Topografische kaart

Een voorbeeld van een natuurkundige wereldkaart.

Een topografische kaart, ook wel soms overzichtskaart genoemd, is een type kaart die gebruikt wordt om een bepaald gebied zo nauwkeurig mogelijk weer te geven. Op een topografische kaart staan alle dingen betreft topografie vermeld, zoals rivieren, steden en landgrenzen. In een atlas komen meestal verschillende topografische kaarten voor, meestal begint ieder hoofdstuk of onderwerp met zo'n topografische kaart. Op deze manier kan men zich in het gebied verdiepen.

Er zijn grofweg twee soorten topografische kaarten:

• Staatskundige kaarten; deze tonen een gebied met nadruk op wat de mens gemaakt en verzonnen heeft. Een staatkundige kaart toont bijna altijd steden, dorpen en lands- en provinciegrenzen. Daarnaast kunnen, afhankelijk van de grootte van het gebied, ook wegen, spoorwegen en vliegvelden getoond worden. Vaak heeft ieder los gebied een andere kleur. Een kaart van Europa gebruikt bijvoorbeeld voor ieder land een eigen kleur om zo het verschil goed aan te geven.
• Natuurkundige kaarten; deze tonen een gebied zoals deze volgens de natuur is. Hierdoor worden onderdelen van het landschap getoond, zoals rivieren, bergen en het gebruik van de bodem (woestijn, bos, etc.). Natuurkundige kaarten gebruiken verschillende kleuren om het type landschap weer te wegen (bijv. geel voor woestijn) of om de hoogte van een gebied weer te wegen (bijv. donkerbruin voor hooggebergte).

De grens tussen de twee typen kaarten is soms moeilijk te zeggen, aangezien vaak elementen van de ene kaartsoort in de ander worden gebruikt. Een staatkundige kaart laat vaak ook rivieren en gebergten zien, terwijl een natuurkundige kaart ook sommige steden laat zien.

Topografische kaarten Nederland

Van oudsher werden steeds nauwkeurig wordende militaire kaarten uitgevoerd door de topografische dienst. Een onderdeel van de Koninklijke Landmacht.

De dienst is in januari 2004 opgegaan in het Kadaster. Informatie van de opgemeten gebieden wordt digitaal bewaard en is ook beschikbaar voor andere diensten zoals voor bodemkaarten, archeologische vondsten kaarten enzovoorts.

Topotijdreis

De oude militaire kaarten van rond 1860 tot de hypermoderne topografische kaarten van een bepaald gebied kun je vergelijken op de site van Topotijdreis. Hierin kun je bijvoorbeeld je eigen woonplaats intypen en zien hoe dat in meer dan een eeuw veranderd is.

Esri Nederland

Deze organisatie stelt online thematische kaarten beschikbaar die de topografische kaart als ondergrond gebruikt. Zie ArcGIS (heel interessant, maar wel moeilijk).