Brontekst bekijken van Jotun

[[Bestand:Thor's Battle Against the Jötnar (1872) by Mårten Eskil Winge.jpg|miniatuur|[[Thor]] in gevecht met de Jotner (schilderij van Mårten Eskil Winge - 1872)]]
Een '''jotun''' of '''jotne''' (meervoud '''jotner'''), ook wel '''turse''', '''rijm turse''', '''jutul''', '''jøtul''' en '''gyger''' (vrouwelijke jotne) genoemd, is een gigantisch wezen ([[reus]]) in de [[Asengeloof|Noordse mythologie]] dat verblijft in [[Jötunheim]], waar het kasteel of de plaats Utgard zich zou bevinden. De Jots zijn in sommige verhalen de vijanden van de [[Æsir|Æsirs]], in andere verhalen zijn ze weer de seksuele partners van de Æsirs. Veel jots zijn in het bezit van grote wijsheid, dit geldt bijvoorbeeld voor [[Vavtrudne]], die qua slimheid concurreert met de hoofdgod [[Odin]] zelf. De strijd tussen de Jots en [[Thor]], de gevaarlijkste tegenstander van de Jots onder de Æsir, is een hoofdmotief in de Noordse mythen.

Bovennatuurlijke wezens zoals jotners, risers, tussers en gygers, en later ook [[Trol|trollen]], hebben een lange traditie in de latere [[Scandinavië|Scandinavische]] [[folklore]]. Daar worden ze vaak omschreven als enorme, kwaadaardige en vaak domme wezens die in de bergen leven en vijandig tegenover mensen staan. Deze grote reuzen hadden vaak iets beestachtigs, maar bezaten goddelijke kracht en macht. Soms zijn het ook meerkoppige monsters. Een reuzin kon ook als een ''gýgr'' of ''gyger'' worden aangeduid, wat doet denken aan ons Nederlandse woord gigantisch. Reuzen en goden hebben vaak ruzie met elkaar, hoewel sommigen elkaar helpen.

De meeste reuzen vertegenwoordigen aspecten van het natuurgeweld, zoals:

* [[Vorstreus|Vorstreuzen/rijpreuzen]]
* [[Waterreus|Water]]- en [[Oceaanreus|Oceaanreuzen]]
* [[Vuurreus|Vuurreuzen]]
* [[Luchtreus|Lucht]]- en [[Stormreus|Stormreuzen]]
* [[Bergreus|Berg]]- en [[Steenreus|Steenreuzen]]
* [[Woudreus|Woudreuzen]]

Tot in de 19e eeuw bleef het geloof bestaan dat de eerste bewoners van de Scandinavische landen de reuzen waren die de mythes jotns noemen. Het was een overtuiging die blijkbaar werd ondersteund door de ontdekking van enorme botten die, na later bleek, afkomstig waren van [[Mammoet|mammoeten]] en andere dieren.

{{Navigatie Noordse mythologie}}
[[Categorie:Noordse mythologie]]