Brontekst bekijken van Europees kampioenschap voetbal 1988

{{Infobox internationale voetbalcompetitie
| toernooi      = Europees kampioenschap voetbal
| jaar          = 1988
| andere_naam   = UEFA Euro 1988<br />UEFA Fußball-Europameisterschaft Bundesrepublik Deutschland 1988
| afbeelding    = Olympiastadion Muenchen.jpg
| onderschrift  = Het [[Olympisch Stadion (München)|Olympiastadion]] in [[München]], hierin werd onder andere de finale gespeeld.
| gastland      = {{DE-1949}}
| datum         = [[10 juni]] [[1988]] – [[25 juni]] [[1988]]
| aantal_teams  = 8
| confederatie  = 1
| stadion       = 8
| plaats        = 8
| winnaar       = {{NL}} 
| aantal_titels = 1
| wedstrijden   = 15
| doelpunten    = 34
| toeschouwers  = 849844
| topscorer     = {{Vlag|NLD}} [[Marco van Basten]] (5 goals)
| beste speler  = {{Vlag|NLD}} [[Frank Rijkaard]]
}}
Het '''Europees kampioenschap voetbal 1988''', kortom het '''EK 1988''', was de achtste editie van het [[Europees kampioenschap voetbal mannen|Europees kampioenschap voetbal]]. Het toernooi werd van 10 juni tot 25 juni [[1988]] georganiseerd in de [[Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990)|Bondsrepubliek Duitsland]], dat toen ook wel "West-Duitsland" werd genoemd.

Er deden acht landen mee aan het EK. Doordat het toernooi in West-Duitsland werd georganiseerd waren ze als gastland zijnde direct geplaatst. De overige zeven landen moesten zich vooraf aan het EK kwalificeren om mee te mogen doen. [[Frankrijk]], dat op het [[Europees kampioenschap voetbal 1984|EK in 1984]] nog won, werd in de kwalificatieronde uitgeschakeld door de [[Sovjet-Unie]]. [[België]] wist zich ook niet te kwalificeren, doordat het derde werd in de kwalificatiegroep, achter [[Ierland]] en [[Bulgarije]].

[[Nederland]] wist in de finale met 2-0 van de Sovjet-Unie te winnen. Hiermee behaalde het Nederlands elftal zijn eerste, en tot op heden ook de enige, Europese titel.

Op dit EK werd er geen enkele speler van het veld gestuurd met een rode kaart. Ook was er in geen enkele wedstrijd van de knock-out fases een verlenging of strafschoppenserie nodig en werd er bij elke wedstrijd op dit EK minimaal één doelpunt gemaakt.

== Deelnemende landen ==
{| class="wikitable"
! Groep A !! Groep B
|-
||
{{DK}}<br />
{{IT}}<br />
{{ES}}<br />
{{DE-1949}} <small>(gastland)</small><br />
||
{{EN}}<br />
{{IE}} <small>(eerste deelname)</small><br />
{{NL}}<br />
{{SU}}<br />
|}

== Speelsteden ==
Het was aanvankelijk de bedoeling om [[West-Berlijn]] ook als speelstad te gebruiken. Omdat [[Berlijn]] in die tijd erg politiek omstreden was en de [[Duitse voetbalbond]] anders in gevaar zou komen als gastland, werd later besloten om niet in West-Berlijn te spelen.

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[München]]
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Stuttgart]]
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Frankfurt am Main]]
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Gelsenkirchen]]
|-
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Olympiastadion (München)|Olympiastadion]]<br />Capaciteit: 69.000
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Gottlieb-Daimler-Stadion|Neckarstadion]]<br />Capaciteit: 50.000
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Commerzbank-Arena|Waldstadion]]<br />Capaciteit: 61.000
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Parkstadion]]<br />Capaciteit: 62.000
|-
| style="border:none;" | [[Bestand:Olympiastadion Muenchen.jpg|150px]]
| style="border:none;" | [[Bestand:Luftbild Daimlerstadion Schleyerhalle Porsche-Arena.jpg|150px]]
| style="border:none;" | [[Bestand:Waldstadionold2.jpg|150px]]
| style="border:none;" | [[Bestand:Parkstadion 1998-09-12.jpg|150px]]
|-
| style="border-left:none; border-right:none;" | 1 groepswedstrijd, finale
| style="border-left:none; border-right:none;" | 1 groepswedstrijd, 1 halve finale
| style="border-left:none; border-right:none;" | 2 groepswedstrijden
| style="border-left:none; border-right:none;" | 2 groepswedstrijden
|-
! colspan="4" | [[Bestand:Speelsteden EK 1988.gif|300px]]
|-
| style="border-left:none; border-right:none;" | 2 groepswedstrijden
| style="border-left:none; border-right:none;" | 1 halve finale
| style="border-left:none; border-right:none;" | 2 groepswedstrijden
| style="border-left:none; border-right:none;" | 2 groepswedstrijden
|-
| style="border:none;" | [[Bestand:RheinstadionAbriss2002.jpg|150px]]
| style="border:none;" | [[Bestand:HSH Nordbank 2006.jpg|150px]]
| style="border:none;" | [[Bestand:Bundesarchiv Bild 183-N0619-0037, Fußball-WM, Bulgarien - Uruguay 1-1.jpg|150px]]
| style="border:none;" | [[Bestand:Rheinenergie-Stadion Köln.JPG|150px]]
|-
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Rheinstadion]]<br />Capaciteit: 55.850
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Volksparkstadion]]<br />Capaciteit: 61.200
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Niedersachsenstadion]]<br />Capaciteit: 50.423
| style="border-left:none; border-right:none;" | [[Müngersdorfer Stadion]]<br />Capaciteit: 47.000
|-
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Düsseldorf]]
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Hamburg]]
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Hannover (stad)|Hannover]]
! style="border-left:none; border-right:none;" | [[Keulen]]
|}
<small>(Overgenomen van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Europees_kampioenschap_voetbal_1988#Speelsteden Wikipedia])</small>

== Scheidsrechters ==
{{Kolommen3
| Kolom1=
{{Vlag|AUT}} [[Horst Brummeier]]<br />
{{Vlag|BEL}} [[Alexis Ponnet]]<br />
{{Vlag|GDR}} [[Siegfried Kirschen]]<br />
{{Vlag|ENG}} [[Keith Hackett]]<br />
{{Vlag|FRA}} [[Michel Vautrot]]<br />
{{Vlag|ITA}} [[Paolo Casarin]]<br />
{{Vlag|NLD}} [[Bep Thomas]]<br />
| Kolom2=
{{Vlag|POR}} [[José Rosa dos Santos]]<br />
{{Vlag|ROM-1965}} [[Ioan Igna]]<br />
{{Vlag|SCO}} [[Bob Valentine]]<br />
{{Vlag|ESP}} [[Emilio Soriano Aladrén]]<br />
{{Vlag|SWE}} [[Erik Fredriksson]]<br />
{{Vlag|SUI}} [[Bruno Galler]]<br />
{{Vlag|DEU}} [[Dieter Pauly]]<br />
}}

== Groepsfase ==
; Betekenis van de kleuren
{| class="wikitable" style=" text-align:left; font-size:95%; width:25%;"
|- style="background:#ccffcc;"
| style="text-align:left;" | Groen: geplaatst voor de kwartfinales
|- style="background:#ffcccc;"
| style="text-align:left;" | Rood: uitgeschakeld 
|}

=== Groep A ===
{| class="wikitable"
! width="20" | {{afkorting|Pos.|Positie}}
! width="165" | Land
! width="20" | {{afkorting|Wed|Aantal gespeelde wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|W|Aantal gewonnen wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|G|Aantal gelijk gespeelde wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|V|Aantal verloren wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|PT|Totaal punten}}
! width="20" | {{afkorting|DV|Aantal gemaakte doelpunten}}
! width="20" | {{afkorting|DT|Aantal doelpunten tegen}}
! width="20" | {{afkorting|DS|Doelsaldo}}
|- align="center" style="background:#ccffcc;"
| '''1'''
| style="text-align:left;" | {{BRD}}
| 3 || 2 || 1 || 0 || '''5''' || 5 || 1 || +4
|- align="center" style="background:#ccffcc;"
| '''2'''
| style="text-align:left;" | {{IT}}
| 3 || 2 || 1 || 0 || '''5''' || 4 || 1 || +3
|- align="center" style="background:#ffcccc;" 
| '''3'''
| style="text-align:left;" | {{ES}}
| 3 || 1 || 0 || 2 || '''2''' || 3 || 5 || –2
|- align="center" style="background:#ffcccc;"
| '''4'''
| style="text-align:left;" | {{DK}}
| 3 || 0 || 0 || 3 || '''0''' || 2 || 7 || –5
|}

{{footballbox
| date       = 10 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{BRD-r}}'''
| score      = 1 – 1
| report     = 
| team2      = '''{{IT}}'''
| goals1     = [[Andreas Brehme|Brehme]] {{goal|55}}
| goals2     = {{goal|52}} [[Roberto Mancini|Mancini]]
| stadium    = [[Rheinstadion]], [[Düsseldorf]]
| attendance = 62.552
| referee    = {{Vlag|ENG}} [[Keith Hackett]]
}}
{{footballbox
| date       = 11 juni 1988
| time       = 15:30
| team1      = '''{{DK-r}}'''
| score      = 2 – 3
| report     = 
| team2      = '''{{ES}}'''
| goals1     = [[Michael Laudrup|Laudrup]] {{goal|24}}<br />[[Flemming Povlsen|Povlsen]] {{goal|82}}
| goals2     = {{goal|5}} [[José Miguel González Martín|Míchel]]<br />{{goal|53}} [[Emilio Butragueño|Butragueño]]<br />{{goal|66}} [[Rafael Gordillo|Gordillo]]
| stadium    = [[Niedersachsenstadion]], [[Hannover (stad)|Hannover]]
| attendance = 55.707
| referee    = {{Vlag|NLD}} [[Bep Thomas]]
}}
{{footballbox
| date       = 14 juni 1988
| time       = 17:15
| team1      = '''{{BRD-r}}'''
| score      = 2 – 0
| report     = 
| team2      = '''{{DK}}'''
| goals1     = [[Jürgen Klinsmann|Klinsmann]] {{goal|10}}<br />[[Olaf Thon|Thon]] {{goal|82}}
| stadium    = [[Parkstadion]], [[Gelsenkirchen]]
| attendance = 64.812
| referee    = {{Vlag|SCO}} [[Bob Valentine]]
}}
{{footballbox
| date       = 14 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{IT-r}}'''
| score      = 1 – 0
| report     = 
| team2      = '''{{ES}}'''
| goals1     = [[Gianluca Vialli|Vialli]] {{goal|73}}
| stadium    = [[Waldstadion]], [[Frankfurt am Main]]
| attendance = 47.506
| referee    = {{Vlag|SWE}} [[Erik Fredriksson]]
}}
{{footballbox
| date       = 17 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{BRD-r}}'''
| score      = 2 – 0
| report     = 
| team2      = '''{{ES}}'''
| goals1     = [[Rudi Völler|Völler]] {{goal|29||51}}
| stadium    = [[Olympisch Stadion (München)|Olympiastadion]], [[München]]
| attendance = 63.802
| referee    = {{Vlag|FRA}} [[Michel Vautrot]]
}}
{{footballbox
| date       = 17 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{IT-r}}'''
| score      = 2 – 0
| report     = 
| team2      = '''{{DK}}'''
| goals1     = [[Alessandro Altobelli|Altobelli]] {{goal|67}}<br />[[Luigi De Agostini|De Agostini]] {{goal|87}}
| stadium    = [[Müngersdorfer Stadion]], [[Keulen]]
| attendance = 53.951
| referee    = {{Vlag|SUI}} [[Bruno Galler]]
}}
----

=== Groep B ===
{| class="wikitable"
! width="20" | {{afkorting|Pos.|Positie}}
! width="165" | Land
! width="20" | {{afkorting|Wed|Aantal gespeelde wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|W|Aantal gewonnen wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|G|Aantal gelijk gespeelde wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|V|Aantal verloren wedstrijden}}
! width="20" | {{afkorting|PT|Totaal punten}}
! width="20" | {{afkorting|DV|Aantal gemaakte doelpunten}}
! width="20" | {{afkorting|DT|Aantal doelpunten tegen}}
! width="20" | {{afkorting|DS|Doelsaldo}}
|- align="center" style="background:#ccffcc;"
| '''1'''
| style="text-align:left;" | {{SU}}
| 3 || 2 || 1 || 0 || '''5''' || 5 || 2 || +3
|- align="center" style="background:#ccffcc;"
| '''2'''
| style="text-align:left;" | {{NL}}
| 3 || 2 || 0 || 1 || '''4''' || 4 || 2 || +2
|- align="center" style="background:#ffcccc;" 
| '''3'''
| style="text-align:left;" | {{IE}}
| 3 || 1 || 1 || 1 ||'''3''' || 2 || 2 || 0
|- align="center" style="background:#ffcccc;"
| '''4'''
| style="text-align:left;" | {{EN}}
| 3 || 0 || 0 || 3 || '''0''' || 2 || 7 || –5
|}

{{footballbox
| date       = 12 juni 1988
| time       = 15:30
| team1      = '''{{EN-r}}'''
| score      = 0 – 1
| report     = 
| team2      = '''{{IE}}'''
| goals2     = {{goal|6}} [[Raymond Houghton|Houghton]]
| stadium    = [[Neckarstadion]], [[Stuttgart]]
| attendance = 51.573
| referee    = {{Vlag|DDR}} [[Siegfried Kirschen]]
}}
{{footballbox
| date       = 12 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{NL-r}}'''
| score      = 0 – 1
| report     = 
| team2      = '''{{SU}}'''
| goals2     = {{goal|62}} [[Vasyl Rats|Rats]]
| stadium    = [[Müngersdorfer Stadion]], [[Keulen]]
| attendance = 54.336
| referee    = {{Vlag|BRD}} [[Dieter Pauly]]
}}
{{footballbox
| date       = 15 juni 1988
| time       = 17:15
| team1      = '''{{EN-r}}'''
| score      = 1 – 3
| report     = 
| team2      = '''{{NL}}'''
| goals1     = [[Bryan Robson|Robson]] {{goal|53}}
| goals2     = {{goal|44||71||75}} [[Marco van Basten|Van Basten]]
| stadium    = [[Rheinstadion]], [[Düsseldorf]]
| attendance = 63.940
| referee    = {{Vlag|ITA}} [[Paolo Casarin]]
}}
{{footballbox
| date       = 15 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{IE-r}}'''
| score      = 1 – 1
| report     = 
| team2      = '''{{SU}}'''
| goals1     = [[Ronald Whelan|Whelan]] {{goal|38}}
| goals2     = {{goal|74}} [[Oleg Protasov|Protasov]]
| stadium    = [[Niedersachsenstadion]], [[Hannover (stad)|Hannover]]
| attendance = 38.308
| referee    = {{Vlag|ESP}} [[Emilio Soriano Aladrén]]
}}
{{footballbox
| date       = 18 juni 1988
| time       = 15:30
| team1      = '''{{EN-r}}'''
| score      = 1 – 3
| report     = 
| team2      = '''{{SU}}'''
| goals1     = [[Tony Adams|Adams]] {{goal|16}}
| goals2     = {{goal|3}} [[Sjarhej Alejnikaw|Alejnikov]]<br />{{goal|28}} [[Oleksij Mychajlytsjenko|Michailitsjenko]]<br />{{goal|73}} [[Viktor Pasoelko|Pasoelko]]
| stadium    = [[Waldstadion]], [[Frankfurt am Main]]
| attendance = 48.335
| referee    = {{Vlag|POR}} [[José Rosa dos Santos]]
}}
{{footballbox
| date       = 18 juni 1988
| time       = 15:30
| team1      = '''{{IE-r}}'''
| score      = 0 – 1
| report     = 
| team2      = '''{{NL}}'''
| goals2     = {{goal|82}} [[Wim Kieft|Kieft]]
| stadium    = [[Parkstadion]], [[Gelsenkirchen]]
| attendance = 64.731
| referee    = {{Vlag|AUT}} [[Horst Brummeier]]
}}
----

== Knock-outfase ==
{{Wedstrijdschema laatste 4 zonder 3e plaats
| RD1 = Halve finale
| RD2 = Finale
| RD1-header01 = 22 juni – [[Stuttgart]] ([[Neckarstadion]])
| RD1-team01 = '''{{SU}}'''
| RD1-score01 = '''2'''
| RD1-team02 = {{IT}}
| RD1-score02 = 0
| RD1-header02 = 21 juni – [[Hamburg]] ([[Volksparkstadion]])
| RD1-team03 = {{BRD}}
| RD1-score03 = 1
| RD1-team04 = '''{{NL}}'''
| RD1-score04 = '''2'''
| RD2-header01 = 25 juni – [[München]] ([[Olympisch Stadion (München)|Olympiastadion]])
| RD2-team01 = {{SU}}
| RD2-score01 = 0
| RD2-team02 = '''{{NL}}'''
| RD2-score02 = '''2'''
}}

=== Halve finales ===
{{footballbox
| date       = 21 juni 1988
| time       = 20:15 uur
| team1      = '''{{DE-1945-r}}'''
| score      = 1 – 2
| report     = 
| team2      = '''{{NL}}'''
| goals1     = [[Lothar Matthäus|Matthäus]] {{goal|55|pen.}}
| goals2     = {{goal|74|pen.}} [[Ronald Koeman|Koeman]]<br />{{goal|89}} [[Marco van Basten|Van Basten]]
| stadium    = [[Volksparkstadion]], [[Hamburg]]
| attendance = 56.115
| referee    = {{Vlag|ROM-1965}} [[Ioan Igna]]
}}
{{footballbox
| date       = 22 juni 1988
| time       = 20:15
| team1      = '''{{SU-r}}'''
| score      = 2 – 0
| report     = 
| team2      = '''{{IT}}'''
| goals1     = [[Hennadij Lytovtsjenko|Lytovtsjenko]] {{goal|58}}<br />[[Oleh Protasov|Protasov]] {{goal|62}}
| stadium    = [[Neckarstadion]], [[Stuttgart]]
| attendance = 61.606
| referee    = {{Vlag|BEL}} [[Alexis Ponnet]]
}}
----

=== Finale ===
{{Zie hoofdartikel|Finale Europees kampioenschap voetbal 1988}}

{{footballbox
| date       = Zaterdag 25 juni 1988
| time       = 15:30 uur
| team1      = '''{{SU-r}}'''
| score      = 0 – 2
| report     = 
| team2      = '''{{NL}}'''
| goals2     = {{goal|33}} [[Ruud Gullit|Gullit]]<br />{{goal|54}} [[Marco van Basten|Van Basten]]
| stadium    = [[Olympisch Stadion (München)|Olympiastadion]], [[München]]
| attendance = 62.770
| referee    = {{Vlag|FRA}} [[Michel Vautrot]]
}}

{| class="wikitable" style="text-align:center; margin:auto;"
! UEFA Europees kampioenschap voetbal<br /> Winnaar 1988
|-
| align="center" | [[Bestand:Star*.svg|20px]] <br /> [[Bestand:Flag of the Netherlands.svg|75px]] <br /> '''[[Nederlands voetbalelftal (mannen)|NEDERLAND]]''' <br /> '''1<sup>e</sup> titel'''
|}
----

== Doelpuntenmakers ==
{{Kolommen3
| Kolom1=
'''5 goals'''
* {{Vlag|NLD}} [[Marco van Basten]]
<br />
'''2 goals'''
* {{Vlag|DEU}} [[Rudi Völler]]
* {{Vlag|SJU}} [[Oleg Protasov]]
<br />
'''1 goal'''
* {{Vlag|DNK}} [[Michael Laudrup]]
* {{Vlag|DNK}} [[Flemming Povlsen]]
* {{Vlag|ENG}} [[Tony Adams]]
| Kolom2=
'''1 goal (vervolg)'''
* {{Vlag|ENG}} [[Bryan Robson]]
* {{Vlag|DEU}} [[Andreas Brehme]]
* {{Vlag|DEU}} [[Jürgen Klinsmann]]
* {{Vlag|DEU}} [[Lothar Matthäus]]
* {{Vlag|DEU}} [[Olaf Thon]]
* {{Vlag|ITA}} [[Alessandro Altobelli]]
* {{Vlag|ITA}} [[Luigi De Agostini]]
* {{Vlag|ITA}} [[Roberto Mancini]]
* {{Vlag|ITA}} [[Gianluca Vialli]]
* {{Vlag|NLD}} [[Ruud Gullit]]
* {{Vlag|NLD}} [[Wim Kieft]]
| Kolom3=
'''1 goal (vervolg)'''
* {{Vlag|NLD}} [[Ronald Koeman]]
* {{Vlag|IRL}} [[Ray Houghton]]
* {{Vlag|IRL}} [[Ronnie Whelan]]
* {{Vlag|SJU}} [[Sjarhej Alejnikaw|Sergej Alejnikov]]
* {{Vlag|SJU}} [[Hennadij Lytovtsjenko|Gennadi Litovtsjenko]]
* {{Vlag|SJU}} [[Alexei Michailitsjenko]]
* {{Vlag|SJU}} [[Viktor Pasoelko]]
* {{Vlag|SJU}} [[Vasili Rats]]
* {{Vlag|ESP}} [[Emilio Butragueño]]
* {{Vlag|ESP}} [[Rafael Gordillo]]
* {{Vlag|ESP}} [[José Miguel González Martín|Míchel]]
}}

{{Navigatie Europese kampioenschappen voetbal mannen}}

[[Categorie:Europees kampioenschap voetbal|1988]]
[[Categorie:Voetbal in Duitsland]]