Navigatie

Handmatig bepalen van positie en koers bepalen op de kaart (ca 1963)

Navigatie komt van het Latijnse navigare (geleiding van een schip), Sanskriet navgathi. Het is van oorsprong de “stuurmanskunst” op het water, op het land en in de lucht. Men gebruikt het om het vaartuig, voertuig of vliegtuig veilig naar de gewenste bestemming te sturen. Aan het sturen gaan twee geometrische (meetkundige) taken vooraf: het bepalen van de huidige positie (lokalisatie - plek bepalen waar je bent) en dan het bepalen van de beste route naar de bestemming. Dit doe je dus ook als je bij een plattegrond staat aan het begin van een dorp of stad waar je de weg niet kent. Je kijkt op de plattegrond waar vaak een aanduiding staat, zoiets als "Hier staat u", met een pijl naar de plek waar het bord staat. Vervolgens zoek je de straat op waar je heen moet en kijk je wat de snelste/kortste weg is naar je bestemming.

Met het begin van de ruimtevaart werden de navigatietaken veralgemeend naar de ruimte nabij de aarde, wat onder andere de overgang vereiste van tweedimensionale methoden in het platte vlak zoals de plattegrond naar driedimensionale ruimtelijke methoden (in drie richtingen). De ontwikkeling van de luchtvaart heeft ook geleid tot de ontwikkeling van geïntegreerde systemen, zoals flight management systemen (met computers).

Navigatie in de meest algemene zin omvat ook andere zaken, zoals evenwichtsgevoel en ruimtelijk inzicht. Bijvoorbeeld wakker worden en je je even afvragen waar je bent. Meestal zien we navigeren als het navigeren door een topografische ruimte om een ​​gewenste locatie te bereiken (zoals hiervoor beschreven). Om vergelijkbare redenen werd later het vinden van 'de weg' op het internet (digitale snelweg) met behulp van computerprogramma's ook wel navigatie genoemd. Netscape Navigator is de naam van de toonaangevende webbrowser voor de 16-bits besturingssystemen van Microsoft en Mac OS van Apple in het midden van de jaren negentig.

Sinds enige tijd wordt de term ook gebruikt voor het zoeken en vinden van de weg op internet of op een homepage, zoals je ook op WikiKids doet, vooral via de portalen en/of categorieën.

Navigatie op het water

Op een groot meer of op de zee heb je natuurlijk geen plattegrond of wegwijzers. Van het begin af aan oriënteerde men zich op de sterren, de zon en de maan. Later kwamen er instrumenten om preciezer te bepalen waar het schip zich bevindt, waarbij het kompas, de sextant (om "een zonnetje te schieten"), een verrekijker (voor visuele herkenningspunten langs de kust) belangrijk waren. Ook het slingeruurwerk van Christiaan Huygens maakte het bepalen van de positie steeds preciezer.

Tegenwoordig kan met behulp van GPS bepaald worden waar je je bevindt. Met de computer kan men dit combineren met digitale (zee) kaarten. In principe werkt dit hetzelfde als een navigatiesysteem in de auto of op je mobiel. Het programma Google Maps maakt hier ook gebruik van. Zeelieden moeten het nog steeds op de ouderwetse manier kunnen, want als de stroom uitvalt, kunnen ze niets met de huidige apparatuur.

Lees verder op Koers bepalen op zee.