Johann Wolfgang von Goethe: verschil tussen versies
| Regel 17: | Regel 17: | ||
| stroming = [[Sturm und Drang]] <br> [[Weimarer Klassik]] <br> [[Romantiek]] |
| stroming = [[Sturm und Drang]] <br> [[Weimarer Klassik]] <br> [[Romantiek]] |
||
| invloeden = |
| invloeden = |
||
| − | | bekende-werken = ''[[Faust (Goethe)|Faust]]'' <br> ''[[Die Leiden des jungen Werthers]]'' <br> ''[[Wilhelm Meisters Lehrjahre]]'' <br> |
+ | | bekende-werken = ''[[Faust (Goethe)|Faust]]'' <br> ''[[Die Leiden des jungen Werthers]]'' <br> ''[[Wilhelm Meisters Lehrjahre]]'' <br> ''[[Götz von Berlingen]]'' <br> ''[[Epighenie auf Tauris]]'' |
| uitgeverij = |
| uitgeverij = |
||
| dbnl = |
| dbnl = |
||
| Regel 101: | Regel 101: | ||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
| + | |||
| + | ===Poëzie=== |
||
| + | Tijdens zijn leven schreef Goethe verschillende gedichten, waaronder veel [[ballade]]n. Enkele bekende gedichten zijn: |
||
| + | * ''[[Prometheus (Goethe)|Prometheus]]'' (1774) |
||
| + | * ''[[Erlkönig]]'' (1782) |
||
| + | * ''[[Der Zauberlehrling]]'' (1797) |
||
==Link== |
==Link== |
||
Versie van 14 aug 2023 15:44
| Johann Wolfgang von Goethe | |
.jpg)
| |
| Goethe in 1828 | |
| Algemene informatie | |
| Geboren | 28 augustus 1749 |
| Geboorteplaats | Frankfurt am Main |
| Overleden | 22 maart 1833 |
| Nationaliteit | .svg){kind=small} Heilige Roomse Rijk
|
| Beroep | Dichter, (toneel)schrijver, filosoof, staatsman |
| Werk | |
| Jaren actief | 1770-1833 |
| Genre(s) | Roman, toneelstuk, dichtkunst, non-fictie |
| Stroming | Sturm und Drang Weimarer Klassik Romantiek |
| Bekende werken | Faust Die Leiden des jungen Werthers Wilhelm Meisters Lehrjahre Götz von Berlingen Epighenie auf Tauris |
| Handtekening | 
|
Portaal  Literatuur
| |
Johann Wolfgang von Goethe (geboren te Frankfurt am Main op 28 augustus 1749 - gestorven te Weimar op 22 maart 1833) was een Duits schrijver van toneelstukken en romans. Daarnaast was hij ook wetenschapper, filosoof, staatsman en dichter. Toch kennen de meeste mensen Goethe vanwege zijn literair werk, met als bekendste boeken zijn tragedie Faust en zijn roman Die Leiden des jungen Werthers. Een van zijn bekendste wetenschappelijke publicaties is zijn studie over kleuren: Zu Farbenlehre. Goethe was in zijn eigen tijd al een belangrijk schrijver. Hierdoor werd hij ook een edelman (iemand van adel). Vanwege deze benoeming werd zijn achternaam Von Goethe, daarvoor was het Goethe.
Goethe werd geboren in Frankfurt am Main. Hij kwam uit een rijk gezin. Zijn vader zorgde ervoor dat Goethe onderwijs kreeg en later zou hij rechten studeren in Leipzig en Straatsburg. Hij werd hierna rechter aan het hoogste gerechtshof van Duitsland. In het liefdesleven was Goethe minder gelukkig. Na een ongelukkige relatie met Charlotte Buff verhuisde hij naar Weimar op uitnodiging van de hertog daar. Hier bracht hij de rest van zijn leven door. Hij hield zich bezig met schrijven en het helpen van de hertog met regeren.
Uiteindelijk verbleef Goethe twee jaar in Italië. Hij wilde kunstschilder worden, na verschillende streken van Italië te hebben bezocht, maar stapte van dit idee af. Hij ging zich meer bezighouden met wetenschap. Hij bestudeerde de werken van Isaac Newton en ging op onderzoek. Hij zou een oerplant hebben gevonden, waar hedendaagse soorten uit zijn ontstaan. Later werd hij echter kritisch over deze theorie. In 1788 werd hij door de hertog teruggeroepen en moest meehelpen in de Eerste Coalitieoorlog.
Later leerde hij die andere bekende Duitse schrijver kennen, Friedrich von Schiller. Goethe en Schiller zagen elkaar als gelijken. Ze deden dan ook samen onderzoek, onder meer naar de Franse Revolutie, en ontwikkelden een eigen schrijfstijl. Vanaf toen wijdde Goethe zijn leven geheel aan de literatuur. Op 82-jarige leeftijd stierf hij in Weimar. Na het overlijden van zijn kleinzoon kwamen zijn boeken in bezit van Sophie van Oranje-Nassau. Hiermee richtte ze in 1896 het Goethe-Schiller-Archiv op.
Goethe had veel invloed op latere filosofen, zoals Friedrich Nietzsche en Sigmund Freud.
Werken
Prosa
| Duitse naam | Nederlandse naam | Jaar |
|---|---|---|
| Die Leiden des jungen Werthers | Het lijden van de jonge Werther | 1774 |
| Unterhaltungen deutscher Ausgewanderten | 1774-1775 | |
| Das Märchen | 1795 | |
| Wilhelm Meisters Lehrjahre | Wilhelm Meisters leerjaren | 1809 |
| Die Wahlverwandtschaften | 1821 | |
| Novella | 1828 |
Toneelstukken
| Duitse naam | Nederlandse naam | Jaar |
|---|---|---|
| Götz von Berlingen | 1773 | |
| Stella | 1775 | |
| Iphigenie auf Tauris | 1787 | |
| Egmont | 1788 | |
| Torquato Tasso | 1790 | |
| Die Natürliche Tochter | 1803 | |
| Faust I | Faust: Deel 1 | 1808 |
| Faust II | Faust: Deel 2 | 1832 |
Poëzie
Tijdens zijn leven schreef Goethe verschillende gedichten, waaronder veel balladen. Enkele bekende gedichten zijn:
- Prometheus (1774)
- Erlkönig (1782)
- Der Zauberlehrling (1797)