Brontekst bekijken van Guernsey

{{Guernsey}}
'''Guernsey''' is een eiland in [[Het Kanaal]], dat onderdeel is van de [[Kanaaleilanden]]. Het eiland ligt vlak voor de [[Frankrijk|Franse]] kust, maar wordt bestuurd door het [[Verenigd Koninkrijk]]. Guernsey ligt in de buurt van het eiland [[Jersey (eiland)|Jersey]]. Samen met eiland [[Man (eiland)|Man]] in de [[Ierse Zee]] vormen de drie eilanden het [[Brits Kroonbezit]]. Onder het bestuur van Guernsey vallen ook de eilanden [[Alderney]], [[Sark]] en [[Herm]]. Samen met wat kleinere eilanden vormen de eilanden het ''Bailiwick of Guernsey''. 

De officiële taal van het eiland is het [[Engels]], maar ook wordt er [[Frans]]. Guernsey is een afhankelijk gebied van het Verenigd Koninkrijk, maar eigenlijk is het Verenigd Koninkrijk alleen verantwoordelijk voor de bescherming en de buitenlandse relaties. Guernsey is, ondanks het Verenigd Koninkrijk, nooit onderdeel geweest van de [[Europese Unie]]. Het eiland heeft een eigen regering, parlement en rechtssysteem. 

==Geschiedenis==
Guernsey is bewoond sinds 6.000 v.Chr. De eerste inwoners kwamen van het vasteland van Europa. Nog altijd zijn er overblijfselen van deze bewoners op het eiland te vinden, zoals [[hunnebed]]den. Er zijn bewijzen gevonden dat de [[Romeinse Rijk|Romeinen]] ook op Guernsey geweest zijn. Guernsey was toen een handelspost. In Saint Peter Port waren pakhuizen gevestigd, tussen 100 en 400 n.Chr. Sommige historici denken dat er in de stad een brand uitbrak in de 3e eeuw. In de haven is er namelijk een scheepswrak, de Asterix, gevonden. Vanuit het Verenigd Koninkrijk kwam het christendom naar het eiland. 

Het eiland kwam onder de controle van de Franse koning, die het weer gaf aan de hertog van Normandië. Hierdoor vielen alle Kanaaleilanden onder het hertogdom Normandië. De hertogen van Normandië werden later ook koningen van Engeland. Koning [[Jan zonder Land]] verloor het hertogdom aan de Franse koning, maar de eilanden bleven Brits bezit. Gedurende de middeleeuwen waren er veel [[piraten]] op het eiland. Gedurende de [[Honderdjarige Oorlog]] nam dit alleen maar toe. Ook veel Nederlandse schepen werden door de piraten gekaapt, aangezien de Britten in oorlog waren met de Nederlanders. Koning [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] verbood de piraterij. 

[[Bestand:Jacob_Knyff_-_An_English_Ship_and_other_Shipping_off_Castle_Cornet,_Guernsey_-_WGA12219.jpg|left|250px|miniatuur|De haven van Saint Peter Port in 17e eeuw]]
Vanaf de 18e eeuw vertrokken veel inwoners naar Amerika. De meeste gingen naar [[Guernsey County]] in [[Ohio]]. In de 19e eeuw ging het economisch erg goed met het eiland, waardoor de welvaart toenam. Vooral de marine-industrie was belangrijk voor het eiland. Gedurende de [[Tweede Wereldoorlog]] was het eiland bezet door de Duitsers. 80% van de kinderen van het eiland waren overigens wel geëvacueerd naar Engeland. 1.000 inwoners werden door de bezetters gedeporteerd. Op 9 mei 1945 werd het eiland bevrijd. Hierna werd de oorlogsschade gerepareerd. Na de oorlog bloeide de tomatenhandel, maar door de olieprijsstijgingen van de jaren 70 kwam er een nieuwe crisis. Hierna ging het eiland over op de financiële dienstverlening.

==Geografie==
[[Bestand:Guernsey_sm02.png|right|300px|miniatuur|Een kaart van de ''Bailiwick of Guernsey'']]
Het landschap van de eilanden is rotsachtig. De meeste heuvels zijn groen met grasland en lage struiken. De kusten zijn voornamelijk rotsachtig. Onder het ''Bailiwick of Guernsey'' vallen een vier bewoonde eilanden:
* Guersnsey; het grootste eiland met oppervlakte van 62 km2 en 63.000 inwoners. 
* [[Alderney]]; met een oppervlakte van 7,8 km2 en 1.900 inwoners.
* [[Sark]]; met een oppervlakte van 5,2 km2 en 600 inwoners. 
* [[Herm]]; met een oppervlakte van 2 km2 en 60 inwoners.
Daarnaast zijn er nog aantal onbewoonde eilanden, namelijk [[Jethou]], [[Lihou]] en [[Brecqhou]]. Ook zijn er nog wat kleinere eilanden en rotsen, die onder dit gebied vallen. 

Guernsey heeft een [[gematigd zeeklimaat]] met zachte zomers en zachte winters. Dit komt door de invloed van de zee, die erg groot is op het eiland. Het eiland heeft haast nooit te maken met sneeuw; maar soms valt dit wel in februari. De zomers zijn zacht en de gemiddelde temperatuur is 20 graden Celsius.

==Bevolking==
[[Bestand:Guernsey.jpg|left|300px|miniatuur|De kust van Guernsey]]
Guernsey heeft een bevolking van 66.000 mensen, waarvan 63.000 op het eiland Guernsey zelf wonen. De bevolking groeit nog steeds door geboorte, maar dit slechts een kleine groei. De eilanden hebben niet echt met [[immigratie]] te maken. De gemiddelde [[levensverwachting]] op Guernsey is 80 jaar voor mannen en 84 jaar voor vrouwen. Hiermee heeft Guernsey een van de hoogste levensverwachtingen ter wereld. 

De officiële taal van Guernsey is [[Engels]], wat ook de meest gesproken taal is. Het lokale dialect is het [[Guernésiais]], dat afstamt van het [[Frans]] van [[Normandië]]. Slechts 2% kan het dialect vloeiend spreken. Tot aan het begin van de 20e eeuw was het Frans de officiële taal in Guernsey. Tot 1971 werd het Frans nog steeds gebruikt voor het schrijven van officiële documenten. Tegenwoordig spreken de meeste mensen Engels als moedertaal, maar spreken ook Frans als tweede taal. Dit komt door de ligging bij de Franse kust, waarmee veel handel en toerisme is.

==Politiek==
[[Bestand:Lieutenant_Governor_and_Bailiff_of_Guernsey.jpg|right|300px|miniatuur|De lieutenant governor met de baljuw (soort van premier) van Guernsey]]
Guernsey valt vormt samen met Jersey en man het [[Brits Kroonbezit]]. Dit zijn gebieden die direct onder de Britse kroon vallen. De Britse regering heeft hierdoor geen inspraak op het eiland en het Brits parlement kan geen wetten maken die ook voor het eiland gelden. Het Verenigd Koninkrijk is slechts verantwoordelijk voor de bescherming (in geval van oorlog) en de buitenlandse relaties van Guernsey. De Britse koning(in) is het staatshoofd van het eiland. Aangezien zij niet altijd op het eiland kan zijn is er een soort plaatsvervanger, de ''Lieutenant Governor''. 

Officieel is Guernsey verdeeld in drie jurisdicties; dit zijn Guernsey, Alderney en Sark. Iedere jurisdictie heeft een eigen parlement, een eigen regering en eigen wetten. Ook verschillen de belastingen per jurisdictie; al heeft Alderney dezelfde belastingen als Guernsey sinds 1949. Het parlement van Alderney heten de [[staten van Alderney]] en bestaat uit 10 leden en er is een gekozen president. In 1949 nam het eiland een nieuw grondwet aan, waarbij het sommige zaken overdroeg aan het parlement van Guernsey. Sark heeft de [[Chief Pleas]] als parlement, bestaande uit 18 leden. Sark heeft geen bevoegdheden overgedragen aan Guernsey. Guernsey heeft de [[staten van Guernsey]] als parlement. Deze bestaan uit 38 personen en twee personen van Alderney.

==Economie==
[[Bestand:Guernsey_towers.JPG|left|300px|miniatuur|De forten van Guernsey]]
Guernsey staat, net als [[Jersey (eiland)|Jersey]], bekend als een [[belastingparadijs]]. Dit betekent dat de belastingen op Guernsey erg laag zijn en allerlei voordelen zijn om een bedrijf (officieel) te vestigen op Guernsey. Veel buitenlandse bedrijven hebben daarom een hoofdkantoor op Guernsey. In feite is dit slechts een adres waar brieven bezorgd worden, terwijl hun echte hoofdkantoor in een ander land gevestigd zit. Ook veel rijke mensen doen dit. Op deze manier ontwijken ze belasting in eigen land. Veel banken, verzekeringsmaatschappijen en investeringsfondsen zitten op Guernsey. 

De officiële munteenheid is de [[Guernseypond]]. Deze is gekoppeld aan de [[Britse pond]]. Dit betekent dat 1 Guernseypond precies evenveel waard is als 1 Britse pond. Het verschil zit hem in de afbeeldingen op de bankbiljetten. Officieel kan alleen met Guernseypond op Guernsey betaald worden, wat betekent dat een Brit zijn geld zou moeten wisselen. Toch accepteren de meeste winkeliers ook de Britse pond en in sommige gevallen zelfs de [[euro]]. 

Guernsey is een populaire bestemming voor Engelse toeristen sinds de 19e eeuw. Daarnaast is de visserij een belangrijke bron van inkomsten.

==Externe link==
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gk.html CIA worldfactbook]

{{Navigatie Kanaaleilanden}}
{{Navigatie Brits Kroonbezit}}
{{Navigatie Landen Europa}}
[[Categorie:Guernsey| ]]
[[Categorie:Brits Kroonbezit]]
[[Categorie:Kanaaleilanden]]