Knaagdieren en haasachtigen

Knaagdieren en haasachtigen Lagomorpha
Niet bedreigd
Leefgebied	Bijna wereldwijd, behalve op de polen
Leefomgeving	Divers
Behoort tot de	Superprimaten
Portaal Biologie

De Knaagdieren en haasachtigen (Lagomorpha) bestaan uit twee levende families zijn: de hazen en konijnen (Leporidae) en de pika's (Ochotonidae). De naam van de orde is afgeleid van het Oudgriekse lagos (λαγώς, "haas") + morphē(μορφή, "vorm"). Er zijn 110 recente soorten lagomorph waarvan er 109 bestaan, waaronder 34 soorten pika, 42 soorten konijnen en 33 soorten hazen.

De evolutionaire geschiedenis van de haasachtigen is nog steeds niet goed begrepen. De leporidae verschenen voor het eerst in het late Eoceen en verspreidden zich snel over het noordelijk halfrond; ze vertonen een trend naar steeds langere achterpoten naarmate de moderne springgang zich ontwikkelde. De pika's verschenen iets later in het Oligoceen van Oost-Azië.

Knaagdieren en haasachtigen waren zeker meer divers in het verleden dan in het heden, met ongeveer 75 geslachten en meer dan 230 soorten vertegenwoordigd in het fossielen-archief. Recente vondsten van fossiele hazen en konijnen suggereren een Indiase oorsprong voor de orde, mogelijk geïsoleerd geëvolueerd toen India een eilandcontinent was in het Paleoceen (zie Pangea).

Kenmerken

Knaagdieren en haasachtigen zijn vergelijkbaar met andere zoogdieren in die zin dat ze allemaal haar hebben, vier ledematen, borstklieren hebben en warmbloedig zijn. Het verschil tussen de knaagdieren is dat de haasachtigen vier snijtanden hebben en de knaagdieren er maar twee hebben. Maar bij beide groepen blijven deze snijtanden maar doorgroeien en moeten door het eten van grassen en dergelijke afslijten. De haasachtigen zijn vrijwel allemaal herbivoor. Haasachtigen hebben geen voetzolen ; in plaats daarvan zijn de onderkant van hun poten volledig bedekt met bont. Opmerkelijk is dat de vrouwtjes groter zijn dan de mannetjes, iets wat heel zeldzaam is onder de zoogdieren.

Konijnen en hazen bewegen door te springen, zich af te zetten met hun sterke achterpoten en hun voorpoten te gebruiken om de impact (klap) bij het neerkomen te verzachten.

Hazen en konijnen worden veel als huisdier gehouden.

Soorten in Europa

Acht soorten komen van nature in Europa voor, waarvan 1 uitgestorven:

• Kaapse haas (Lepus capensis)
• Cantabrische haas (Lepus castroviejoi)
• Corsicaanse haas (Lepus corsicanus)
• Haas (Lepus europaeus)
• Iberische haas (Lepus granatensis)
• Sneeuwhaas (Lepus timidus)
• Konijn (Oryctolagus cuniculus)
• Prolagus sardus †