Roemeense Revolutie

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Roemeense Revolutie
Massale protesten in de stad Sibiu
Datum	16 - 25 december 1989
Locatie	Roemenië
Overwinning voor	Roemeense revolutionairen
Resultaat	Einde van de Socialistische Republiek Roemenië Afzetting en veroordeling van Nicolae Ceaușescu Vrije verkiezingen en democratisering van Roemenië
Strijdende partijen
Roemeense regering	Roemeense revolutionairen
Communistische Partij Securitate Roemeens leger (tot 22 december)	Anti-communisten Liberale communisten Roemeens leger (vanaf 22 december)
Leiders
Nicolae Ceaușescu Elena Ceaușescu	Geen
Troepensterkte
Verliezen
Portaal Geschiedenis

De Roemeense Revolutie was een korte revolutie in 1989 in Roemenië. De Roemeense Revolutie was onderdeel van de val van het communisme in Oost-Europa. In 1989 viel het communisme in het ene na het andere Oost-Europese land. Roemenië was een van de laatste landen en het enige Oost-Europese land waar dit gewelddadig verliep.

De revolutie brak uit op 16 december 1989, nadat andere Oost-Europese landen al het communisme hadden afgeschaft. In Timișoara ontstonden protesten van de Hongaarse minderheid in Roemenië tegen dictator Nicolae Ceaușescu. De Hongaarse minderheid was beïnvloed door Hongarije, waar vrije verkiezingen werden uitgeroepen. De opstandelingen eisten dat hetzelfde in Roemenië zou gebeuren. Dit protest werd echter neergeslagen door de Roemeense geheime dienst. Desondanks had Roemenië met zoveel politieke en economische problemen te maken dat er protesten in Boekarest uitbraken toen Ceaușescu op een balkon een speech gaf. Deze protesten leidden tot straatgevechten tussen opstandelingen en het Roemeense leger. Na enige dagen besloot het Roemeense leger de kant van de opstandelingen te kiezen. Ceaușescu probeerde Boekarest te ontvluchten, maar werd gearrresteerd. Samen met zijn vrouw (die de premier van Roemenië was) werd hij ter dood veroordeeld. Op 25 december 1989 werden zij omgebracht, terwijl dit op de televisie werd uitgezonden.

Na de dood van Ceaușescu was de Roemeense Revolutie afgelopen, hoewel er nog enige kleinere protesten plaatsvonden. Er kwam een tijdelijke regering en in mei 1990 waren er vrije verkiezingen. Na de Roemeense Revolutie werd Roemenië een democratie. Hierdoor was de Roemeense Revolutie het einde van de Socialistische Republiek Roemenië.

Achtergrond

Economische problemen

De Roemeense leider Nicolae Ceaușescu

De Socialistische Republiek Roemenië had in de jaren 1980 grote economische problemen. O.a. de staatsschuld was erg hoog, waardoor Roemenië begon met de staatsschuld af te lossen. Om geld te besparen werd Roemenen opgeroepen om minder eten en energie te verbruiken. Roemenië kocht hierdoor minder eten, gas en elektriciteit in. Dit zorgde ervoor dat gezinnen 's winters in de kou zaten en veel mensen ondervoed raakten. Ook had Roemenië een hoge sterfte van pasgeboren baby's. In vergelijking met andere Oost-Europese landen was er enorm weinig vrijheid van meningsuiting in het land. Daarnaast was er meer onderdrukking met een geheime politie.

De Roemeense leider Ceaușescu creëerde een persoonlijkheidscultus. Dit betekende dat mensen hem als een soort van keizer vereerden. Ceaușescu was geïnspireerd door Stalin, maar ook door Noord-Korea. Net als in Noord-Korea wilde Ceaușescu een groot gebouw in Boekarest neerzetten; het Parlementspaleis. Dit kostte enorm veel geld om te bouwen en duizenden huizen moesten ervoor worden afgebroken. Het gebouw was zo groot en zo duur dat vrijwel de gehele Roemeense economie gericht was op de bouw van het paleis. In de jaren 1980 kwam Ceaușescu met een plan om het platteland te hervormen. Hij wilde dat de dorpen en boerderijen verdwenen. In plaats daarvan zouden er landbouwcentra komen. Dit zou waarschijnlijk een hoop economische problemen hebben opgeleverd. Deze plannen zijn nooit uitgevoerd, aangezien de Roemeense Revolutie een einde maakte van de plannen.

In Roemenië was er dus grote economische ongelijkheid. Ceaușescu leefde in luxe en gebruikte het Parlementspaleis als zijn privéwoning. Dit paleis zou gevuld worden met allerlei rijkdommen, zoals goud en marmer. Ondertussen leefde de meeste Roemenen met tekorten, armoede, honger en stroomuitval.

Politieke problemen

Doordat er een erge vorm van onderdrukking was in Roemenië, wisten de inwoners niet de Berlijnse Muur in november 1989 viel. Waar inwoners van bijvoorbeeld Hongarije en Polen dit wel wisten, kwam het in Roemenië niet in de kranten terecht. In plaats was er sprake van propaganda; het socialisme was aan het winnen. Ondertussen viel het communisme in steeds meer landen, waaronder Tsjecho-Slowakije.

Roemenië werd ook door andere communistische landen als "extreem" gezien. Waar er meer vrijheid kwam in Oost-Europa gedurende de jaren 1980, was dit niet het geval in Roemenië. Steeds meer landen in de Warschaupact verlieten het militair bondgenootschap en de Sovjet-Unie was net voor de Roemeense Revolutie al uit elkaar aan het vallen.

Verloop

Opstand in Timișoara

Een opstand in Timișoara

Roemenië heeft al eeuwenlang een grote Hongaarse minderheid. Deze minderheid woont vooral in Transsylvanië; een regio in het westen van Roemenië. Op 16 december 1989 brak er een protest uit in de stad Timișoara. De Roemeense overheid wilde namelijk de pastor László Tőkés uit het land zetten. Tőkés had zich namelijk uitgesproken tegen de Roemeense overheid in de interview op de Hongaarse televisie. Hoewel het interview in Hongarije werd uitgezonden, zagen veel mensen in Transsylvanië het ook. Volgens de Roemeense overheid zou de pastor het Roemeense volk hebben beledigd. De kerk ontsloeg de pastor, maar veel mensen protesteerden hiertegen. Dit leidde tot een groot protest in Timișoara. Tegen de avond ging het protest niet alleen meer over de pastor, maar was het gericht tegen de Roemeense overheid.

Tijdens het protest probeerden demonstranten om gebouwen van de geheime politie af te branden. De geheime politie zette traangas en waterkanonnen in. Ook leidde het tot straatgevechten. Toch ging het protest door de volgende dag, waarbij de demonstranten inbraken in het bureau van de communistische partij. Inmiddels was het Roemeense leger in de stad aangekomen, wat opnieuw tot grote protesten leidde. Ceaușescu was op staatsbezoek in Iran en kwam terug naar Roemenië. Op 18 december leek het leger meer controle te hebben, maar de volgende dag braken nieuwe protesten en stakingen uit. Deze protesten werden alleen maar heviger.

Vlaggen met gaten?

Een paar van deze vlaggen zijn tegenwoordig in het Militair Museum in Boekarest te zien.

Op foto's van de Roemeense Revolutie zijn vaak demonstranten te zien die Roemeense vlaggen wapperen met een rond gat in het midden. Op de plaats van het gat zat in de communistische periode een afbeelding (een zegel). Dit zegel is tegenwoordig niet meer aanwezig op de Roemeense vlag, maar toentertijd was dit het zegel van communistisch Roemenië. De demonstranten knipten met een schaar dit zegel uit de vlag om te laten zien dat ze klaar waren met het communisme.

Dit gebeurde voor het eerst tijdens de opstand in Timișoara. Een groep van 30 mannen wapperden zo'n vlag in het kathedraal van de stad. Toen het leger binnen kwam wapperden ze de vlag en zongen Deșteaptă-te, române! Dit was vóór 1947 het volkslied van Roemenië en was toentertijd verboden. Inmiddels heeft men dit lied weer het volkslied van Roemenië gemaakt. De groep mannen kwam niet zelf met het idee om het wapen uit de vlag te knippen. Eerder gebeurde dit al in Boedapest tijdens de Hongaarse Opstand van 1956. Toen knipten demonstranten ook de communistische zegels uit Hongaarse vlaggen om te protesteren. Dit werd door de mannen nagedaan en vervolgens overgenomen door de rest van Roemenië.