Gebruiker:Mike1023/Inclusief taalgebruik
Taalgebruik verandert door de eeuwen heen. Digitale media en websites zoals WikiKids kunnen hierop inspelen door eigentijdse termen te gebruiken. Boeken kunnen na verloop van tijd verouderen. Dat kan verwarring opleveren. Onderstaande pagina geeft tips over welke termen je het beste kunt gebruiken in zo'n geval.
Bevolkingsgroepen en volkeren
Indianen / inheemse Amerikanen
De Indianen of inheemse Amerikanen zijn de oorspronkelijke bewoners van het continent Amerika (vóór de komst van de Europese kolonisten). Zij zijn verdeeld in allerlei stammen, zoals de Ojibwe, de Cherokee en de Navajo. Je kunt die volkeren het beste aanspreken bij de naam van hun specifieke stam.
De naam voor alle volkeren bij elkaar is een stuk meer omstreden. In teksten wordt vaak de term "Indianen" of "inheemse Amerikanen" gebruikt. In de Verenigde Staten gebruikt men zowel de naam "Indians" als "Native Americans". In Canada wordt weer de term "First Nations" gebruikt. Suriname noemt de inheemse volkeren simpelweg "Inheemsen" (waartoe ook de Marrons behoren).
Het advies is dus het volgende:
- Benoem een volk of persoon waar mogelijk met de naam van het volk. Dus een Cherokee persoon moet worden aangeduid met de term Cherokee.
- Alle volkeren bij elkaar kunnen zowel "Indianen" als "inheemse Amerikanen" genoemd worden.
- In Surinaamse context is de term "Inheemsen" ook goed.
Afro-Amerikanen / zwarte Amerikanen
De term Afro-Amerikanen en zwarte Amerikanen worden over het algemeen door elkaar gebruikt. Sommige mensen geven voorkeur aan de ene term, andere mensen juist aan de andere term. Beide termen kunnen gebruikt worden.
Eskimo's
Eskimo's zijn de volkeren die rond de poolgebieden wonen. Er bestaan verschillende Eskimovolkeren. De term "Eskimo" wordt door de Eskimo's zelf als kwetsend gezien. In het Nederlands bestaat echter geen andere naam om alle Eskimovolkeren aan te duiden.
Wel zijn er enkele alternatieven namen voor individuele groepen Eskimo's:
- De inuit (klein geschreven) in Canada.
- De kalaallit (klein geschreven) in Groenland.
- De yupik (klein geschreven) in Rusland en Alaska.
- In Alaska wordt ook soms de term Native Alaskans gebruikt.
Hieruit volgt het volgende advies:
- Duidt waar mogelijk het specifieke volk of de specifieke naam aan.
- Gebruik de term "Eskimo's" alleen in gevallen waarin je over alle Eskimovolkeren spreekt.
Foute/verouderde/kwestende namen voor volkeren
Verouderde/kwestende benaming | Nieuwe/niet-kwestende benaming | Uitleg |
---|---|---|
Hindoestanen (Surinaamse context) | Indo-Surinamers | De term "Hindoestaan" kan verwarrend zijn voor Surinamers. Je kunt beter de naam "Indo-Surinamer" gebruiken voor Surinamers van Indiase afkomst. |
Hollanders (als in inwoner van Nederland) | Nederlanders | Voornamelijk Belgen hebben de neiging om alle inwoners van Nederland als "Hollanders" aan te duiden. Hollanders zijn echter alleen de inwoners van de provincies Zuid-Holland en Noord-Holland. Als je verwijst naar een inwoner van Nederland, kun je beter de naam "Nederlanders" gebruiken. Alle Hollanders zijn immers Nederlanders, maar niet alle Nederlanders zijn Hollanders. |
Hottentotten | Khoikhoi | De Khoikhoi zijn een volk in het zuiden van Afrika. In oudere teksten komt de naam Hottentotten nog weleens voor. Het volk wil echter aangesproken worden met de naam Khoikhoi. |
Lappen | Samen of Sami | De Samen zijn een volk in het noorden van Scandinavië. In het verleden werden zij Lappen genoemd, maar dat wordt tegenwoordig als een kwetsende benaming gezien. Je kunt daarom beter de naam Samen of Sami gebruiken. |
Walen (voor Franstalige Belgen in Brussel) | Franstalige Belgen/Brusselaars | Voornamelijk Nederlanders hebben de neiging om alle Franstalige Belgen "Walen" te noemen. De term "Walen" verwijst enkel naar de inwoners van Wallonië. Brussel ligt niet in Wallonië, maar is wel grotendeels Franstalig. Franstalige inwoners van Brussel kun je dus beter "Franstalige Belgen" of "Franstalige Brusselaars" noemen. Ook is de term "Franstalige Belgen" iets algemener: Alle Walen zijn Franstalige Belgen, maar niet alle Franstalige Belgen zijn Walen. |
Zigeuners | Roma (of de naam van specifieke Roma-stam, zoals Sinti) | De Roma werden in het verleden Zigeuners genoemd, maar die term wordt vandaag de dag als kwetsend gezien. Je kunt daarom beter de term Roma gebruiken. De Roma zijn verdeeld in verschillende stammen, waaronder de Sinti. Je kunt ook de naam van zo'n specifieke groep gebruiken als het daarover gaat. |