Marine

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Dit artikel gaat over de strijdkracht die de marine heet. Ben je op zoek naar andere vormen van de marine? Kijk dan hier.

De marine is het onderdeel van het leger dat vecht op het water. De marine hoort bij een land en verdedigd dat land op zee of vecht ervoor. De marine is samen met de landmacht het oudste deel van het leger en heeft een belangrijke rol gespeeld in de wereldgeschiedenis.

Wat is de marine?

De marine is een van de drie strijdkrachten: De andere zijn de landmacht en de luchtmacht. De marine bestaat niet alleen maar uit schepen, ze maken ook gebruik van helikopters en ze werken vaak samen met de land en luchtmacht. De schepen zijn over het algemeen grijs omdat dat moeilijk te zien is tegen de zee (die vaak behoorlijk grijs is) en wolken. Ze hebben vaak radars, antennes, torpedo’s, raketten en kanonnen aan boord. Vroeger werd met de marine alle schepen van een land bedoeld en niet per se de oorlogsschepen. De marine voert allerlei taken uit. Ze bestrijden piraterij, houden de zeeën veilig en beschermen handelsschepen in gevaarlijk gebied. Sommige landen gebruiken hun marine voor slechtere taken. Dan wordt de marine gebruikt om andere landen aan te vallen en zeeslagen uit te vechten. Ook wordt de marine gebruikt om een land te beschermen, dus alleen voor verdediging. De marine is een erg belangrijk onderdeel van het leger doordat ze onder andere legers naar alle landen kunnen brengen. Vliegtuigen kunnen dat ook alleen die kunnen niet landen in vijandelijk gebied. Vooral in de gebieden rond Somalië zijn veel marineschepen actief om piraten te verjagen. De marine is ook een belangrijk onderdeel van de wereldgeschiedenis. Was de Nederlandse marine vroeger niet de grootste ter wereld? Nederland heeft eeuwenlang geprofiteerd van haar marine en heeft vaak de veel grotere landen Engeland en Spanje verslagen. Zeker is dat zonder de marine Nederland waarschijnlijk nog eeuwenlang onderdrukt zou zijn en dat Engeland, Spanje er dan nog lang om hadden gevochten. Ook België heeft met haar marine veel gevechten gewonnen. Marineschepen zijn er ook in alle soorten en maten. Er zijn gigantische vliegdekschepen en kleine mijnenjagers. Samen vormen ze een geheel dat de marine genoemd wordt.

Geschiedenis van de marine

Oudheid

De marine bestaat al sinds de mens kon varen. De eerste echte marine ontstond in de tijd van het Oude Egypte. De schepen werden toen veel beter en daarom kwamen er natuurlijk ook veel meer piraten. De marine was nog niet echt wat je noemt fantastisch. Op zee kwamen ze vrijwel niet, alleen maar op de rivieren en de boten hadden weinig bereik. Ze werden bemand door boogschutters en moesten dus best dicht bij komen. Ook waren de boogschutters niet goed beschermd dus vielen er veel doden bij de beveiliging van de rivieren. Later kwamen de Grieken met hun marine en onder hun werd het een serieus onderdeel van het leger. In die tijd ontstonden ook piratenstaatjes die, zoals de naam al zegt , vooral leefden van piraterij. Rond de Romeinse tijd kwamen er betere, grotere schepen en alles werd beter georganiseerd. Onder andere in de Romeins-Carthaagse oorlogen was de vloot van de Romeinen misschien doorslaggevend voor de uitslag. Zonder z’n marine, was misschien niet het Romeinse, maar het Carthaagse Rijk herrezen! De Romeinse vloot was onderverdeeld in zogenaamde classis. Die waren weer onderverdeeld in vexillatio. Ook de beroemde generaal Julius Caesar heeft te maken gehad met piraten. Langzaam maar zeker werd duidelijk dat het Romeinse Rijk op instorten stond. De keizers vierden alleen maar feest en volgden elkaar in hoog tempo op. Het leger kwam in onder andere de provincies Germania Inferior (Nederland) en Noricum (Oostenrijk) ernstig in de problemen en zelfs op het land konden de Romeinen zich niet langer handhaven. Met de Romeinen verdween in West-Europa ook de marine. Alleen het Byzantijnse Rijk had nog een goed geregelde marine.

Middeleeuwen

Dat gebrek aan de marine maakte het ook lekker makkelijk voor de Vikingen. Boze krijgsmannen uit het hoge Noorden die de boel kort en klein sloegen. Tenminste… Dat dachten we. Nu is gebleken dat die Vikingen ook gewoon handelaren waren die misschien wel voor hun eigen ondergang hebben gezorgd! Sommige van die Noormannen gingen namelijk gewoon in Europa wonen, en door hun verstand van schepen ontstonden plaatselijk kleine marines. In de Late Middeleeuwen werden de zeeën weer slecht bewaakt. De vorsten uit die tijd hielden niet echt van varen en per boot werd dan ook alleen gereisd als het écht moest. Behalve de Hanze was er geen echte handel via zee. Wel kondigde Maximiliaan I van Oostenrijk, keizer van het Heilige Roomse Rijk, aartshertog van Oostenrijk en heer der Nederlanden de Ordonnantie van Admiraliteit af. Vanaf dat moment had ook Nederland een marine.

16e en 17e eeuw

Rond 1500, toen Amerika werd ontdekt leefde de handel op. Piraten zagen hun kans en piraterij was aan de orde van de dag. Om dat tegen te gaan werden marines opgericht. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Spanje en Engeland hadden sterke en redelijk goed georganiseerde marines, maar het Heilige Roomse Rijk bijvoorbeeld weer niet. Ook was de grens soms erg onduidelijk. Venetië bijvoorbeeld plunderde Arabische steden. ‘’In naam van het christendom’’ zeiden ze. ‘’en van het geld’’ dachten ze er achteraan. De schepen werden groter en de Ottomanen kwamen op. Hun snelle galeien waren de plaag van de Middellandse Zee. Het was zo erg dat toen paus Adrianus VII van Spanje naar Rome wilde varen dat niet kon omdat er Ottomanen waren. Uiteindelijk werden de Ottomanen toch in een alles-of-niets slag verslagen. Deze slag bij Lepanto was een overwinning voor de christelijke kooplieden, en hoewel het Ottomaanse Rijk nog eeuwen zou bestaan, de Europeanen wisten nu dat ze niet onoverwinnelijk waren.

tot 1850

De tijd van de galeien was voorbij en de grotere schepen kwamen op. Nederland werd een machtig land net zoals Spanje en vooral Engeland. Langzaam werd de marine zowat het belangrijkste deel van het leger. Dat werd zo erg, dat toen Frankrijk Nederland in het Rampjaar 1672 binnenviel het leger ter land zo verzwakt was dat het de Fransen helemaal niet kon tegenhouden, terwijl op zee de vloot zegevierde! De marine betekende ongelofelijk veel voor Europa. Engeland, Spanje, Portugal, Zweden, Nederland en Frankrijk breidden hun rijk maar uit door met hun sterke marine onbekende gebieden te veroveren. In Indië, Afrika en Amerika hadden volken geen sterke marine en deze gebieden werden dan ook overrompeld door de sterke vloot van de Westerse landen, die langzamerhand de wereld gingen overheersen. Handel ging via de marine, vechten ging via de marine, ja, de marine was in die tijd erg belangrijk! Naarmate de tijd verstreek veranderde de marine. Nederland, Spanje en Portugal werden minder machtig terwijl de Britten en Fransen juist wereldrijken stichtten. De tijd verstreek en de marine kreeg gigantische, ingewikkelde houten schepen die alle wereldzeeën bevoeren. Maar de techniek ontwikkelde zich voort en zo kwam het dat er ijzeren schepen kwamen.

De bepantserde schepen komen op

Deze eerste ijzeren schepen hadden gewoon een houten frame maar werden beschermd door ijzeren platen. De Britse HMS Warrior was het eerste gepantserde schip, hoewel het nog veel weg had van een schip van de oude stempel. In de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) kwamen de eerste moderne zeeslagen. De schepen hadden een beetje weg van een duikboot. De eerste slag tussen hen was tussen de USS Monitor en de CSS Virginia. In deze oorlog waren ze nog niet doorslaggevend, maar het was duidelijk: Stoom- en bepantserde boten hadden de toekomst