Rasphuis: verschil tussen versies
(Rasphuis afgerond) |
|||
| (3 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | [[Bestand:Melchior Fokkens Rasphuys.jpg|miniatuur|Gevangenen aan het werk met een rasp]] |
||
| − | Straf en hulp |
||
| + | Het '''rasphuis''' was een paar honderd jaar geleden het tuchthuis (een gevangenis) voor vooral jongemannen. |
||
| + | Als je had gestolen, kon je zwaar gestraft worden. Je kon verbannen worden uit je stad. Of je kon de doodstraf of een lijfstraf krijgen. Ook konden misdadigers opgesloten worden in een rasphuis. Zij moesten dan een bepaald soort hout fijn raspen. Dat wat van het hout af kwam werd gebruikt als kleurstof in de textielindustrie. Dit werk was in feite een vorm van dwangarbeid. Vrouwen werden opgesloten in het [[Spinhuis]]. Dan moesten ze breien, spinnen en naaien. |
||
| − | Als je had gestolen,kon je zwaar gestraft worden. |
||
| − | Je kon verbannen worden uit je stad. |
||
| − | Of de doodstraf. |
||
| + | Het eerste rasphuis van Amsterdam werd in 1589 opgericht. Deels als strafvorm, maar ook als heropvoeding instelling. De dwingende werkvorm had nou niet bepaald een goede uitwerking op de (her)opvoeding. Het waren goedkope werkkrachten. De komst van de [[windmolen]] zorgde er bijna voor dat het rasphuis geen werk meer had. Er werd een regel ingesteld dat alleen de rasphuizen het hout mochten verwerken. |
||
| − | Ook kon hij opgesloten worden in een rasphuis (mannen).Zij moesten dan hout in kleine stukjes raspen. |
||
| + | Om jongeren op het goede pad te houden werd het rasphuis ook opengesteld voor bezoekers. Ouders met luie of ongehoorzame kinderen maakten hier gebruik van om hun kinderen te laten zien wat hun toekomst zou zijn als ze zo doorgingen. |
||
| − | Vrouwen werden opgesloten in het Spinhuis. Dan moesten ze breien, spinnen en naaien. |
||
| + | Van het Amsterdamse rasphuis is alleen nog de poort bewaard gebleven. De tekst erop maakt duidelijk dat je hier beter niet terecht moest komen:<blockquote> |
||
| − | Als drie jaar of langer in een stad woonde en je had geen geld, dan kreeg je wat geld. |
||
| + | ''Wilde beesten moet men temmen'' |
||
| − | Daarvan kon je eten en kleren kopen. |
||
| + | </blockquote>Later kwam er ook een rasphuis voor niet criminele jongeren. Dat was meer bedoeld als werkhuis voor arme kinderen, bedelaars en landlopers. |
||
| − | Aan de arme mensen werd brood en kleding uitgedeeld. |
||
| + | [[Categorie:Geschiedenis]] |
||
| + | [[Categorie:Gebouwen]] |
||
Huidige versie van 15 nov 2022 om 14:06
Het rasphuis was een paar honderd jaar geleden het tuchthuis (een gevangenis) voor vooral jongemannen.
Als je had gestolen, kon je zwaar gestraft worden. Je kon verbannen worden uit je stad. Of je kon de doodstraf of een lijfstraf krijgen. Ook konden misdadigers opgesloten worden in een rasphuis. Zij moesten dan een bepaald soort hout fijn raspen. Dat wat van het hout af kwam werd gebruikt als kleurstof in de textielindustrie. Dit werk was in feite een vorm van dwangarbeid. Vrouwen werden opgesloten in het Spinhuis. Dan moesten ze breien, spinnen en naaien.
Het eerste rasphuis van Amsterdam werd in 1589 opgericht. Deels als strafvorm, maar ook als heropvoeding instelling. De dwingende werkvorm had nou niet bepaald een goede uitwerking op de (her)opvoeding. Het waren goedkope werkkrachten. De komst van de windmolen zorgde er bijna voor dat het rasphuis geen werk meer had. Er werd een regel ingesteld dat alleen de rasphuizen het hout mochten verwerken.
Om jongeren op het goede pad te houden werd het rasphuis ook opengesteld voor bezoekers. Ouders met luie of ongehoorzame kinderen maakten hier gebruik van om hun kinderen te laten zien wat hun toekomst zou zijn als ze zo doorgingen.
Van het Amsterdamse rasphuis is alleen nog de poort bewaard gebleven. De tekst erop maakt duidelijk dat je hier beter niet terecht moest komen:
Wilde beesten moet men temmen
Later kwam er ook een rasphuis voor niet criminele jongeren. Dat was meer bedoeld als werkhuis voor arme kinderen, bedelaars en landlopers.