Brontekst bekijken van Brazilië

{{Brazilië}}
'''Brazilië''' (officieel de '''Federale Republiek Brazilië'''), is een land in [[Zuid-Amerika]]. 

Het is 8,5 miljoen vierkante kilometer groot en daarmee het grootste land van Zuid-Amerika. Het is 240 keer zo groot als Nederland. Brazilië heeft  ook de grootste bevolking in Zuid-Amerika en is het vijfde land in de wereld qua inwoneraantal, het inwoneraantal bedroeg in 2005 186.112.794. Het is een mengelmoes van [[Afrika|Afrikanen]], [[Europa (werelddeel)|Europeanen]] en Indianen. Circa 3,1 miljoen Brazilianen zijn van Japanse afkomst en leven hoofdzakelijk in het zuiden. Het land heeft buiten [[Japan]] de grootste Japanse bevolking in de wereld. Het [[Portugal|Portugees]] is de officiële taal. 
[[Brasilia]] is de [[hoofdstad]] sinds 1960; voordien was dit [[Rio de Janeiro]] en tot 1763 [[Salvador]]. 

== Landschappen ==
[[Bestand:Amazone sateliet.jpg|300px|right|thumb|De [[Amazone]]]]
In Brazilië zijn twee soorten landschappen; de laagvlakte van het [[Amazonegebied]] en de hoogvlakte in Zuid-Brazilië. De hoogvlakte bestaat voornamelijk uit oude tafelbergen. Deze bergen bestaan uit zandsteen en hebben steile wanden waar rivieren tussendoor stromen. Er zijn veel watervallen en stroomversnellingen. De Rio Iguaçu is een van de grootse. Deze waterval is drie kilometer breed en 91 meter hoog. Elke seconde valt er 4,5 miljoen liter water over de rand.

== Het Amazonegebied ==
De Amazone-laagvlakte is een rivierengebied dat doorloopt tot het [[Andesgebergte]] in [[Peru]]. 
Het Amazonegebied is het belangrijkste tropische regenwoud ter wereld. Nergens zijn zoveel soorten planten en dieren te vinden. Het Amazonegebied is ongeveer 4 miljoen km2 in oppervlakte. Dat is dus ongeveer de helft van Brazilië. Men denkt dat er in het Amazonegebied nog 800.000 indianen leven, waarvan 120.000 in Brazilië. De rest van de bevolking bestaat voornamelijk uit "mameluco's" of "cabloco's", mensen met indiaanse en Portugese voorouders.

== Milieuproblemen ==
De belangrijkste economische activiteiten in het Amazonegebied zijn de veeteelt, de mijnbouw en de, vaak illegale, houtproductie. Een nieuw gevaar voor het Amazonegebied is de ontdekking van olie. Door al deze economische activiteiten wordt het Amazonegebied bedreigt. Men noemt het Amazonegebied ook wel de “longen van de wereld” omdat de lucht er zo gezuiverd wordt door alle bomen. In korte tijd is al tussen de 10 en 15 procent van dit gebied verdwenen. Eind jaren tachtig verdween er per jaar 21.500 km2 regenwoud per jaar. 

Milieuorganisaties, wetenschappers en indianen waarschuwen al vele jaren voor de vreselijke gevolgen als de ontbossing en de milieuvervuiling in dit tempo doorgaan. Gelukkig lijkt de regering van Brazilië zich steeds meer bewust te worden van de gevaarlijke situatie.

== Planten en dieren ==
Ongeveer de helft van de 5 miljoen soorten planten en dieren die op de wereld bestaan, vind je in het Amazonegebied. Ook zijn er nog duizenden dieren- en plantensoorten die nog niet eens ontdekt zijn. 
Het tropisch regenwoud in het Amazonegebied noemt men de ''Selva''. Er zijn ontzetten veel verschillende soorten bomen en planten. De bomen zijn bedekt met vele lianen, mossen, orchideeën, varens en epifyten of gastplanten. Deze bomen blijven het hele jaar groen. 
Tijdens hoogwaterperioden overstromen grote delen van het oerwoud en dan wordt het een moerasbos of igapó.  

Katachtige roofdieren zijn onder meer de jaguar, de poema en de ocelot.  In het Amazonegebied bestaat ook een reuzenotter aan die wel twee meter lang kan worden. 
Typisch Zuid-Amerikaanse soorten zijn de gordeldieren, de luiaards en de miereneters. Langs de kust, tot in de Amazone, leven zeekoeien of lamantijnen en in de rivieren zoetwaterdolfijnen, waarvan de roze variant zeer bijzonder is. 
Op de Braziliaanse stranden leggen nog vijf soorten zee[[schildpad]]den jaarlijks hun eieren.

De vogelwereld is zeer rijk aan soorten zoals de kolibries, de ovenvogels, de vliegenvangers, de miervogels, de papegaaien en de toekans. Bijzonder is het papengaaieneiland "Ilha dos Papagaios" dat ligt in de monding van de Rio Guamá, recht tegenover Belém, en waar ca.. 1300 papegaaien leven. De grootste arend ter wereld, de harpij-arend, leeft in het Amazonegebied. 

Ook het aantal soorten [[reptielen]] en [[amfibieën]] is omvangrijk met onder andere [[anaconda]]'s (tot 12 meter lang), [[boa constrictor]]s, koraalslangen, lanspuntslangen, groefkopadders en giftige kikkers. 

De rivieren zijn rijk aan meervallen, karperzalmen en cichliden en hebben waarschijnlijk de rijkste zoetwatervisfauna ter wereld. Gevaarlijk zijn [[piranha]]'s, sidderalen en pijlstaartroggen. 
Ongeveer een derde van de één miljoen insectensoorten die we kennen, komen in het Amazonegebied voor. Er zijn honderden soorten [[vlinders]]. 

De grootste bedreiging voor de dierenwereld is de verdwijning van het oerbos en de ongecontroleerde jacht en dierenhandel. De natuurbescherming wint langzaam terrein, wat in veel gevallen misschien al te laat komt. Het Itatíaia nationale park in het oosten omvat o.a. een bergmassief. Momenteel wordt geëxperimenteerd met het op beschermde plaatsen uitzetten van in dierentuinen gefokte klauwaapjes of leeuwaapjes.

== De Amazone-rivier ==
De [[Amazone (rivier)|Amazone]] (Rio Amazonas) is het grootste riviersysteem ter wereld en heeft de grootste zoetwatervoorraad ter wereld. De monding of estuarium van de rivier is bij de stad Belém 300 kilometer breed en bestaat uit honderden eilanden en riviertjes. Opmerkelijk is dat er geen enkele brug over de Amazone ligt.

== Klimaat ==
Het noorden van het land kent weinig grote verschillen in temperatuur. In het grootste deel van het noorden van het land heerst een [[klimaat|tropisch regenwoudklimaat]] met vrij hoge gemiddelde temperaturen van meer dan 26°C. In een groot gedeelte van het Amazonegebied valt meer dan 2000 mm neerslag per jaar. In het hoogland van Brazilië en in de noordelijkste staat Roraima heerst een savanneklimaat waar het 't hele jaar door overdag ca. 26°C is. 

Het noordoosten is een droog en heet gebied, de sertão, en daar heerst een steppeklimaat. Er valt maar af en toe regen, soms jaren achter elkaar niet. 

In Brazilië overheerst het tropisch zeeklimaat. Het hele jaar door mooie temperaturen en maar af en toe regen. 
In het zuiden heerst een subtropisch klimaat. Er zijn hier vier seizoenen  net als in Nederland.  In het uiterste zuiden is zelfs sneeuwval mogelijk. Over het algemeen kan men zeggen dat de Braziliaanse winter duurt van juni tot augustus. De temperaturen blijven dan, behalve in het zuiden, vrij hoog. Het zomerseizoen duurt van december tot februari.

== Geschiedenis ==
=== De eerste bewoners ===
Vanaf duizenden jaren voor Christus werden zowel het Amazonegebied als de kustgebieden van Brazilië bewoond door [[Indianen]]. Er waren honderden Indianenstammen die in een paar grotere etnische groepen zijn onder te verdelen, met als voornaamste de Guaraní, de Tupi en de Ge. 

=== De ontdekking door de Portugezen ===
In april 1500 na Chr. werd Brazilië ontdekt’ door de Portugese zeevaarder Pedro Álvares Cabral. 
Vanaf 1530 kwam de kolonisatie op gang en werden in Bahia en Pernambuco de eerste suikerplantages gesticht. 
In 1548 werd de staat Brazilië gesticht als een provincie van Portugal. 
In de 18de eeuw kwam Markies van Pombal. Hij maakte het Portugees in Brazilië de officiële omgangstaal (voorheen werden inheemse talen zoals het Guaraní nog overal gesproken door vele Europese kolonisten) 
Op 29 november 1807 trok Napoleon’s leger Lissabon binnen. toen vluchtte het Portugees koninklijk huis voor het leger van Napoleon naar Brazilië. 

Vanaf dat moment werd Rio de Janeiro de facto de hoofdstad van het Portugese rijk. 
In 1900 beschikte São Paulo over een inwonersaantal van 240.000 mensen.

=== Slaven uit Afrika ===
Vanaf de 16e eeuw werden er tussen 5 tot 8 miljoen jonge Afrikanen als slaven naar Brazilië verscheept. Velen overleefden de reis niet. Anderen ontsnapten in Brazilië en gingen in dorpjes wonen op moeilijk bereikbare plaatsen. 

In 1871 kwam er de Lei do Ventre Livre, de 'wet van de vrije buik', die bepaalde dat kinderen niet meer als slaven konden worden geboren. 

In 1888 werd de [[slavernij]] afgeschaft, zonder schadeloosstelling voor de slavenhouders. Meer dan 700.000 slaven kregen toen de vrijheid. Velen van hen raakten daardoor dakloos.

== Economie ==
Brazilië is de grootste producent en exporteur van koffie van de wereld. Verder produceert Brazilië veel citrusvruchten (vooral sinaasappelen), suikerriet, sojabonen, rijst, graan, cacao, katoen, tabak en bananen. Runderen, varkens en schapen zijn het talrijkste vee. Hout is ook belangrijk, hoewel veel ervan illegaal wordt gekapt.

Brazilië heeft enorme  veel mineralen, waaronder ijzererts (het is de grootste producent in de wereld), kwarts, chroomerts, mangaan, industriële diamanten, edelstenen, goud, nikkel, tin, bauxiet, uranium, platina en aardolie. 

Het grootste deel van de elektriciteit van Brazilië komt uit waterkracht. De Itaipúdam is één van de grootste leveranciers van deze vorm van energie in Brazilië. Brazilië bezit een uitgebreid onaangesproken hydro-elektrisch potentieel, in het bijzonder in het bassin van de Amazone.
Er is veel handel met de landen uit de Europese Unie, de Verenigde Staten, Argentinië en Japan.

== Politiek ==
Brazilië heeft een president, die voor vier jaar wordt gekozen. De president kan slechts eenmaal worden herkozen.

Op 27 oktober 2002 werd de voormalige vakbondsleider, de socialist Luiz Inácio Lula da Silva ('Lula'), leider van de PT (Partido dos Trabalhadores, arbeiderspartij) gekozen tot president van de republiek en was daarmee de eerste uitgesproken linkse president van Brazilië. In november 2006 werd Lula herkozen.
Er is een wetgevende macht die uit een hogere federale senaat en een Huis van Afgevaardigden bestaat. De 81 senatoren worden verkozen voor acht jaar en de 513 afgevaardigden worden verkozen voor vier jaar. Elke staat heeft zijn eigen gouverneur en wetgevende macht.

== Onderwijs ==
Veel Brazilianen genieten hoog onderwijs. Het land kent een zeer groot aantal universiteiten, waarvan het merendeel in de laatste decennia is gesticht.

== Sport ==
Sport is in Brazilië heel belangrijk. Je hebt 2 echte bekende sporten in Brazilië. Dat is [[voetbal]] en capoeira.In 2014 wordt daar het wereldkampioenschap (WK) voetbal gehouden.
     
=== Voetbal ===
Voetbal is heel bekend in Brazilië, want heel veel straatkinderen hebben niks te doen en gaan dan voetballen en dan vergeten ze de vervelende dingen. Dat is een betere manier dan [[drugs]] te gebruiken. Het is ook een goede manier om mensen bij elkaar te brengen. 

Er komen ook (relatief) hele goede spelers uit, een paar voorbeelden:
* Edson Arantes do Nascimento ook wel bekend als Pelé
** Geboorteplaats: Trés Corçoes
* Roberto Carlos 
** Geboorteplaats: Sáo Paulo
* Ronaldo 
** Geboorteplaats: Rio de Janeiro 
* Ronaldinho 
** Geboorteplaats: Porto Alegre
* Robinho
** Geboorteplaats: Sáo Vicente 
* Kaká
** Geboorteplaats: Brasilia 
* Dida (keeper)
** Geboorteplaats: Irara

=== Capoeira ===
Veel mensen weten niet wat [[capoeira]] voor sport het is, maar het is een danssport.
Niet een gewone dans maar een vechtdans. Je moet creatief zijn. Je maakt hoge salto's en karatetrappen.Je doet het met zijn tweeën.
Er is geen winnaar en geen verliezer, maar het gaat wel meestal om wie de snelste bewegingen maakt en het creatiefst is. Deze sport is ook om de mensen bij elkaar te brengen.

== Fotogallerij ==
<gallery>
Afbeelding:Brazilië.png|Locatie Brazilië
Afbeelding:Brazilië sateliet.png|Satellietfoto van Brazilië
</gallery>

== Externe links ==
* [http://www.landenweb.net/brazilie/ Website over Brazilië]

{{Navigatie landen Zuid-Amerika}}


[[Categorie:Landen]]

[[es:Brasil]]