zijn een paar SchoolTV filmpjes over Mars:

• Mars, de rode planeet
• Leven op Mars
• Mensen naar Mars

Bronnen

Fortuin, A. R., & Smit, J. (2006). Mars vanuit een aards perspectief. GEA, 39(1). http://natuurtijdschriften.nl/search?identifier=415390

HI-SEAS z.d. University of Hawaï. Geraadpleegd op 16 oktober via https://www.space.com/38180-hi-seas-8-month-Mars-simulation-ends.html 

Kraaijvanger, C. (2013, 15 november). Zo zag Mars er vier miljard jaar geleden uit: natter en gezelliger. Scientias.nl. https://www.scientias.nl/zo-zag-Mars-er-vier-miljard-jaar-geleden-uit-natter-en-gezelliger/

Kraaijvanger, C. (2016, 4 oktober). De zon heeft de dikke atmosfeer van Mars weggejaagd. Scientias.nl. https://www.scientias.nl/de-zon-heeft-de-dikke-atmosfeer-van-Mars-weggejaagd/

Kraaijvanger, T. (2017, 31 maart). Zon verdunde de atmosfeer van Mars. Scientias.nl. https://www.scientias.nl/zon-verdunde-atmosfeer-Mars/

Petranek, S., L. (2016). Hoe we zullen leven op Mars. TED-boeken. ISBN 9789462983076

Priem, H. N. A. (1992). Buitenaards bestaan? GEA, 25(3). http://natuurtijdschriften.nl/search?identifier=414893Sjabloon:Zonnestelsel