Brontekst bekijken van De koopman van Venetië (toneelstuk)

{{Infobox theaterstuk
| titel              = De koopman van Venetië
| afbeelding         = The_comedies,_histories,_tragedies,_and_poems_of_William_Shakspere_(1851)_(14803354313).jpg
| ander formaat      = 
| alternatieve titel = The Merchant of Venice
| schrijver          = [[William Shakespeare]]
| taal               = [[Engels]]
| land               = {{XE}}
| genre              = [[Komedie]]
| datum              = 1596-1597
| akte               = 5
| isbn               =
| uitgever           =
| bijzonderheden     =
| tekst              =
}}
'''De koopman van Venetië''' ([[Engels]]: ''The Merchant of Venice'') is een toneelstuk van [[William Shakespeare]]. Shakespeare schreef het toneelstuk waarschijnlijk in 1596 of 1597. Hoewel het toneelstuk een [[komedie]] is, heeft het ook enkele [[tragedie|tragedische]] scenes. De koopman van Venetië behoort tot de bekendere komedies van Shakespeare. 

Het toneelstuk gaat over Bassanio die indruk wil maken op zijn droomvrouw Portia. Hij vraagt daarom geld aan zijn rijke vriend Antonio. Hoewel Antonio veel geld heeft, is het momenteel op zee en kan hij er niet bij. Antonio wil Bassanio niet teleurstellen en leent daarom geld bij de Joodse geldschieter Shylock.  Wanneer Antonio het geld niet terugbetaald, mag Shylock een pond vlees uit Antonio’s lichaam snijden. Dit wordt een probleem wanneer Antonio’s schepen vergaan. 

Hoewel Shylock in Shakespeares tijd als de grote vijand werd gezien, zien veel toeschouwers Shylock vandaag de dag als helemaal niet zo slecht. De koopman van Venetië is ook een van de meest omstreden toneelstuk, vanwege het [[antisemitisme]] (jodenhaat). 

==Samenvatting==
{{leeswaarschuwing}}
[[File:Salanio,_Salerio_and_Shylock_(Shakespeare,_Merchant_of_Venice,_Act_3,_Scene_1)_MET_DP870100.jpg|left|250px|thumb|Bassanio, Antonio en Shylock sluiten een deal]]
Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]], wat toentertijd de belangrijkste handelsstad van Europa was. Bassanio is een rijke edelman uit Venetië. Hij wil indruk maken op Portia, maar zit momenteel even zonder geld. Daarnaast vraagt Bassanio geld aan zijn goede vriend, de rijke koopman Antonio. Antonio heeft wel geld, maar dit geld wordt momenteel vervoert met schepen op zee. Antonio besluit Bassanio toch te helpen. 
De twee gaan naar de Joodse geldschieter Shylock. Antonio is echter vrij antisemitisch, waardoor Shylock hen niet echt wil helpen. Na een lange discussie komen ze tot een besluit; Shylock besluit het geld aan Bassanio te geven, maar op een [[voorwaarde]]. Antonio moet hem het geld terugbetalen. Als het hem niet lukt dit te doen, maar Shylock een pond vlees naar keuze uit Antonio’s lichaam snijden. Hoewel Bassanio dit een slecht idee vindt, gaat Antonio akkoord. Hij heeft niets te vrezen, aangezien zijn schepen snel in Venetië zouden zijn. 

Ondertussen probeert Bassanio indruk te maken op Portia. Hij is echter niet de enige die in Portia geïnteresseerd is. Portio heeft drie doosjes (een van goud, een van zilver en een van lood). Zij vraagt aan iedere man om de juiste te kiezen. Wanneer ze dit doen, zal zij hem trouwen. Eerst zijn de prins van Marokko en de prins van Aragon aan de beurt. Zij kiezen beide het verkeerde doosje (de gouden en de zilveren). Bassanio is als laatste aan de beurt en kiest het loden doosje. Hierdoor wint Bassanio Portia’s hand. 

Alles lijkt goed te gaan tot dat vreselijk nieuws komt. Antonio’s schepen zijn gezonken op zee met al zijn geld. Hierdoor kan hij Shylock niet terugbetalen, waardoor Shylock een pond vlees uit Antonio’s lichaam mag snijden. Shylock wil wraak nemen op de christenen in de stad, aangezien zijn dochter zich tot het christendom heeft bekeerd. Zij trouwde Lorenzo en nam een groot deel van Shylocks fortuin met haar mee, waaronder de ring van zijn overleden vrouw. 
[[File:Tales_from_Shakespeare-1922-0134.jpg|right|250px|thumb|Portia wijst Shylock op de regels van Venetië]]
Shylock begint een rechtszaak tegen Antonio. Portia stuurt haar dienaar (Balthazar) naar Padua om haar neefje Bellario advies te vragen. Bellario is een advocaat en kan Antonio helpen. Tijdens de rechtszaak probeert Bassanio geld te geven aan Shylock, maar Shylock weigert dit. Tijdens de rechtszaak komt Balthasar binnen met een advocaat (Portia vermomt als man). Zij probeert met Shylock te onderhandelen, maar dit mislukt. De rechter bepaalt dat Shylock gelijk heeft.

Hierdoor kan Shylock zonder problemen een pond vlees uit Antonio’s lichaam snijden. Portia stopt Shylock echter kort voordat dit gebeurd. Volgens de Venetiaanse wet mag Shylock alleen het vlees verwijderen en geen bloed. Als ook maar één druppel bloed van Antonio op Venetiaanse bodem valt, is Shylock strafbaar en worden zijn bezittingen afgenomen en wordt hij ter dood veroordeeld.

Shylock besluit daarom het aanbod van Bassanio te accepteren. Portia herinnert hem dat hij dit niet kan doen, aangezien hij het al één keer heeft afgewezen. Bovendien wordt Shylock als buitenlander gezien (hij is Joods) en heeft geprobeerd het leven van een burger van Venetië te beëindigen. Shylocks bezittingen worden hierdoor afgenomen; de helft wordt aan de staat gegeven en de andere helft aan Antonio. Uiteindelijk maakt Antonio een nieuw voorstel. Hij geeft zijn deel terug aan Shylock, maar deze moet zijn fortuin geven aan zijn dochter en haar man. Ook moet Shylock zich bekeren tot het christendom. De rechter dwingt Shylock dit te accepteren, want anders wordt hij ter dood veroordeeld. Shylock accepteert hierdoor het aanbod. 

Uiteindelijk wordt duidelijk dat een deel van Antonio’s schepen niet gezonken is, waardoor hij nog altijd veel geld heeft. Het toneelstuk eindigt met een groot feest.

==Personages==
[[File:Charles_Buchel_Sir_Herbert_Beerbohm_Tree_as_Shakespeare_s_Shylock.jpg|right|300px|thumb|Shylock]]
* Hertog van Venetië
* Prins van Marokko
* Prins van Aragon
* Antonio
* Bassanio
* Portia
* Nerissa
* Gratiano
* Solanio
* Salerio 
* Lorenzo 
* Shylock
* Tubal 
* Jessica
* Lancelot Gobbo 
* Old Gobbo 
* Balthazar
* Stephano

{{Navigatie werken Shakespeare}}
[[Categorie:Toneelstuk van William Shakespeare]]