Brontekst bekijken van De grote Gatsby

{{werk}}
{{Infobox boek
| titel              = De grote Gatsby
| afbeelding         = The_Great_Gatsby_cover_1925_wikisource.jpg
| ander formaat      = 
| alternatieve titel = The Great Gatsby
| schrijver          = [[F. Scott Fitzgerald]]
| illustrator        =
| vertaler           =
| taal               = [[Engels]]
| land               = {{USA}}
| genre              = [[modernisme|Modernistische roman]] <br> [[Liefdesroman]] <br> [[Tragedie]]
| datum              = 1925
| isbn               = 
| leeftijdscategorie =
| uitgever           =
| drukker            =
| verkocht           =
| vorig              =
| vervolg            =
| bijzonderheden     =
| tekst              =
}}
'''De grote Gatsby''' ([[Engels]]: ''The Great Gatsby'') is een [[roman (literatuur)|roman]] van de Amerikaans schrijver [[F. Scott Fitzgerald]]. Het boek kwam in 1925 uit. De grote Gatsby is een van de belangrijkste boeken in de [[Amerikaanse literatuur]]. Het is een van de [[grote Amerikaanse roman]]s (''Great American Novels''). Dat zijn een verzameling van werken die zeer invloedrijk zijn geweest op de Amerikaanse literatuur. 

Het verhaal gaat over de rijke en mysterieuze Jay Gatsby die op [[Long Island (New York)|Long Island]], [[New York (staat)|New York]] woont. Zijn buurman, Nick Carraway, is de verteller van het verhaal. In het begin van het verhaal wordt Gatsby herenigd met zijn vroegere geliefde, Daisy Buchanan. Toch is er één probleem: Daisy is al getrouwd met Tom. Hierdoor moet Daisy gedwongen kiezen tussen Tom en Gatsby. Het boek speelt zich af tijdens de jaren 1920 (de [[Roaring Twenties]]). 

Het boek is vier keer verfilmd, waaronder in 2013 met [[Leonardo DiCaprio]] in de hoofdrol. 
==Samenvatting==
{{verhaal}}
[[File:Beacon_Towers_from_the_beach_1920.jpg|left|300px|thumb|Het landhuis Beacon Towers op Long Island stond model voor Gatsby's huis in het boek.]]
In 1922 verhuist Nick Carraway naar een [[bungalow]] in het plaatsje West Egg op [[Long Island (New York)|Long Island]]. Zijn buurman is de mysterieuze multimiljonair Jay Gatsby. Gatsby organiseert vaak feesten in zijn huis, maar is zelf nooit aanwezig. Nick besluit op een avond te dineren met zijn verre nicht, Daisy Buchanan. Daisy is sinds kort getrouwd met Tom Buchanan, een voetbalspeler op [[Yale University]]. Tom en Nick kennen elkaar ook van hun studie aan Yale. Tijdens het diner vertelt Jordan, een jeugdvriend van Daisy, aan Nick dat Tom vreemdgaat met een vrouw genaamd Myrtle. Diezelfde avond staat Gatsby ineens bij Nick in de voortuin. Gatsby kijkt alleen maar vooruit richting het water naar een lichtje in de verte. 

Enkele dagen later gaat Nick mee met Tom op de trein. Tom is dronken, waardoor hij ook agressief is. Ze stoppen bij een [[Garage (bedrijf)|garage]] die gerund wordt door George Wilson en zijn vrouw Myrtle (waarmee Tom ook een affaire heeft). Myrtle gaat met Tom en Nick mee naar Toms appartement in New York City. Hier vindt een klein feestje plaats, maar de partij komt ten einde als Tom de neus van Myrtle breekt. De volgende dag krijgt Nick een uitnodiging voor een feestje van Gatsby. Op het feestje ontmoet hij uiteindelijk Gatsby. Volgens Gatsby hebben hij en Nick beide in de [[Eerste Wereldoorlog]] gediend. Nick besluit echter het feestje te verlaten. 
[[File:Plaza_Hotel_NYC.jpg|right|300px|thumb|Het [[Plaza Hotel]] in New York City, waar een deel van het boek plaatsvindt.]]
Tegen juli 1922 zijn Nick en Gatsby vrienden geworden. In het [[Plaza Hotel]] vertelt Jordan aan Nick dat Gatsby en Daisy vroeger verliefd op elkaar waren. Gatsby werd echter opgeroepen om in de oorlog te vechten. Daisy besloot toen om met Tom te trouwen. Gatsby hoopt om Daisy te verleiden met zijn feestjes en grote vermogen. Hij wil Nick gebruiken om zich met Daisy te herenigen. Uiteindelijk krijgen Daisy en Gatsby zelfs een affaire. In september komt Tom achter deze affaire. Hij besluit om Gatsby te confronteren, maar tijdens de confrontatie vertelt Gatsby dat Daisy nooit van Tom gehouden heeft. Tom onthult dat Gatsby zijn vermogen kreeg door illegaal alcohol te verkopen. In die tijd was de (ver)koop van alcoholische dranken verboden in de Verenigde Staten ([[Drooglegging (Verenigde Staten)|Drooglegging]]). Daisy besluit hierdoor om bij Tom te blijven. 

Toch besloot Gatsby (na een opmerking van Tom) om Daisy naar huis te rijden. Onderweg rijden ze langs de garage en rijden Myrtle aan (waardoor ze sterft). Gatsby vertelt aan Nick dat Daisy achter het stuur zat. Hij heeft echter verteld dat hij rijdt, zodat zij niet de schuld zou krijgen. Nick raadt Gatsby aan om te vluchten, maar hij weigert. Ondertussen maakt Tom George wijs dat Gatsby een affaire had met Myrtle en haar daardoor vermoordde. In werkelijkheid had Tom een affaire met Myrtle en was alles een ongeluk. George is echter zo boos dat hij Gatsby met een pistool in het zwembad van zijn eigen huis vermoord. Hierna pleegt George zelfmoord. Na de begrafenis komt Nick tot de conclusie dat hij New York City haat. Hij besluit om terug te keren naar het Mid-Westen (een regio in de VS). Voordat hij New York verlaat besluit hij op het gazon te staan waar Gatsby altijd stond. Hij begrijpt nu waar Gatsby altijd naar keek: Het licht van het huis van Daisy.

==Personages==
In het boek komen de volgende belangrijke personages voor:
[[File:Lois_Wilson_as_Daisy_Buchanan_in_The_Great_Gatsby_(1926)_Retouched.jpg|right|300px|thumb|Actrice Lois Wilson als Daisy Buchanan in de filmversie uit 1926. Deze afbeelding laat duidelijk zien hoe een [[flapper]] eruitzag.]]
* Nick Carraway: Hij is een [[veteraan]] uit de [[Eerste Wereldoorlog]]. Carraway komt uit het [[Midden-Westen]], een regio in de Verenigde Staten. Hij is afgestudeerd aan [[Yale University]]. Carraway is aan het begin van het boek 29 jaar oud. Hij komt net aan in West Egg. Hij is erg [[optimisme|optimistisch]], maar zijn optimisme verdwijnt tijdens het boek. Nick vertelt het verhaal vanaf zijn perspectief. 
* Jay Gatsby: Hij is een jonge en mysterieuze [[miljonair]]. Gatsby heeft zijn fortuin gemaakt door illegaal alcoholische dranken te verkopen (''bootlegging''). Hij komt oorspronkelijk uit [[North Dakota]]. Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] was hij officier in het Amerikaans leger. Gatsby is verliefd op Daisy die hij in 1917 leerde kennen. Hij werd echter uitgezonden, waarna Daisy met Tom trouwde. Gatsby probeert Daisy terug te winnen. Uiteindelijk wordt hij vermoord.
* Daisy Buchanan: Zij is een jonge, rijke vrouw en [[socialite]]. Daisy is oorspronkelijk afkomstig uit [[Louisville]] in [[Kentucky]]. Zij is een [[flapper]]; een dame die sociale normen van die tijd overtreedt. Daisy heeft een relatie met Tom, maar heeft nog gevoelens voor Gatsby. Hij keuze tussen Tom en Gatsby is het centrale conflict in het boek. 
* Tom Buchanan: Hij is de man van Daisy. Tom is [[miljonair]] en heeft een huis in East Egg op Long Island. In het boek wordt Tom als erg dominant beschreven met gespierde bouw en zware stem. Tijdens zijn studie aan Yale was hij voetbalster. In het boek is hij ook een aanhanger van [[blanke suprematie]]. 
* Jordan Baker: Zij is een goede vriendin van Daisy. Baker is amateur-[[golf (auto)|golfer]] en erg [[sarcasme|sarcastisch]]. Aan het begin van het boek probeert Jordan om Nick te versieren, maar het einde van het boek zijn ze uit elkaar gegroeid. Jordan heeft een omstreden [[reputatie]]. Er wordt namelijk gezegd dat ze valsspeelt tijdens het golfen. 
* George B. Wilson: Hij is een garage-eigenaar en repareert auto's. George is getrouwd met Myrtle, maar is verveeld geraakt met zijn vrouw. Hij is niet slim, waardoor Tom hem kan [[manipuleren]]. Uiteindelijk vermoord George Gatsby, nadat Tom hem een leugen verteld. Hierna pleegt George zelfmoord.
* Myrtle Wilson: Zij is de vrouw van George en gaat vreemd met Tom. Myrtle wordt per ongeluk aangereden door Daisy als Gatsby haar naar huis brengt.

==Achtergrondinformatie==
===Inspiratie===

===Schrijfproces===

===Thema's===

==Adaptaties==


[[Categorie:Boek uit de Amerikaanse literatuur]]